Karel Jan Bossart
Van Wikipedia
Karel Jan Bossart (Antwerpen, 9 februari 1904 - San Diego (Californië), 3 augustus 1975) was een Belgische pionier op het gebied van ontwerpen van raketten en de ontwerper de intercontinentale Atlasraket. Zijn invloed op de ruimtevaart kan vergeleken worden die van Wernher von Braun en Sergei Korolev, maar omdat het meeste van zijn werk voor de Amerikaanse luchtmacht was, werd dit geheim gehouden voor de nationale veiligheid. Daarom is hij altijd relatief onbekend gebleven.
Inhoud |
[bewerk] Begin van zijn Amerikaanse loopbaan
Nadat Bossart afstudeerde aan de Brusselse universiteit in 1925 voor een mijnbouw diploma, kreeg hij de gelegenheid van de "Belgisch-Amerikaans onderwijs stichting" om te studeren op het Massachusetts Institute of Technology in de V.S. Hij greep deze kans, en vertrok naar Amerika om luchtvaartkunde te studeren. In 1927 kreeg hij zijn Masters diploma, en keerde terug naar België om zijn dienstplicht te vervullen, om dan terug te emigreren naar Amerika. Daar kon hij gaan werken bij Sikorsky en later bij Convair.
[bewerk] "Project MX-774"
In 1945 werd hij chef van structuren voor Convair (nu General Dynamics). Onder deze functie werkte hij aan een voorstel van "Project MX-774", het eerste Amerikaanse onderzoek van de V2 en lange afstandsraketten. Geïntrigeerd door het potentieel van raketten, dat groter was dan dat van vliegtuigen, ging hij in tegen de twijfels van de Amerikaanse luchtmacht, overtuigde hen dat de V2 wel degelijk de basis kon vormen voor een intercontinentale raket. Convair won het contract voor ontwerpen van een raket die een afstand moest kunnen overbruggen van 8200 km, en Bossart werd aan het hoofd gezet van het onderzoek en de ontwikkeling ervan.
Project MX-774 was dus niet langer slechts het onderzoek van de V2, maar de ontwikkeling van een nieuwe veel grotere raket. De luchtmacht ging akkoord met de bouw van 10 MX-774 toestellen, met 3 ontwikkelingsfases. Fase A, de Teetaler, was een subsonisch, zelf navigerend jetvliegtuig. Fase B, de Old Fashioned, was een testraket om de ontwerpen uit te proberen van de laatste fase. Fase C, de Manhattan, zou een raket worden met een reikwijdte van 8200km. Maar de MX-774 werd in 1947 geannuleerd door budgetbeperkingen.
Bossart kon toch nog genoeg geld te pakken krijgen om 3 B fase raketten testen. Convair heeft de 3 MX-774's kunnen lanceren, maar de resultaten waren onvoldoende. De tests die in december 1948 op White Sands werden afgerond, bewezen echter wel dat verschillende nieuwe concepten werkten zoals Bossarts hoge druk monocoque brandstoftank. En ondanks de zware investeringen, verplichtte de luchtmacht Bossart de concepten door te verkopen voor een appel en een ei aan TRW (een Amerikaans bedrijf dat zich ook met bezighield defensiegerelateerde zaken). Die verkochten het op hun beurt weer aan grote concurrenten van Convair: Douglas en Martin die het in hun concurrerende raketten, de Thor en de Titan, gebruikten.
[bewerk] "De Atlas"
Maar toen de Sovjet-Unie in 1949 haar eerste atoombom testte, veranderde de situatie volledig. De USAF kreeg opnieuw interesse voor het MX-774 project. Bossart nam initiatieven om het project her op te leven met als nieuwe naam project MX-1593 en omdat Convair al ervaring had opgedaan op gebied van grotere raketten (dankzij Bossart) kreeg in 1951 Convair opnieuw het contract. Bossart kreeg opnieuw de leiding en gaf de raket de nieuwe naam Atlas, naar de Griekse god die de wereld op zijn schouders droeg. In 1955 kwam de CIA te weten dat de Sovjet Unie grote vooruitgang boekte met hun intercontinentale raketten. Daardoor werd het Atlas project van het grootste nationaal belang, en kreeg het alle middelen die het nodig waren, en Bossart maakte hiervan gebruik om ook een tweede trap te ontwikkelen, de Centaur, met cryogene brandstoffen.
In augustus 1957 lanceerde de Sovjet-Unie. haar eerste intercontinentale raket de R-7, en de Bossarts levenswerk kon hier pas 2 jaar later een antwoord op bieden.
[bewerk] Ruimteraket
De R-7 en de Atlas waren niet de efficiëntste militaire raketten, maar bewezen hun nut in de ruimtevaart. Hoewel de R-7 historische missies lanceerde, had de Atlas ook een indrukwekkend palmares.
- Lancering van de eerste Amerikaanse astronauten in een baan rond de aarde
- Lancering van de Mariner missies naar Mars en Venus
- Lancering van de eerste ruimtetuigen naar Jupiter en Saturnus (Pioneer 10 en 11)
De Atlas heeft nog vele opvolgers gehad, de Atlas I, Atlas II en Atlas III, die als draagraket voor commerciële satellieten werden gebruikt. (De Atlasraketten van voor Atlas I werden aangeduid met letters) Vanaf 2002 is de Atlas V in gebruik genomen, maar deze verschilt al erg van zijn voorgangers.
[bewerk] Eerbetonen
- 1958 U.S. Exceptional Civilian Award
- 1959 Collier Trophy
| Bronnen en referenties: |
