Parallellisme (literatuur)
Van Wikipedia
Een parallellisme is een stijlfiguur waarbij twee (of meer) zinswendingen naar inhoud of naar vorm gelijk zijn.
Een voorbeeld uit de dagelijkse omganstaal:
- Spreken is zilver, zwijgen is goud
Een voorbeeld uit de Psalmen:
- Hij doet mij nederliggen in grazige weiden;
- Hij voert mij zachtkens aan zeer stille wateren. (psalm 23)
Een voorbeeld uit de moderne poëzie:
- Vanaf nu moeten we
- het doen zonder voeten,
- worden we de eigenaar
- van wegsplitsingen en is het net
- wandelen – rechtsaf, linksaf.
- Vanaf nu moeten we
- het doen zonder handen,
- krijgen we de zeggenschap
- over de velden en is het net
- winnen – korte, lange rokade.
- (N.N.)
Het parallellisme is een stijlfiguur waar vooral ook diegenen die hun oratorische gaven gebruiken - leiders, politici, religieuze voorgangers - een veelvuldig beroep op doen. Zo is de beroemde preek I had a dream... van Martin Luther King geheel gebouwd op de parallellie van de zinsbouw. Bij essayisten, die geschoold zijn in de katholieke retorica, is deze 'preekstijl' niet zelden terug te vinden; dat is bijvoorbeeld het geval in de essays van Anton van Duinkerken.
