Eigen rechter (boek)
Van Wikipedia
Eigen rechter is een jeugdboek geschreven door Jan Terlouw, dat uitkwam uit in 1998. Het boek vertelt over een jaar uit het leven van Justus Verdaasdonk, waarin hij zestien en zeventien jaar oud is. In het verhaal leert Justus de wet beter begrijpen en accepteren.
Het boek is getipt door de Jonge Jury in 2000.
[bewerk] Verhaal
Justus is een normale jongen die het vierde jaar van de havo heeft gehaald en na de zomervakantie begint met het vijfde. Hij woont thuis met zijn moeder, zijn vader, Jan, en zijn zus Yvonne, die recht aan het studeren is en later advocaat wil worden. Zijn vader heeft echter een probleem, hij is aangeklaagd wegens handelen met voorkennis. Hij had namelijk een stuk grond gekocht waarvan hij wist dat de grond bedoeld was voor het bouwen van huizen. Dit na een tip van een collega van Jan, meneer Slijkhuis. Deze wist na een tip aan Jan een auto goedkoop van hem over te nemen. De vader van Justus wordt vrijgesproken, in verband met een vormfout. Men had een inval gedaan in zijn huis zonder de nodige papieren, hierdoor mocht men de informatie die men daarbij verkregen had niet gebruiken bij het onderzoek.
Justus zit dat niet lekker, hij vindt het niet leuk dat zijn vader iets gedaan heeft wat tegen de wet is, of hij nou vrijgesproken is door de rechter of niet. Hierin verschillen Justus en zijn vader sterk van elkaar, Justus' vader houdt ervan te spelen met de rafelige kantlijen van de wet, terwijl Justus veel rechtlijniger en eerlijker is.
Justus is een weekje alleen thuis, nadat zijn ouders op vakantie zijn gegaan. Tijdens de eerste nacht komt er echter een inbreker in het huis. Justus valt hem aan met een honkbalknuppel en slaat zijn knie kapot. De man blijkt meneer Slijkhuis te zijn. Justus heeft het gevoel alsof hij de schuldige was en niet de inbreker, daar de politie hem vermanend toespreekt. Hij wordt echter niet vervolgt. Justus vraagt zich af wat meneer Slijkhuis in hun huis deed en gaat op ziekenbezoek in het ziekenhuis. Hier hoort hij dat meneer Slijkhuis op zoek was naar een brief, die de vader van Justus in bezit heeft. In die brief staat in bedekte termen vermeld welke grond voor huizen geschikt zal worden. Justus' vader heeft meneer Slijkhuis echter niet in de rechtzaal genoemd en Slijkhuis wil er voor zorgen dat er geen connectie meer bestaat tussen de misdaad en hem. Hierom wil hij de brief terughebben, maar Justus' vader zegt dat hij hem kwijt is. Hierna ging Slijkhuis zelf op onderzoek uit.
Nadat Justus doorheeft dat zijn vader het werkelijk gedaan heeft krijgt hij ruzie met hem. Meer gevallen uit de geschiedenis komen in hem op, waarin zijn vader ook speelde met de rafelige kantlijnen van de wet en Justus vraagt zich af of hij nog wel mag leven van het geld wat zijn vader verdient heeft. Zijn ouders en zus kunnen hem niet overtuigen en zelfs een brommer van zijn vader doet hij af als gekocht met verkeerd geld, er is geen land met hem te bezeilen. Hij besluit met zijn vriend Stijn op vakantie te gaan. Hier komt Justus tot het besluit te stoppen met school en op zichzelf te gaan wonen en zijn eigen geld te gaan verdienen.
Het gaat Justus niet makkelijk met het vinden van een baan, dit omdat hij nog erg jong is en geen diploma's heeft. Hij vindt uiteindelijk werk bij een autosloperij, waar hij zwart werkt. Hier werkt hij samen met een asielzoeker, Bashir, hij heeft geen verblijfsvergunning en zal het land uit worden gezet. Bashir kan tevens beelden maken met een lasapparaat. Hierbij komt Justus op het idee om Bashir aan een verblijfvergunning te helpen, daar mensen die voor bijzondere waarde kunnen zijn voor Nederland, daar mogen blijven. Dit idee had hij bedacht met zijn zus Yvonne. Ze sturen hun aanvraag in, maar tegelijkertijd is er een procedure aan de gang om Bashir het land uit te krijgen. Bashir wordt op een dag opgepakt op zijn werk, waarbij de baas van Bashir en Justus een dikke boete krijgt. Justus wordt dan ontslagen, omdat ook voor hem geen premies worden betaald en zijn baas dus eigenlijk strafbaar bezig is
Uiteindelijk wordt de aanvraag voor Bashir geaccepteerd.
