Raymond Westerling
Van Wikipedia
Raymond Pierre Paul Westerling (Istanboel, 31 augustus 1919 – Purmerend, 26 november 1987), bijgenaamd ‘de Turk’, was de eigenzinnige en omstreden commandant van de speciale troepen in Nederlands-Indië/Indonesië in de jaren 1946-1948. Hij is vooral bekend geworden door zijn meedogenloze optreden tijdens de contraterreur-campagne in Zuid-Celebes in 1946/1947 en door een mislukte coup, kort na de soevereiniteitsoverdracht, gericht tegen het Indonesische bewind.
Inhoud |
[bewerk] Istanboel
Westerling was een telg uit een koopmansgeslacht met Nederlandse wortels dat al generaties lang gevestigd was in Istanboel. In die cosmopolitische omgeving had hij een aantal talen vloeiend leren spreken, maar zijn kennis van het Nederlands was matig. Overigens is altijd onduidelijk gebleven of Westerling wel de Nederlandse nationaliteit bezat. Zijn Turkse achtergrond en het door Westerling nooit weersproken gerucht dat hij zou zijn overgegaan tot de islam, zouden later bijdragen aan het ontzag dat zijn Indonesische tegenstanders voor hem hadden.
[bewerk] West-Europa
Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog meldde Westerling zich bij het Nederlandse consulaat voor de militaire dienst. Hij belandde via Canada in Engeland, waar hij een commando-opleiding zou krijgen. In het bevrijde zuiden van Nederland werd hij instructeur bij de herrijzende Nederlandse krijgsmacht. Op 10 Maart 1945 raakte Westerling gewond door een Duitse aanval met V-1-raketten.
[bewerk] Sumatra
Toen de oorlog in Europa ten einde was trad Westerling in dienst van het KNIL. Na een tussenstop in Ceylon werd hij uitgezonden naar Medan op Sumatra in Nederlands-Indië. Zijn opdracht was om het herstel van het Nederlandse gezag daar voor te bereiden en Nederlandse krijgsgevangen en burger-geïnterneerden op te sporen. Formeel stond Westerling hier onder Brits bevel, maar hij ging vooral zijn eigen weg, waarbij hij opviel door zijn organisatietalent en leiderskwaliteiten.
[bewerk] Zuid-Celebes
In juli 1946 kreeg Westerling als tweede luitenant het commando over het Depot Speciale Troepen (DST), een in de contra-guerrilla gespecialiseerde eenheid, die voornamelijk werd gevormd door Indo-europese en inheemse militairen van het KNIL en Oorlogsvrijwilligers uit Nederland. Zijn eerste grote missie was herstel van het Nederlandse gezag in Zuid-Celebes, waar de nationalisten, door het uitoefenen van terreur, de terugkeer van het Nederlandse bestuur probeerden te verhinderen. Westerling gaf daar leiding aan een contraterreur-campagne, die later bekend is geworden als de ‘Zuid-Celebes-affaire’, en waarbij duizenden, vaak onschuldige, Indonesiërs werden omgebracht.
[bewerk] Jogjakarta
De militaire confrontatie tussen Nederland en de Republik Indonesia duurde tot ver in het jaar 1949. Gedurende die tijd werd het DST, later omgedoopt tot het Korps Speciale Troepen (KST), vooral ingezet voor zuiveringsacties die bedoeld waren om de reguliere troepen meer lucht te geven. De parachutisten van het KST kwamen in actie tijdens en na de Tweede Politionele Actie. Hun meest spectaculaire operatie was de luchtlandingsraid op het Republikeinse regeringscentrum in Jogjakarta, aan het begin van de Tweede Politionele Actie (december 1948). Hierbij werden Soekarno en andere republikeinse leiders gevangen genomen. Kapitein Westerling was daar niet bij. Hij had kort tevoren, wegens een meningsverschil over het te voeren beleid, ontslag genomen uit de dienst.
[bewerk] Bandoeng
Met zijn ontslag was de rol van Westerling overigens nog niet uitgespeeld. Na de soevereiniteitsoverdracht (27 december 1949) ontstond grote onrust onder de Molukse militairen in Nederlandse dienst. Door het naderende vertrek van de Nederlanders dreigden zij in een onmogelijke positie te geraken, te meer daar de Indonesische regering naar verwachting aan de autonomie van de deelstaten, een Nederlandse creatie, spoedig een einde zou maken, waardoor terugkeer naar de Molukken voor die militairen ook geen oplossing zou bieden. Temidden van deze woelingen stelde Westerling zich aan het hoofd van een coup tegen de Indonesische regering. Het was de bedoeling dat Indonesische tegenstanders van Soekarno c.s., waarvan werd beweerd dat zij over een geheim leger (APRA) beschikten, de macht in Indonesië zouden grijpen en de autonomie van de deelstaten zouden veiligstellen. Het kostte Westerling niet veel moeite om een aantal KNIL-militairen, met name Moluks personeel van wat inmiddels het Regiment Speciale Troepen (RST) was gaan heten, bereid te vinden in actie te komen. In januari 1950 overvielen zij met succes het Republikeinse hoofdkwartier in Bandoeng, maar daar bleef het bij. Vervolgacties om de ontstane verwarring uit te buiten kwamen niet van de grond en de coup werd dan ook een volslagen mislukking. Volgens Westerling was dit te wijten aan de toevallige ontdekking van voorbereidende acties van de coupplegers in de omgeving van Djakarta door een Nederlandse officier die niet in het complot zat en die meteen alarm sloeg. Ook zou een Nederlandse politiecommissaris in Djakarta die in het complot zat en die voor wapens had moeten zorgen, op het cruciale moment slappe knieën hebben gekregen en het hebben laten afweten. 125 militairen die aan de coup hadden deelgenomen, allen behorende tot het RST, verschenen voor een Nederlandse krijgsraad en werden tot gevangenisstraffen veroordeeld. Zij zaten hun straf vervolgens uit in Nederlands Nieuw-Guinea. Westerling wist, geholpen door Nederlandse militairen, met een watervliegtuig te ontsnappen naar Singapore.
[bewerk] Nederland
Na langdurige omzwervingen, waarbij voortdurend uitlevering aan Indonesië dreigde, kwam Westerling uiteindelijk in Nederland aan. Daar leidde hij, afgezien van een mislukte carrière als operazanger, een betrekkelijk onopvallend leven. Hij publiceerde in 1952 zijn memoires en voorzag later in zijn levensonderhoud als winkelier in tweedehands boeken te Den Haag.
| Bronnen en referenties: |
oorspronkelijke Franse versie:
|
