Middelzee
Van Wikipedia
De Middelzee is een oude middeleeuwse zeearm in de provincie Friesland.
Ze begon ten oosten van Bolsward, boog ten noorden van huidige Sneek naar het Noorden. Haar "monding" lag in wat nu Het Bildt is, ten zuiden van het Borndiep tussen Ameland en Terschelling. Dat Borndiep verwijst naar de oorsprong van de Middelzee. Andere benamingen voor de Middelzee zijn Bordine en Boorne.
De zee verwijdde de loop van het riviertje de Boorne tot een zeearm. Dit riviertje mondde toen bij Rauwerd (Raerd) in de Middelzee. De Middelzee vormde een verbinding met de Marne die van Bolward naar het westen liep en een zijtak was van het zeegat het Vlie tussen Terschelling en Vlieland. De Middelzee vormde de scheiding tussen Westergo en Oostergo.
Rond 1100 werd de verbinding tussen de Marne en de Middelzee bij Bolsward verbroken. Hierdoor begon de dichtslibbing van de Middelzee te versnellen. Voor 1200 was het zuidelijke deel al dichtgeslibt. Ook het ontstaan van de Zuiderzee bevorderde de dichtslibbing. Tussen 1200 en 1300 slibt de Middelzee tot aan Het Bildt dicht.
Uit die tijd stammen verschillende dijken van het westen naar oosten liggen: De Krinserarm van 1240 tussen Rauwerd (Raerd) en Oosterwierum (Easterwierrum), de Boksumerdyk van rond 1275 tussen Boksum en Goutum en de Skrédyk tussen Beetgumermolen (Bitgummole) en Britsum van rond 1300.
De gebieden die ontstaan waren door de dichtslibbing van de Middelzee werden de Nieuwlanden genoemd
Het Bildt is ontstaan uit verdere opslibbing van het oud Middelzee gebied. Het is "opgebild" land; opbillen is een oud woord voor opslibben. Het gebied van Friesland Buitendijks is in feite ook nog opslibbing in het stroomgebied van de vroegere Middelzee.
Tussen Rauwerd (Raerd) en Bolsward ontstonden aan de zuidkant van de dichtgeslibte Middelzee de Friese Hempolders.
Door het midden van de Middelzeepolder van Scharnegoutum tot de Boksumerdyk is de Sneekertrekvaart of Zwette gegraven. Parallel loopt hier tegenwoordig ook een hoogspanningsleiding.
Dorpen als Nijland en Roodhuis (Reahûs) liggen in het oude Middelzeegebied.
| Bronnen en referenties: |
|
