Melanoom
Van Wikipedia
| Melanoom | |
 |
|
| ICD-10 | C43 |
| ICD-9 | 172 |
| ICD-O | M8720/3 |
| OMIM | 155600 |
| DiseasesDB | 7947 |
| MedlinePlus | 000850 |
| eMedicine | derm/257 |
Melanoom (voluit maligne melanoom) (maligne = kwaadaardig) is een vorm van huidkanker die uitgaat van melaninebevattende pigmentcellen of melanocyten. Een melanoom kan ontstaan uit goedaardige moedervlekken (naevi naevocellularis), al is de kans hierop per moedervlek erg klein, uit onrustige (dysplastische/atypische) moedervlekken of "spontaan" uit normale huid waar tevoren geen moedervlek was opgemerkt.
Inhoud |
[bewerk] Kenmerken
Goedaardige moedervlekjes zijn vlakke of wat verheven, bruine of zwarte vlekjes die kunnen verschillen in grootte, vorm en kleur. Wel zijn vorm en pigmentatie altijd regelmatig, in tegenstelling tot een onrustige moedervlek, die verschillende tinten bruin tot zwart en in sommige gevallen zelfs een roodachtige verkleuring kan bezitten.
Wanneer een gewone of onrustige moedervlek groter wordt, van kleur, kleursamenstelling of vorm verandert, jeukt, steekt of pijn doet, korstjes vertoont of bloedt, raadpleegt u best uw huisarts of dermatoloog.
Een melanoom is meestal grilliger van vorm en asymmetrisch en de pigmentatie vaak onregelmatig. Naast bruin en zwart kunnen ook de kleuren rood, paars, blauw, grijs en wit voorkomen. Na verloop van tijd gaan melanomen iets boven de huid uitsteken en worden ze groter. De totale dikte van een melanoom (Breslow-dikte) is een van de belangrijkste voorspellende kenmerken van de overlevingskansen van de patiënt. Vaak is het onderscheid tussen een goedaardige moedervlek en een melanoom slechts onder de microscoop (na verwijdering) te maken, en dan nog niet altijd met zekerheid. Bij twijfel zal de arts voor verwijdering met een zekere veiligheidsmarge van een paar mm kiezen, blijkt na onderzoek dat de afwijking inderdaad kwaadaardig was, dan zal op korte termijn een heroperatie plaatsvinden waarbij de plaats waar de afwijking zat nog eens, maar nu met een aanzienlijk ruimere marge van enige cm, wordt verwijderd.
[bewerk] Zelfonderzoek
Bij melanomen is het van groot belang dat de afwijking zo vroeg mogelijk wordt ontdekt. Tijdig opgespoord is deze vorm van huidkanker meestal uitstekend te genezen. In een later stadium ontstaan al relatief snel uitzaaiingen, vaak met dodelijke afloop. Wees daarom op uw hoede en onderzoek maandelijks eventuele verdachte schoonheidsvlekken of plekken. Raadpleeg onmiddellijk uw huisarts of dermatoloog als u veranderingen opmerkt of een vreemde moedervlek ontdekt. Ook bij twijfel gaat u best eens langs bij de huisarts. Ziet u bij een huisgenoot een moedervlek op de rug die twijfels oproept, raad hem of haar aan eens naar de arts te gaan.
[bewerk] Risicofactoren
Risicofactoren voor het krijgen van een melanoom zijn de erfelijke aanleg, het hebben van meer dan 50 gewone moedervlekken of minimum drie onrustige. Ook mensen met een bleke huid, sproeten of blond/rossig haar hebben een licht verhoogd risico. Deze risico's liggen allemaal vast en kunnen niet beïnvloed worden. De enige bekende factoren die wel beïnvloedbaar zijn, zijn blootstelling aan zonlicht en zonnebankgebruik. Het gaat hierbij dan vooral om het voorkomen van verbranding.
[bewerk] Behandeling
De meest toegepaste behandelingen bij een melanoom zijn:
- operatie (chirurgie)
- chemotherapie (behandeling met celdelingremmende medicijnen)
- bestraling (radiotherapie)
Een aantal patiënten krijgt een combinatie van deze behandelmethoden.
[bewerk] Vooruitzichten
Dankzij de aandacht die er al vele jaren in diverse voorlichtingscampagnes en in de media aan het melanoom is besteed, wordt deze vorm van huidkanker in een steeds vroeger stadium ontdekt. Mensen met verdachte verschijnselen gaan eerder naar de huisarts dan vroeger het geval was. Hierdoor zijn de vooruitzichten van mensen met een melanoom de laatste 30 jaar aanzienlijk verbeterd. Het merendeel van de melanoompatiënten krijgt tegenwoordig na verwijdering geen recidief. Dit is meer aan vroegtijdiger ontdekking dan aan belangrijke vorderingen in de behandeling toe te schrijven. Melanoom blijft een van de kwaadaardigste en beruchtste vormen van huidkanker.
