Leisteen
Van Wikipedia
Leisteen (Engels: slate; Duits: schiefer) is een gesteente dat veel als dakbedekking wordt gebruikt, met name veel kerken hebben een leistenen dak. Het is vooral populair in België en Duitsland.
Inhoud |
[bewerk] Vorming
Leisteen kan in bepaalde gebieden in de bergen worden gevonden. Het ontstaat uit klei dat onder druk gedurende lange tijd omgevormd wordt tot leisteen, echter met een tussenstap genaamd schalie (ook wel kleisteen genoemd).
Dit gesteente bestaat uit dunne lagen steen alwaar een olieachtige vloeistof in zit.
Leisteen bestaat uit een compositie van verschillende sedimenten, die door samenspoeling van verschillende stoffen, waaronder kwarts, hematiet en pyriet, om er maar een paar te noemen, onder hoge druk zijn ontstaan.
[bewerk] Variaties
Er zijn diverse soorten leisteen afhankelijk van de soort klei. Belangrijke factoren zijn organisch gehalte, korrelgroottepercentages, vetgehalte enz. en ook andere eigenschappen als slijtvastheid, vorstbestendigheid, soortelijke massa en hardheid hangen hiermee samen.
[bewerk] Toepassingen
De toepassingen van leisteen zijn:
- bouwmateriaal voor dakbedekking (daklei)
- schrijfplankjes (schrijflei)
- schrijfstift om mee op een schrijfplankje te schrijven (griffellei)
- bouwmateriaal dat wordt toegepast bij haarden.
- als onderdeel van een wapenuitrusting, bij wijze van pantser.
Leisteen heeft de eigenschap om warmte heel goed te kunnen geleiden, daarom vind je soms van deze leisteen platen voor een haard in een huis.
Leisteen werd vroeger veel gebruikt voor dakpannen in Nederland, Duitsland, Oostenrijk en Zwitserland. In bepaalde plaatsen in Europa en Canada en de rest van Noord-Amerika wordt het nog steeds als dakbedekking gebruikt.
[bewerk] Leisteen als bouwmateriaal
Voordelen van leisteen als bouwmateriaal is, dat deze gemakkelijk in kleine plakjes is te zagen of te verwerken, en bovendien is het niet-waterdoorlatend, makkelijk te winnen en ziet de steensoort er simpelweg mooi uit. Doordat het wat vettig is en weinig poriën heeft, is ook de schoonmaak van leisteen makkelijker.
Nadelen zijn dat het niet erg slijtvast is, makkelijk afbrokkelt doordat het uit laagjes bestaat en er soms asbest in zit, waardoor men leistenen niet meer zo maar weg mag halen. Tegenwoordig is de steensoort weer in zwang als dakbedekking maar leisteen is betrekkelijk duur per vierkante meter. Ook is het niet zomaar overal toepasbaar; doordat water dat in de laagjes komt bevriest zet het uit en leisteen vergaat erg snel in streken met een koud klimaat.
[bewerk] Wapenuitrusting
Bepaalde Indiaanse stammen in Canada gebruikte stukken leisteen als "Body armour" onder hun kleding werden deze doorboorde stukken leisteen opgehangen en gedragen ter verdediging tegen pijlen, speren en dergelijke projectielen tijdens schermutselingen en oorlogen tussen bepaalde stammen.