Justus zit eerst zonder werk, maar vindt later wat, dit na een tip van Joke, de vriendin van Stijn. Hij kan werken bij de apotheek van haar vader, waar hij de medicijnen rond kan brengen op de brommer, dit omdat de normale bezorger een ongeluk had gehad. Hier ontmoette Justus Annette, met wie hij een goede band kreeg. Van haar kreeg hij soms de opdracht pakketjes te bezorgen bij meneer Vreugdenhill, een oude erg zieke man. Nadat Annette een auto-ongeluk krijgt en in het ziekenhuis komt, blijkt dat de pakketjes voor meneer Vreugdenhill eigenlijk illegale pakketjes morfine waren. Vreugdenhill heeft door middel van het medicijn zelfmoord gepleegd. Hierdoor wordt Annette ontslagen en moet zij voor de rechter verschijnen. De rechter besluit haar een symbolische straf te geven van één gulden, maar wel een strafblad. Annette accepteert dit. De jongen voor wie Justus inviel komt weer terug en Justus is weer opzoek naar een baan.
Hij wil weer wat meer aan zijn opleiding doen en besluit de avondschool te gaan volgen, 's ochtends wil hij gaan werken en vindt wat via een uitzendbureau bij een organisatie die kleding inzamelt voor mensen op rampgebieden. Hij werkt via meneer Kozijnse. Het werk vindt hij vrij saai, want er komt vrijwel nooit iemand. Wanneer meneer Kozijnse op een dag Justus in zijn kantoor controleert en nog even de stad in gaat en de auto voor de zaak laat staan, ziet Justus een meisje in een kras in zijn auto zetten. Hij wil graag weten wie zij is en na wat gedoe ontmoet hij haar en komt erachter dat ze Noortje heet. Hij hoort ook waarom ze in zijn auto een kras zette. Noortjes vader had een winkel voor tuinmeubelen, het liep niet heel goed, maar hij hield zijn hoofd boven water. Kozijnse was zijn buurman, hij handelde in tassen. Kozijnse en zijn buurman konden het wel redelijk goed vinden, maar dit leek alleen maar zo, Kozijnse wilde zijn buurman weghebben. Kozijnse vertelde hem eens een tip dat hij bij een groothandel goedkoop tuinmeubelen kon halen. Dit waren echter plastieken tuinmeubelen, die geheel uit de mode zouden raken, dit was iets wat Noortjes vader niet wist. Hij kocht veel in voor een lage prijs maar raakte ze niet kwijt, hij ging bijna failliet. Toen kwam Noortjes vader er achter dat Kozijnse hem opgelicht had, hij werd woest. Hij besloot niet zijn winkel te gaan verkopen, maar zijn woonhuis en ging boven de winkel wonen, zodat Kozijnses plannetje niet gelukt zou zijn. Kozijnse kocht echter het woonhuis en vestigde hier de stichting waarbij Justus werkte.
Justus was nadat hij dat hoorde woest en wilde een plan verzinnen om Kozijnse terug te pakken. Hij bedacht een plan: men zou een viool op zolder van het oude woonhuis vinden. Dit zou dan van de vader van Noortje blijken te zijn. De viool leek veel waard te zijn, het was in ieder geval de bedoeling dat meneer Kozijnse dat dacht. Kozijnse zou hem dan verkopen voor een, naar hij dacht, lagere prijs dan de waarde van de viool, zodat hij dikke winst dacht te behalen. Het was echter de vader van Noortje die de winst behaalde, aangezien de viool vrijwel niets waard was. Dit mag ook volgens de wet, aangezien dan het principe geldt 'wat de gek er voor geeft'. Het lukt Justus dit plannetje uit te voeren na een hoop problemen, hierdoor krijgen Noortje en haar familie hun oude woonhuis weer terug en is de zaak gewroken.
Aan het eind van het boek gaat Justus weer bij zijn ouders wonen.
