Sifaka's
Van Wikipedia
| Sifaka's | |||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Diadeemsifaka (Propithecus diadema) |
|||||||||||
| Taxonomische indeling | |||||||||||
|
|||||||||||
| Geslacht | |||||||||||
| Propithecus Bennett, 1832 |
|||||||||||
| Typesoort | |||||||||||
| Propithecus diadema Bennett, 1832 |
De sifaka's (Propithecus) zijn een geslacht van halfapen uit de familie der indriachtigen (Indriidae). Net als andere lemuren komen de sifaka's enkel voor op het eiland Madagaskar. "Sifaka" is een onomatopee, een klanknabootsing van de contactroep "Sjie-fak". De bekendste soort is de Verreaux' sifaka (Propithecus verreauxi), die behoort tot de best onderzochte zoogdieren van Madagaskar.
Inhoud |
[bewerk] Beschrijving
Sifaka's behoren tot de grootste nog levende halfapen. Ze hebben een lange, wollige, kleurrijke vacht, met een grote variatie tussen de verscheidene (onder)soorten, van geheel wit in de zijdesifaka tot geheel zwart in Perriers sifaka. Veel (onder)soorten hebben gele, oranje, bruine en/of grijze vlakken op hun vacht.
De staart is meestal net zo lang als de rest van het lichaam, en kan op de buikzijde worden opgerold. Het hoofd is rond. Het kale, zwarte gezicht heeft grote, naar voren gerichte ogen, kleine oortjes en een duidelijk aanwezige snuit.
Sifaka's hebben lange benen waarmee ze van boom naar boom kunnen springen, tot afstanden van wel 10 meter per sprong. Over de grond bewegen ze zich eveneens zijwaarts springend voort. De korte armen worden dan boven hun hoofd gehouden.
Sifaka's hebben een kop-romplengte van 45 tot 55 centimeter, een lichaamsgewicht van drie tot zeven kilogram en een staartlengte van 43,2 tot 56 centimeter.
[bewerk] Voedsel en leefgebied
De sifaka's leven in de droge loofverliezende bossen in het zuiden en de regenwouden in het noorden en westen van het Afrikaanse eiland Madagaskar.
Ze leven voornamelijk hoog in de bomen en zijn overdag actief. Ze eten voornamelijk bladeren, aangevuld met boomschors, bloemen en vruchten. Ze komen niet naar de grond om te drinken, en in drogere perioden moeten ze het zo'n negen maanden zonder vocht uithouden.
[bewerk] Gedrag
Sifaka's leven in kleine gemengde groepjes, bestaande uit zo'n vijf dieren (maximum dertien). Vrouwtjes blijven hun hele leven in dezelfde groep, mannetjes wisselen daarentegen vaak van groep. De vrouwtjes bepalen de richting waarin een groep zich begeeft. Tijdens het zoeken naar eten verspreiden de dieren zich, waardoor de dieren voornamelijk in de rustperiode, 's nachts, met elkaar contact hebben. De hele groep slaapt in dezelfde boom, op zo'n dertien meter hoogte. Behalve de contactroep "Sie-fak" zijn sifaka's vrij stille dieren, dit in tegenstelling tot de andere indriachtigen, de indri en de wolmaki's.
In sommige gebieden, waarschijnlijk gebieden met weinig voedsel, zijn de dieren territoriaal, maar in andere gebieden leven buren vreedzaam naast elkaar.
[bewerk] Voortplanting
Sifaka's van beide geslachten paren meerdere malen, wat betekent dat er een grote competitie moet bestaan tussen mannetjes om zich te kunnen voortplanten. Sifaka-mannetjes hebben echter vrij kleine testikels, waardoor de kansen van het sperma om een eicel te bevruchten blijkbaar geen belangrijke rol spelen in de competitie. Wel hebben dominante mannetjes grotere testikels dan ondergeschikte mannetjes, en onderdrukken chemische signalen uit de geurklieren van dominante mannetjes waarschijnlijk de voortplantingsdrang van onderschikte mannetjes. Ook is infanticide, kindermoord, bekend bij soorten uit dit geslacht.
De draagtijd bedraagt zo'n vijf maanden. De sifaka krijgt per worp slechts één jong, dat de moeder de hele tijd bij zich draagt. Vrouwtjes zijn geslachtsrijp na vier tot vijf jaar.
[bewerk] Bedreiging
De belangrijkste natuurlijke vijand is de fossa. Tegenwoordig staan echter de meeste soorten door menselijk toedoen op de Rode Lijst. Veel (onder)soorten worden ook bedreigd door habitatverlies door slecht gebruik van landbouwgrond, aangestoken vuren om akkers te creëren, overbegrazing door vee, commerciële houtkap en houtskoolproductie. Enkele soorten, zoals de goudkroonsifaka, worden met uitsterven bedreigd. Verreaux' sifaka plant zich vrij goed voort in gevangenschap, en wordt in enkele dierentuinen gehouden, maar pogingen om andere soorten te laten voortplanten in gevangenschap zijn niet succesvol geweest.
[bewerk] Soorten
Veel dieren die hier als soorten worden beschouwd, werden lange tijd als ondersoort beschouwd van een van drie soorten, Verreaux' sifaka, diadeemsifaka en goudkroonsifaka. Enkele wetenschappers hanteren nog steeds deze indeling.
- Geslacht Propithecus (Sifaka's)
- Verreaux' sifaka (Propithecus verreauxi)
- Coquerels kroonsifaka (Propithecus coquereli)
- Diadeemsifaka (Propithecus diadema)
- Zijdesifaka (Propithecus candidus)
- Perriers sifaka (Propithecus perrieri)
- Milne-Edwards sifaka (Propithecus edwardsi)
- Goudkroonsifaka (Propithecus tattersalli)
 P. coquereli |
 P. diadema |
 P. edwardsi |
 P. verreauxi |
 |
Meer informatie over de taxonomie van deze groep kunt u vinden op de pagina Propithecus op WikiSpecies |
