F-getal
Van Wikipedia
Het F-getal of openingsverhouding is een begrip dat in de optica, fotografie en astronomie gebruikt wordt. Het F-getal van een lens of telescoop is gelijk aan de brandpuntsafstand van de lens (f) gedeeld door waarde van het diafragma (D) en staat voor de diameter van de diafragma-opening in millimeters.
Dus: F-getal=
Het diafragma heeft niet alleen invloed op het lichtverzamelend vermogen van een lens, maar ook op de scherptediepte.
| F-schaal | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| F/1 | F/1.4 | F/2 | F/2.8 | F/4 | F/5.6 | F/8 | F/11 | F/16 | F/22 | F/32 | F/45 | F/64 |
Op een fototoestel of filmcamera kan de belichting geregeld worden door het diafragma meer of minder te openen. De lens heeft een maximale opening (kleinste F-getal), vervolgens is elke stap groter een kleinere diafragma-opening. Dit wordt bijvoorbeeld gebruikt als er teveel licht is (diafragma sluiten) of als er te weinig licht is (diafragma openen). De maximale opening hangt af van het soort lens, lenzen met vast brandpunt zijn eenvoudiger te maken dan zoomlenzen, de maximale opening van een zoomlens is meestal kleiner dan die van een vaste lens. Ook hangt de maximale opening af van de brandpuntsafstand, een lange telelens moet een grote diameter hebben om een "redelijk" F-getal te hebben. De voorste lens van een 400 mm telelens van F/4 is al minimaal 100 mm in diameter.
De stappen tussen deze waardes worden ook wel stops genoemd. Iedere stop is een factor 2 in de oppervlakte van de opening van de lens, en dus de helft of het dubbele van de doorgelaten hoeveelheid licht.
Om de oppervlakte van een cirkel te halveren moet men de diameter met een factor 1.4 (vierkantswortel van 2) verkleinen. Dit geeft de breukgetallen 1/1 1/1.4 1/2 1/2.8 enz. waarvan meestal enkel de noemer genoteerd wordt en waarbij men zegt dat het verschil tussen f2 f2.8 f4 f5.6 f8 f11 f16 f22 f32 een stop is. Gebruikelijk voor een objectief van een fototoestel is een diafragmareeks tussen f1.4 en f32.
Bij veel objectieven is het ook mogelijk tussenliggende waarden in te stellen, zodat een reeks ontstaat: F1.2, F1.4, F1.6, F1.8, F2.0, F2.2, F2.5, F2.8, F3.2, F3.5, F4.0, F4.5, F5.0, F5.6, F6.3, F7.1, F8.0, F9.0, F10, F11, F13, F14, F16, F18, F20, F22, F25, F29, F32 (en groter). Het laagste getal wordt de lichtsterkte van het objectief genoemd.
Een objectief met een diafragma van f1.4 heeft een dubbele lichtsterkte dan een objectief waarbij de kleinste waarde f2 is. De constructie van lichtsterke objectieven vraagt niet alleen meer materiaal, maar is ook ingewikkelder om lensfouten te beperken, hierom zij lichtsterke objectieven veel duurder dan minder lichtsterke objectieven.
| {{{afb_links}}} | Belangrijke begrippen in de fotografie | {{{afb_rechts}}} | {{{afb_groot}}} |
|---|---|---|---|
|
belichtingstijd - diafragma - F-getal - brandpuntsafstand - objectief - ISO-waarde - scherptediepte |
Categorieën: Getal | Optica | Fotografie | Astronomie
