Falsifieerbaarheid

Van Wikipedia

Een (wetenschappelijke of andere) theorie wordt gezegd falsifieerbaar te zijn als de criteria kunnen worden aangegeven op grond waarvan de theorie zou moeten worden verworpen. Anders geformuleerd heet een theorie falsifieerbaar als het mogelijk is een experiment uit te voeren, waarvoor geldt dat voorafgaand aan het uitvoeren van het experiment er exact aan te geven valt, bij welke uitkomst van het experiment er aanleiding zou bestaan om de geldigheid van de theorie te verwerpen. De zwaartekrachtstheorie voldoet hieraan: als ik een experiment uitvoer door een baksteen los te laten en die valt omhoog in plaats van omlaag, of hij blijft zweven, is mijn voorstelling van zwaartekracht kennelijk onjuist.

Het idee van falsifieerbaarheid is door Karl Popper als een kernpunt van wetenschappelijke theorievorming aangewezen en blijft nog steeds heel belangrijk, hoewel latere filosofen (Thomas Kuhn, Imre Lakatos) weer andere nadrukken legden. Een belangrijk gevolg van Poppers opvatting is dat een theorie nooit kan pretenderen de uiteindelijke, zekere waarheid te zijn: het blijft immers altijd mogelijk dat in de toekomst een falsificerend experiment zal worden verricht.

De Freudiaanse theorieën over de persoonlijkheid en het denken waarin de geest een Es, een Ich (ego) en een Über-ich (superego) bevat zijn niet falsifieerbaar en in die zin volgens Popper dus ook niet wetenschappelijk.