Lammert Allard te Winkel
Van Wikipedia
Lammert Allard te Winkel (Arnhem, 13 september 1809 - Leiden, 24 april 1868) was een Nederlands taalkundige.
[bewerk] Leven
Hij werd op de kostschool van C.J. de Jong opgeleid voor het onderwijs, was onder hem werkzaam, tot zijn plaatsing aan het instituut van J. Lagerwey te Geertruidenberg, waar de herinnering lang bewaard bleef van zijn in afzondering doorgebrachte vrije uren en zijn ervarenheid in de wiskunde, in het bijzonder in haar toepassing op de zeevaartkunde. Daarna werd hij gouverneur bij de Baron van Heemstra op Veenklooster bij Kollum, wiens vijf zonen hij onderwees en aldaar veel gelegenheid had tot zelfoefening, met name om in de oude talen onderricht te gaan ontvangen van de rector Junius te Franeker. Met de aldus vermeerderde kennis toegerust, verliet hij die hem evenzeer als zijn leerlingen vormende kring, en werd op 26 juni 1851 benoemd tot leraar aan het gymnasium te Leiden. Hij gaf daar ook bijzonder onderricht in de Nederlandse geschiedenis aan Willem, Prins van Oranje.
Hij nam zijn ontslag in 1863 om mede-redacteur te zijn van Matthias de Vries aan het Woordenboek der Nederlandsche Taal. Zijn aandeel heeft hij kunnen leveren tot het voor hem betekenisvolle woord "afspinnen"; toen overleed hij plotseling, te Leiden, op 24 april 1868.
[bewerk] Werk
Eerst in het Taalkundig Magazijn van De Jager, 1837, begon hij de lange reeks van uitmuntende bijdragen te leveren, die men achtereenvolgens aantreft in tijdschriften waarvan hij redacteur, mede-redacteur of ten minste hooggewaardeerd medewerker was, als: Archief voor Nederlandsche Taalkunde, Magazijn van Nederlandsche Taalkunde, De Taalgids en Verslagen en Mededelingen van de Koninklijke Akademie van Wetenschappen, die hem op 7 mei 1861 het lidmaatschap had toegekend, gelijk de Leidsche Senaat hem in 1855 het doctoraat in de Letteren vereerde.
Afzonderlijke uitgaven: behalve een bewerking van W. Mollers Liefde en Waarheid (Dordrecht 1838) zijn volgende taalkundige werken, die meest alle ook bij zijn leven herdrukt werden: De Logische Analyse, beschouwingen naar aanl. van Prof. T. Roorda's Red. ontl. (Zutphen 1858); De Nederl. Spelling onder beknopte regels gebracht )Leid. 1859); Oefeningen in de kennis en toepassing der spelregels (ald. 1861); De grondbeginsels der Nederl. spelling. Ontwerp der sp. voor het Nederl. Wdb. (ald. 1863); Id., Regeling der Sp. voor het Ned. Wdb. beide vanwege de Redactie (ald. 1865); Woordenlijst voor de spelling der Nederl. Taal door Dr. M. de Vries en Dr. L.A. te Winkel ('s-Grav. 1866); Leerboek der Ned. spelling (Omwerking van De Ned. Sp., onder beknopte regels gebracht).
[bewerk] Literatuur
Lo van Driel en Jan Noordegraaf, De Vries en Te Winkel, een duografie. Den Haag/Antwerpen 1988.
| Bronnen: |
|
Dit artikel is geheel of gedeeltelijk gebaseerd op een artikel uit het Biographisch woordenboek der Noord- en Zuidnederlandsche letterkunde van F. Jos. van den Branden en J.G. Frederiks uit 1888-1891, dat vanwege zijn ouderdom vrij is van auteursrechten. |
