Stank
Van Wikipedia
Stank is, in de subjectieve betekenis, een geur die door de mens wordt waar genomen en door onze hersenen negatief wordt beoordeeld.
Inhoud |
[bewerk] Stank en het menselijk lichaam
In de objectieve betekenis zijn het de moleculen die bovengenoemde reactie met zich meebrengen. Dit negatief beoordelen van een geur is meestal een (evolutionair geprogrammeerd) signaal dat een stof schadelijk is (aceton, waterstofsulfide, chloor, broom, ozon, ammoniak, lijken, poep) en is dus een signaal om zich te verwijderen van de stankbron. Stinkdieren maken hier gebruik van door in geval van nood hun aanvaller met een zeer walgelijke geurstof te besproeien.
Het is echter een drogredenering om te denken dat hieruit volgt dat een stof die niet stinkt of aangenaam ruikt niet giftig is. Fosgeen, lewisiet, koolmonoxide, blauwzuur, en vele andere vergiften hebben een aangename of zelfs helemaal geen geur. Waterstofsulfide is een geval apart, daar het een sterke rotte-eierenlucht verspreidt maar waarbij de geur later verdwijnt. De oorzaak is dat het eerste orgaan dat door het gas vernield wordt, het reukorgaan is. Stank kan bij hoge intensiteit leiden tot klachten als hoofdpijn en braakneigingen.
[bewerk] Negatieve hedonistische waarde
Ook kan het woord stank betrekking hebben op geureenheden die een negatieve hedonische waarde hebben. Dit kan zijn oorsprong hebben in een negatieve associatie met een geur (bijvoorbeeld bepaalde bloemsoorten met begrafenissen).
[bewerk] Termen over het ontstaan en verspreiden van stank
a. Stankemissie: hierbij gaat het om de stankuitstoot van bijvoorbeeld een fabriek,
[bewerk] Bestrijding van stank
a. Eerste keus: voorkomen dat de stank ontstaat.
b. Door het uitwassen van stank uit de lucht; dit kan alleen als de stank kan worden ingezogen bijvoorbeeld vanuit een schoorsteen of afzuigkanaal; hiervoor worden specifieke gaswassers gebruikt.
c. Door toepassing van Geurneutraliserende Middelen; deze reageren met stankmoleculen waardoor een derde, niet stinkend product ontstaat.
[bewerk] Trivia
Zowel de namen van de stoffen ozon en broom zijn afgeleid van (oud)Griekse woorden "stinken" of "rieken". In het Chinees heet ozon "chou yang" (臭氧), wat letterlijk "stinkende zuurstof" betekent. Broom heet "chou" (溴), waarbij het karakter is samengesteld uit het karakter voor "stank" en een zogenaamde waterradicaal. Letterlijk vertaald dus een "stinkende vloeistof", en dat is precies wat het is.
