Queteletindex
Van Wikipedia
De queteletindex of body mass index (afgekort BMI) is een manier om op grond van de lengte en het gewicht van een persoon te bepalen of deze overgewicht heeft. De queteletindex geldt voor personen ouder dan 20 jaar.
Inhoud[verbergen] |
[bewerk] Geschiedenis
De queteletindex is genoemd naar de Gentenaar Adolphe Quételet (1796-1874). Van oorsprong was hij wiskundige en sterrenkundige, maar hij interesseerde zich ook voor de sociale statistiek en begon grafieken te maken van bijvoorbeeld de sterftecijfers per maand in Brussel. Hij ontwikkelde ook ideeën over de gemiddelde mens. Hij deed metingen bij dienstplichtigen waarmee hij een pionier was van de antropometrie en biostatistiek. Hij gaf zijn resultaten weer in grafieken. In die tijd leidde dit tot heftige discussie, omdat velen betwijfelden of grafieken wel wetenschappelijk waren. Tegenwoordig wordt de BMI onder andere gebruikt door de Wereldgezondheidsorganisatie en de Amerikaanse overheid.
[bewerk] De formule
De waarde van de index is gelijk aan het gewicht w van de persoon (in kilogram) gedeeld door het kwadraat van de lengte h (in meter):
- Voorbeeld een persoon van 90 kg en een lengte van 173 cm
-
-
- De BMI is 30
-
[bewerk] De interpretatie
De BMI is oorspronkelijk opgezet om statistieken over groepen mensen te krijgen en niet om over- of ondergewicht van individuele mensen te bepalen. De exacte waardes van de index om iemand in een categorie in te delen variëren. De index doet namelijk geen uitspraak over het percentage vet in het lichaam van de persoon. Zwaar gespierde mensen (bodybuilders) kunnen dus in verhouding tot hun lengte een hoog gewicht hebben, maar worden over het algemeen niet als obees beschouwd. Het lichaamsgewicht alleen is dus geen goede indicator voor onder- of overgewicht. Er moet worden gecompenseerd voor lichaamsbouw. De BMI corrigeert alleen voor lichaamslengte maar dat is dan ook verreweg de belangrijkste factor.
Het bijzondere van de BMI is dat deze voor mannen en vrouwen vrijwel gelijk uitvalt, voor biometrische getallen is dat zeldzaam. Daarnaast is deze index redelijk onafhankelijk van de leeftijd. Dit maakt het mogelijk voor alle volwassenen dezelfde richtlijnen te hanteren.
[bewerk] Categorieën
In het algemeen is een index van minder dan 18,5 ondergewicht. Dit kan aanduiden dat er sprake is van ondervoeding, een eetstoornis of een ander gezondheidsprobleem. Vanaf een index van 25 wordt gesproken van (licht) overgewicht. Boven een waarde van 30 is er sprake van ernstig overgewicht of obesitas.
Index (kg.m-2) | Interpretatie |
---|---|
minder dan 18 | ondergewicht |
18 tot 25 | normaal gewicht |
25 tot 27 | licht overgewicht |
27 tot 30 | matig overgewicht |
30 tot 40 | ernstig overgewicht |
meer dan 40 | ziekelijk overgewicht |
In de VS is in 1994 geconstateerd dat 57% van de Amerikaanse mannen en 49% van de vrouwen een index hebben hoger dan 25. Twee procent van de mannen en vier procent van de vrouwen zijn zo dik dat ze een index van 40 hebben. Bij deze waarde kan worden gesproken van ziekelijk overgewicht.
In Nederland wonen rond 350.000 mannen en 500.000 vrouwen met een index van 30 of meer (2004).
[bewerk] BMI voor kinderen (van 6 tot 16 jaar)
Ook voor kinderen is de BMI een snelle en gemakkelijke methode om overgewicht te bepalen. Maar daarvoor moeten wel aangepaste grenswaarden worden gebruikt. Tijdens de groeifase (tot en met 21 jaar) verandert namelijk de hoeveelheid vetweefsel. Bovendien is de BMI bij kinderen geslachtsafhankelijk: meisjes hebben gemiddeld een iets hogere BMI dan jongens.
Ruwweg kan men de hieronder weergegeven BMI-waarden van het GIP/College voor zorgverzekeringen 2006 hanteren.
BMI meisjes
Leeftijd | Te licht | Normaal | Te zwaar | Obesitas |
---|---|---|---|---|
6 jaar | <13,0 | 13,0-17,34 | 17,34-19,65 | >19,95 |
7 jaar | <13,0 | 13,0-17,75 | 17,75-20,51 | >20,51 |
8 jaar | <13,1 | 13,1-18,35 | 18,35-21,57 | >21,57 |
9 jaar | <13,3 | 13,3-19,07 | 19,07-22,81 | >22,81 |
10 jaar | <13,6 | 13,6-19,86 | 19,86-24,11 | >24,11 |
11 jaar | <13,9 | 13,9-20,74 | 20,74-25,42 | >25,42 |
12 jaar | <14,4 | 14,4-21,68 | 21,68-26,67 | >26,67 |
13 jaar | <15,0 | 15,0-22,58 | 22,58-27,76 | >27,76 |
14 jaar | <15,6 | 15,6-23,34 | 23,34-28,57 | >28,57 |
15 jaar | <16,1 | 16,1-23,94 | 23,94-29,11 | >29,11 |
16 jaar | <16,6 | 16,6-24,37 | 24,37-29,43 | >29,43 |
BMI jongens
Leeftijd | Te licht | Normaal | Te zwaar | Obesitas |
---|---|---|---|---|
6 jaar | <13,1 | 13,1-17,55 | 17,55-19,78 | >19,78 |
7 jaar | <13,1 | 13,1-17,92 | 17,92-20,63 | >20,63 |
8 jaar | <13,3 | 13,3-18,44 | 18,44-21,60 | >21,60 |
9 jaar | <13,5 | 13,5-19,10 | 19,10-22,77 | >22,77 |
10 jaar | <13,7 | 13,7-19,84 | 19,84-24,00 | >24,00 |
11 jaar | <14,0 | 14,0-20,55 | 20,55-25,10 | >25,10 |
12 jaar | <14,4 | 14,4-21,22 | 21,22-26,02 | >26,02 |
13 jaar | <14,8 | 14,8-21,91 | 21,91-26,84 | >26,84 |
14 jaar | <15,3 | 15,3-22,62 | 22,62-27,63 | >27,63 |
15 jaar | <15,8 | 15,8-23,29 | 23,29-28,30 | >28,30 |
16 jaar | <16,3 | 16,3-23,90 | 23,90-28,88 | >28,88 |
[bewerk] Alternatieven
Een meting van het vetpercentage is een betere aanduiding voor gezondheidsrisico's maar behalve dat de meting moeilijker uit te voeren is zullen ook de richtlijnen en adviezen steeds moeten worden uitgesplitst naar sekse en leeftijd.
Nog een andere, simpele, indicator is de taille-omtrek. Een taille-omtrek minder dan 80 cm bij vrouwen of minder dan 94 cm bij mannen past bij een normaal gewicht.
[bewerk] Trivia
- Sommigen verbasteren queteletindex wel eens tot 'koteletindex'.
- In september 2006 werden op de modeshow van Madrid enkele modellen geweigerd omdat hun BMI lager dan 18 was. Inge Vervotte, Vlaams minister voor Welzijn, ziet hier in een aanleiding om in België een charter op te stellen met de modellenbureaus en de reclamesector om "anorexia-modellen" niet langer te laten showen.