Hebreeuwse mythologie

Van Wikipedia

De Hebreeuwse mythologie is de mythologie van de Hebreeën. Zij steunt op de mythologie van Mesopotamië met elementen uit Babylonië (Akadië) en het Oude Egypte en ligt zelf aan de basis van het latere Jodendom. Een mythologie is meestal een amalgaam van visies, ideeën en opvattingen die ontleend worden aan de tijd en de streek waarin ze zich voordoet, maar waarmee een volk zich tracht eenduidig te identificeren. Dit is des te meer het geval voor mythologieën van volken die zich historisch op zeer verschillende plaatsen hebben opgehouden.

[bewerk] Ontstaan en ontwikkeling

De basis van de Hebreeuwse mythologie stamt uit de tijd toen de Hebreeën op zoek gingen naar het 'Beloofde Land' in de Levant en zich tenslotte in Kanaän vestigden. Deze nomadenvolkstammen namen heel wat van de oude Mesopotamische cultuur mee naar dat beloofde land, maar werden gaandeweg beïnvloed door de opvattingen van Indo-Europese stammen zoals de Hettieten bij wie zij zich mee aansloten op hun zoek- en veroveringstochten onder leiding van de Luvieten. Onder invloed van deze leidende groep, die volgens sommige bronnen^[1] in feite de stam van Levi was, ontstond een dubbele mythologische opvatting. De ene groep bleef zich belijden tot de Hebreeuwse godin^[2] terwijl de Levieten deze opvatting steeds meer gingen bestrijden ten gunste van hun mannelijke monotheïstische en dus exclusieve God Jahweh^[3]. Uit deze fundamentele verdeeldheid qua visie ontstond geleidelijk een definitieve breuk met het noordelijke Kanaän, dat het Fenicisch grondgebied werd, en parallel zijn eigen Fenicische mythologie ontwikkelde.

In de Hebreeuwse mythologie zijn eveneens restanten terug te vinden van oudere mythen over de schepping van de mens en over bijvoorbeeld de zondvloed, zoals die o.m. zijn overgeleverd in het Atrahasis-epos en het Gilgamesj-epos. Ook de kosmogonie met hemelse en aardse sferen met daarin categorieën Cherubijnen en Serafijnen en andere etherische wezens komen uit deze mythologie. Als scheppergod wordt El, maar ook Eloah of Elohim aangegeven. In de Bijbel zijn nieuwe versies van mythen opgenomen, zoals de mythe van Adam en Eva, waarvan waarschijnlijk de Levieten de auteurs zijn^[4]. Zij inspireerden zich op de bruikbare selectie van gegevens uit de oudere mythologie bij het opstellen van de Hebreeuwse Bijbel. De oude Hebreeuwse mythologie werd nog voort gehuldigd tot de tijd van Salomo, waarna ze in feite in onbruik raakte. Enkel in het zich afsplitsende rijk Juda hield zij nog een tijd stand, vooral onder impuls van de koningin Maäcah, (wier echtgenoot Rechabeam was).

Moderne kritische geleerden zijn dan ook van mening dat de Hebreeuwse Bijbel uit een verscheidenheid van inconsistente teksten bestaat die samengebundeld vanuit diverse wereldbeschouwingen. Voorbeelden zijn verschillen in namen van God, in politieke voorkeuren en de botsende verklaringen van hetzelfde fenomeen zoals scheppingsverhalen van Genesis 1 en 2. Deze documentaire hypothese stipuleert in dit kader vijf bronnen voor de Tenach, alsook een zesde, de redacteur. Bronnen kunnen in dit geval ook groepen schrijvers zijn. Hoewel het werk aan de hypothese al in de 19e eeuw begon, is dit onderzoeksgebied nog in ontwikkeling.

[bewerk] Referenties

1. ↑ Stone, Merlin Eens was God als Vrouw belichaamd p. 124.
2. ↑ Patai, Raphael The Hebrew Goddess (1967), derde editie (1990) Wayne State University Press, ISBN 0-8143-2271-9
3. ↑ Robertson Smith Religion of the Semites (1894)
4. ↑ Stone, Merlin Eens was God als Vrouw belichaamd p. 216 e.v.

	Godheden en oerwezens in de Hebreeuwse mythologie	{{{afb_rechts}}}
Adam - Asherah - Ashtoreth - Avraham - Behemoth - Cherubijn - Duivel - El - Eva - Gabriel - Golem - Jehovah - Jibril - Leviathan - Lilith - Noah - Og - Satan - Serafijn - Shekhina Geschriften: Aggada - Apocrypha - Atrahasis-epos - Deuteronomium - Dode Zee rollen - Exodus - Genesis - Gilgamesj-epos - Leviticus - Numeri - Tenach - Zohar

	Mythologie		{{{afb_groot}}}
Europa: Baskische - Bretoense - Christelijke - Etruskische - Finse - Germaanse - Griekse / A-Z - Keltische - Iers-Keltische - Lapse - Letse - Litouwse - Minoïsche - Noordse / A-Z - Nederlandse - Thracische - Russische - Romeinse / A-Z - Slavische Midden-Oosten: Akkadische - Anatolische - Ammonitische - Arabische / A-Z - Assyrische - Babylonische - Fenicische - Filistijnse - Frygische - Hattische - Hebreeuwse - Hettitische - Hurritische - Iraanse - Islamitische - Judische - Kanaänitische - Mesopotamische - Sumerische Azië: Chinese - Hindoeïstische - Indiase - Indonesische - Iraanse - Japanse - Khmer - Koreaanse - Tibetaanse Afrika: Afrikaanse - Amazighische - Egyptische / A-Z - West-Afrikaanse Amerika: Azteekse - Cherokee - Hopi - Inca - Inuit - Irokese - Maya - Purépecha - Zapoteekse Oceanië: Aboriginal - Maori - Micronesische - Polynesische