Klooster van Aduard
Van Wikipedia
Het klooster van Aduard heeft een zeer grote rol gespeeld in de geschiedenis van de provincie Groningen. Het klooster werd gesticht in 1192. Het hoorde tot de orde van de Cisterciënzers, was gewijd aan de heilige Bernard van Clairvaux en was een der grootste abdijen in Europa.
Inhoud[verbergen] |
[bewerk] Stichting
In Groninger archieven bevindt zich een document uit de vijftiende of zestiende eeuw waarin de vroege geschiedenis van het klooster wordt beschreven. Hierin komt voor het eerst de naam van Aduard voor in de Oudfriese vorm Adwerth.
Tussen 1240 en 1263 werd een grote kruiskerk gebouwd naar voorbeeld van die in Clairvaux. Naast grote kennis op architectonisch gebied geeft dit blijk van kennis van de baksteenfabrikage. In de verre omtrek zijn bewijzen te vinden voor deze baksteenindustrie.
[bewerk] Inrichting van klooster en omgeving
De kloostergemeenschap bestond uit zo'n 100 monniken en meer dan 500 conversen. Het klooster bezat land in de verre omtrek, in totaal zo'n 6000 hectare en stichtte vele boerderijen, zogenaamde voorwerken, in de wijde omgeving. Voor een overzicht zie Kloosterkaart Groningen.
Het klooster werd gevestigd in een kweldergebied dat nog nauwelijks werd beschermd door dijken en zodoende doorlopend door de zee werd bedreigd. De kloosterlingen hebben zich van meet af aan ingezet voor de bedijking van het gebied en inpoldering van de kwelders. Voor het instand houden van afwatering vanuit het zuidelijke gebied en bevaarbaar houden van de verschillende rivieren werd door het klooster, in het begin van de veertiende eeuw, het waterschap Aduarderzijlvest opgericht, het oudste waterschap van de provincie Groningen.
[bewerk] Dochterklooster Assen
Een van de dochterkloosters die door "Aduard" werd gesticht was dat van Assen. Hiermee zijn de Aduarders dus direct verantwoordelijk voor de groei en bloei van de stad Assen.
(NB deze zin is gebaseerd op informatie van de Kloosterwebsite -zie link hieronder- maar de correctheid van deze informatie is nog omstreden)
[bewerk] Sluiting en afbraak
Het klooster werd na de reductie van Groningen rond 1580 gesloten. De meeste gebouwen zijn kort daarna gesloopt. Het enige dat resteert is het voormalige hospitium dat tegenwoordig dienst doet als Nederlands Hervormde Kerk.
De geleerde Ubbo Emmius bezocht rond 1590 de ruïne en geeft hiervan een uitgebreide beschrijving.
[bewerk] Aduard
Het enige wat nu nog rest van de gebouwen is de ziekenzaal, het oudste medische gebouw van Nederland. Hierin bevindt zich nu de Protestanse Kerk. Na de teloorgang van het klooster volgden twee eeuwen heerschappij van landjonkers in het Huis te Aduard.
Op de ruines van het complex ontstond het dorp Aduard. De huidige hoofdstraat in het dorp was de vroegere hoofdweg van het klooster die liep van de Noorderpoort naar de Zuiderpoort. De eerste huizen werden gebouwd langs de vroegere haven van het klooster.
[bewerk] Externe link
Website van de historische vereniging Aduard met uitgebreide informatie
