Lintwormen
Van Wikipedia
| Lintwormen | ||||
|---|---|---|---|---|
 runderlintworm (Taenia saginata) |
||||
| Taxonomische indeling | ||||
|
||||
| Klasse | ||||
| Cestoda |
Lintwormen behoren tot de platwormen (Platyhelminthes) en vormen een zeer gevarieerde groep van parasieten die bij mensen en dieren kunnen voorkomen.
Inhoud |
[bewerk] Bouw
Lintwormen zijn lintvormig, meestal wit of geelachtig en verdeeld in korte segmenten, proglottiden, die kort en breed of smal en lang zijn. Een volwassen lintworm bestaat uit een aantal proglottiden die samen bij sommige soorten wel 10 meter lang kunnen worden (sommige 30m). Gedurende het hele leven van de lintworm worden er nieuwe proglottiden bijgemaakt, meestal vlak achter de scolex. Iedere proglottist groeit zodoende verder van de scolex af naarmate er meer jongere proglottiden bijgemaakt worden. De kop hecht zich doorgaans aan de darmwand. Onder de kop bevindt zich de halsstreek waarin de proglottiden zich vormen, die vrijwel geheel in beslag worden genomen door ovaria. Aangezien de lintworm tweeslachtig is, bevatten de proglottiden ook de mannelijke reproductieorganen. Er treedt zelfbevruchting op, zodat een volgroeide proglottide een groot aantal eitjes bevat. Na loskoppeling worden de proglottiden mee afgegeven aan de feces.
[bewerk] De twee meest voorkomende soorten bij de mens
- varkenslintworm (Taenia solium)
- runderlintworm (Taenia saginata)
In Nederland is een lintworm bij mensen tegenwoordig een zeldzaamheid.
[bewerk] Voorkomende soorten bij dieren
- kattenlintworm (Taenia taeniaeformis)
- hondenlintworm (Dipylidium caninum)
- vislintworm (Diphyllobothrium latum)
[bewerk] Levenscyclus
Lintwormen hebben meestal een ingewikkelde levensloop waarbij 2 of soms nog meer gastheren betrokken zijn: de lintworm moet voor zijn ontwikkeling in verschillende dieren verblijven. De lintworm in de darm legt eitjes in enorme aantallen, die in de ontlasting naar buiten komen en door andere dieren (b.v. vee) worden opgegeten als de mest op planten terechtkomt. In deze tweede gastheer ontwikkelt zich dan geen lintworm maar een lintwormcyste: een holte in een orgaan, van binnen bezet met lintwormkoppen. Wordt de koe nu opgegeten zonder het vlees eerst goed te koken dan ontstaat in de darm van de eter weer de lange platte gelede vorm van de lintworm.
Kattenlintwormen hebben een cyclus waarin kattenvlooien als tussengastheer optreden. Veel prooidier-predator systemen hebben samen op deze manier lintwormen. De brede vislintworm Diphyllobothrium latum is een lintworm die mensen en vissen als gastheer heeft. De mens is in veel gevallen een toevallige gastheer. Verspreiding van menselijke lintwormen is zeldzaam omdat menselijke ontlasting in de westerse landen niet meer in de velden wordt gedeponeerd. Een gevaarlijke soort is de vossenlintworm (Echinococcus multilocularis), die voor de mens levensgevaarlijk kan zijn.
[bewerk] Symptomen
Dat mensen door een lintworm zouden vermageren is een fabeltje; behalve wat vage maagdarmklachten merkt men het over het algemeen helemaal niet, behalve als de proglottiden van de worm met de ontlasting naar buiten komen.
De lintwormcysten zijn gevaarlijker, vooral als ze in de hersenen zitten. Andere voorkeursplaatsen zijn longen en lever. Op de Balkan worden dergelijke cysten nog wel eens waargenomen; in Nederland zijn ze een zeldzaamheid. Bij operatieve behandeling moet er voor worden gewaakt dat de cysten niet op zo'n manier stuk gaan dat de inhoud zich door het lichaam kan verspreiden, bijvoorbeeld via de bloedsomloop of in de vrije buikholte: dit kan wel eens tot hevige allergische reacties aanleiding geven.
Er zijn krachtige wormendodende middelen, zoals praziquantel, niclosamide en mebendazol die tegen de darmwormen meestal zeer effectief zijn; behandeling van de cysten is wel eens complexer, vooral als ze groot zijn of op riskante plaatsen zitten.
