Trechterbekercultuur
Van Wikipedia
De trechterbekercultuur is een cultuur die rond 4000 v. Chr. verscheen in Europa. Resten ervan zijn gevonden tot ca. 2900 v. Chr.
Inhoud |
[bewerk] Leefgebied
De naam trechterbekercultuur is een verzamelnaam. Er was een groot aantal met elkaar verwante gemeenschappen in de Nieuwe Steentijd, wonend in het gebied vanaf zuidelijk Scandinavië en noordelijk Europa (vanaf Nederland tot aan de huidige Oekraïne).
De Nederlandse tak maakte deel uit van de Westgroep. Deze groep liet de hunebedden achter in zijn leefgebied, het huidige Drenthe en het aangrenzende Nedersaksen. In de hunebedden zijn trechtervormige keramische bekers gevonden.
De mensen die deel uitmaakten van deze cultuur leefden op de zandgronden van Friesland en Drenthe. Een vergelijkbare cultuur is ook te vinden in Noord-Duitsland, Denemarken en in delen van Noorwegen en Zweden
De voorganger van de trechterbekercultuur was de Ertebøllecultuur, genoemd naar het Deense Ertebølle, en de hieraan verwante Swifterbantcultuur. Die mensen waren nog jager-verzamelaars, terwijl de dragers van de trechterbekercultuur landbouw beoefenden. De trechterbekercultuur werd opgevolgd door de touwbekercultuur.
[bewerk] Keramiek
Het keramiek van de trechterbekercultuur werd vooral van klei gemaakt en wel in een aantal kenmerkende vormen.
De standvoetbeker is een bloemvaasvormige kleien beker. Andere vormen lijken op emmers, manden, kommen, schalen, kraaghalsflesjes en zuigflesjes.
[bewerk] Gereedschap
Het gevonden gereedschap was vaak gemaakt van steen en hout, zoals gepolijste stenen hamers en hamerbijlen met doorboringen voor bevestiging aan een steel. De hamers met doorboringen die in N-O Nederland zijn gevonden behoren tot de typologie strijdhamercultuur. In het Drents Museum in Assen is een apparaat te zien dat men mogelijk gebruikte om de gaten mee te boren in het steen. De bijlen en speerpunten waren niet erg scherp. Er zijn aanwijzingen dat er handel werd gedreven met naburige volken uit Sleeswijk en Denemarken.
[bewerk] Landbouw
De boeren verbouwden eenkoorn en emmertarwe op de kleine akkers die rond hun huis lagen. Voor het zware werk gebruikten ze trekossen. De veestapel bestond uit runderen, schapen, varkens en geiten, die graasden in een afgebakend stuk grond rond om hun woning. Het -in Nederland- oudste gevonden wiel dateert van ongeveer 2400 B.C.E., dus werd voor zover men weet nog niet gebruikt door deze cultuur.
De mensen van de trechterbekercultuur waren gemiddeld 1,65 meter lang en werden over het algemeen niet veel ouder dan 35 of 40 jaar. Ze leefden in boerderijen waarin ze konden staan. Anderen leefden in hutten met een houten skelet. De muren hiervan waren van leem met gevlochten takken en er lag riet op het dak. Hun doden begroeven ze in hunebedden. Er zijn aanwijzingen dat men als afscheid een groot feest hield, waarvan de restanten werden meebegraven. Verder werden de botten gesorteerd neergelegd in de hunebedden; schedels bij schedels en bv dijbenen bij dijbenen. Een andere bijzondere eigenschap van deze cultuur was, dat men de dode een tijd in huis liet liggen (in een aparte kamer) voordat deze werd begraven/bijgezet. De gevonden tuitbekertjes duidden erop dat men extra zorg besteedde aan zuigelingen en/of ouderen.
[bewerk] Vindplaatsen
In februari 2006 werden in de oude terp van Oostrum resten van de trechterbekercultuur aangetroffen, bestaande uit aardewerk en gebruikt vuursteen.
[bewerk] Zie ook
- Lineaire bandkeramische cultuur (Ca. 5300 tot 4900 v. Chr.)
- Klokbekercultuur (ca. 2450 tot 2000 v. Chr.)
[bewerk] Musea
In het hunebedcentrum in Borger en het Drents Museum in Assen vindt men nog meer informatie over de Bandkeramische cultuur en de trechterbekercultuur.
|
Noordse Steentijd
|
|||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Paleolithicum | Mesolithicum | Neolithicum | |||||
| Noord-Duitsland, Denemarken | Hamburgcultuur |
Ahrensburgcultuur |
Maglemosecultuur |
Kongemosecultuur |
Ertebøllecultuur |
Trechterbekercultuur, Pitted-warecultuur |
Touwbekercultuur |
| Noorwegen, Zweden | Brommecultuur | Fosna-Hensbackacultuur | Nøstvet- en Lihultcultuur, Komsacultuur | ||||
 |
Meer afbeeldingen die bij dit onderwerp horen kunt u vinden in de categorie Funnelbeaker culture van Wikimedia Commons. |
