Endomembraansysteem
Van Wikipedia
Het Endomembraansysteem is de verzameling van organellen en compartimenten binnen een eukaryote cel, die begrensd worden door een fosfolipide dubbellaag. Prokaryoten hebben dit niet en dus ook geen organellen. Deze opdeling van de cel zorgt voor een structurele en functionele scheiding van de verschillende biochemische pathways en processen. De membranen bevatten enerzijds kanalen, transporters, pompen en carriers om metabolieten functioneel te verdelen binnen de verschillende celcomponenten, en anderzijds perifere of integrale eiwitten die verscheidene functies vervullen binnen het o.a. het celmetabolisme.
[bewerk] Onderdelen van het endomembraansysteem
De plasmamembraan of plasmalemma scheidt de binnenzijde van de cel, het cytosol (biochemie) of cytoplasma (cytologie), af van het extracellulaire milieu. Het bestaat uit een enkele fosfolipide dubbellaag, en bevat onder meer signaalmoleculen en receptoren.
De nucleus of celkern wordt begrensd door een dubbele membraan, die sterk gereguleerde nucleaire pori bevat om onder meer RNA (mRNA) te exporteren naar het cytosol, en eiwitten te importeren naar het kernlumen. De celkern zelf bevat het DNA, alsook enkele structurele eiwitklassen, die de integriteit en schikking van het genetisch materiaal binnen de kern verzekeren.
Het endoplasmatisch reticulum (oftewel ER) wordt begrensd door een enkele membraan, en sluit op sommige plaatsen aan op de kern. Het zorgt voor de synthese, modificatie en transport van eiwitten, vetten en suikers.
Het Golgi-apparaat of Golgicomplex zorgt voor verpakking en transport van eiwitten, suikers en vetten binnen de cel of naar het extracellulaire milieu.
Lysosomen worden begrensd door één membraan, zorgen voor de afbraak van celcomponenten (intracellulair verteringsapparaat), en bevatten dus verscheidene afbraakenzymes.
Vacuoles hebben een opslagfunctie binnen de cel, en nemen vooral bij planten een groot deel van het celvolume in. Ze beschermen de cel eveneens tegen schommelingen in pH en concentratie.
[bewerk] Endosymbionten
Mitochondria zijn endosymbionte bacteria die instaan voor katabolisme en vorming van metabolische intermediairen in de Krebscyclus. Ze zorgen eveneens voor de celademhaling en vorming van ATP. Ze worden begrensd door twee membranen.
Chloroplasten zijn eveneens endosymbiont, en staan bij planten en verscheidene protozoa in voor de fotosynthese, en vorming van metabole intermediairen. Ze bestaan uit 3 afzonderlijke membranen.
