Portmanteau-morfeem
Van Wikipedia
Een portmanteau-morfeem is een morfeem dat informatie geeft over verschillende grammaticale categorieën. Een portmanteau-morfeem is niet te scheiden in aparte segmenten die elk een verschillende betekenis weergeven, verandering van een van de elementen betekent dat het morfeem in zijn geheel vervangen moet worden. Portmanteau-morfemen komen vooral voor in synthetische talen.
Een voorbeeld van een portmanteau-morfeem in het Nederlands is de uitgang -t in de tegenwoordige tijd van het werkwoord. Deze uitgang geeft zowel aan dat het onderwerp in de tweede of derde persoon staat (dus niet in de eerste persoon), als dat het onderwerp enkelvoudig is. Het morfeem -t geeft dus zowel informatie over de categorie persoon als de categorie getal.
Een voorbeeld uit het Latijn is het woord boni, "goede mannen". De uitgang -i geeft informatie over het geslacht (mannelijk), de naamval (nominatief) en het getal (meervoud). Verandering van een van deze betekenissen vereist een volledig andere uitgang:
- (nominatief, mannelijk) enkelvoud: - us
- (nominatief, meervoud) vrouwelijk: -ae
- (mannelijk, meervoud) accusatief: -os
Een voorbeeld uit het Russisch is de uitgang -ach, zoals in v gorod-ach (in de steden), die aangeeft dat het woord zowel in de locatief als in het meervoud staat. Een agglutinerende taal als het Hongaars gebruikt in zo'n geval twee aparte uitgangen: a város-ok-ban, waarbij -ok het meervoud vormt en -ban de betekenis "in" weergeeft.
