Typo3
Van Wikipedia
 |
|
|---|---|
|
|
|
| Ontwikkelaar | Kasper Skårhøj, Typo3 Association |
| Meest recente versie | 4.1.1 / 3 April 2007 |
| Laatse bèta versie | / |
| Besturingssysteem | Alle LAMP systemen, Windows en Mac |
| Categorie | Web Content Management Systeem |
| Licentie | GPL |
| Website | typo3.comtypo3.nl |
TYPO3 is een in 1998 voor het eerst verschenen gratis Open-Source-Web-Content-Management-Systeem voor middelgrote en grote websites. TYPO3 is gebaseerd op de server scripttaal PHP. Als database wordt meestal MySQL ingezet. TYPO3 wordt actief doorontwikkeld.
TYPO3 kan middels Plugins (zogenaamde extensies, kleine uitbreidingsprogramma's) aan speciale situaties aangepast worden. Dit wil zeggen dat middels deze extensies de functionaliteit van TYPO3 verder uitgebreid kan worden. Op dit moment zijn er meer dan 2000 extensies beschikbaar, waarmee zeer veel toepassingen mogelijk zijn, zonder dat u hiervoor zelf hoeft te programmeren. Voorbeelden hiervan zijn een uitgebreid nieuwssysteem, winkels of discussiefora. Grote voordelen van dit systeem zijn de meertaligheid van Front- en Backend, alsmede de actieve gebruikers- en ontwikkelaarscommunity over de gehele wereld.
Inhoud |
[bewerk] Gebruik
Schattingen zijn dat TYPO3 meer als 200.000 keer ingezet is voor websites. Toonaangevende gebruikers in de Benelux zijn onder meer de Technische Universiteit Eindhoven, de omroepverenigingen VARA, LLINK en TROS, Technische Universiteit Delft, de Erasmus Universiteit en werknemersorganisatie CNV.
De opleidingsperiode voor een website-ontwikkelaar bedraagt enkele weken, voor een redacteur normaliter enkele uren. Zo moet een ontwikkelaar, die een TYPO3 website maken wil, bijvoorbeeld de configuratietaal Typoscript beheersen.
In tegenstelling tot commerciële programmatuur is er bij TYPO3 geen support door de fabrikant/ontwikkelaar, maar verloopt via de gebruikerscommunity (fora, nieuwslijsten) en een groot aantal Internetbedrijven. Deze bedrijven hebben zich gespecialiseerd middels TYPO3 websites te bouwen of hosting aan te bieden met TYPO3 voorgeinstalleerd.
[bewerk] Bediening
TYPO3 wordt op een webserver via een webbrowser aangestuurd. Voor de bediening is geen extra programmatuur voor de redacteur nodig, behalve dat de webbrowser ondersteund dient te worden. TYPO3 biedt verschillende toepassingsmogelijkheden, die zich grofweg in de onderdelen ontwerp, Typoscript en inhoud laten onderverdelen. Dit leidt tot een bepaalde complexiteit, die men als sterkte van het systeem, maar wellicht ook als zwakte interpreteren kan.
De verwerking gebeurt in het in de webbrowser zichtbare deel van TYPO3, het backend, waarin inhoud gemaakt en onderhouden kan worden. Middels een Rich-Text-Editor, vergelijkbaar met tekstverwerkers als Word, kunnen teksten eenvoudig bewerkt en vormgegeven worden door een redacteur. Tevens biedt het systeem voor bewerking van inhoud de mogelijkheid dit direct te doen in de website pagina (het “frontend”, tevens het zichtbare gedeelte van de website voor bezoekers). Deze optie dient door de beheerder vrijgegeven en aangeboden te worden aan een redacteur en biedt een snelle ingang in TYPO3.
[bewerk] Terminologie
Het gebruik van de termen front- en backend wijkt af van de klassieke terminologie. Volgens deze klassieke terminologie zal TYPO3 twee frontends hebben voor verschillende gebruikerscategorieën. Zie Frontend (klassieke definitie) en Backend (klassieke definitie).
[bewerk] Functionaliteit
Tot de functies behoren onder andere tijdgestuurd publiceren en verwijderen van inhoud, een rollen en rechtensysteem, zoeken in statische en dynamische inhoud, automatisch genereren van een sitemap, printvriendelijke pagina's, gebruikersbeheer, meertaligheid, zoekmachinevriendelijke URL's, die zich middels modules (zogenaamde extensies), zoals gastenboeken, fora, nieuwsbrief, statistieken etc. laten uitbreiden. Beelden, tekst, tabellen, animaties alsmede externe databronnen kunnen in TYPO3 worden beheerd.
Templates (sjablonen) vergemakkelijken de verwerking van inhoud. In deze templates worden de pagina-opbouw en vormgeving gedefinieerd, bijvoorbeeld op welke plaats de menu's en inhoud getoond wordt, de grootte en kleur van de letters of de positionering van de koppen. Inhoud kan ingevoerd worden middels vrij configureerbare invoervelden, bijvoorbeeld een Rich-Text-Editor, welke een WYSIWYG oppervlak biedt, gebaseerd op gangbare tekstverwerkingssoftware. Een geintegreerde beeldverwerker is voorhanden. De Objectmanager laat toe grafische elementen te schalen, te draaien, kaders toe te voegen etc, waarbij TYPO3 middels de beeldconverter ImageMagick en GDLib gewijzigde beelddata in een nieuw formaat opslaat.
De ingevoerde inhoud wordt in een database opgeslagen en staat onafhankelijk tot de beschikking van het toegepaste sjabloon. Hierdoor kan de visuele presentatie van de website op elk moment gewijzigd worden door de uitwisseling van de sjablonen, zonder dat de inhoud verandert dient te worden. Zo kan ook dezelfde inhoud in verschillende opmaken getoond worden. Een geintegreerd cachingsysteem slaat de gegevens op van frequente aanvragen op. Op deze manier wordt de processorbelasting van veel opgevraagde pagina's verlaagd, wanneer veel gebruikers dezelfde informatie oproepen.
De organisatie en programmering met TYPO3 bestaat uit de volgende elementen:
- HTML-sjabloon: Bestand met zogenaamde markers (bijvoorbeeld ###MARKER###), die door TYPO3 met de juiste inhoud (navigatie, tekst, beeld etc) vervangen worden. Als alternatief kunnen deze markers door de extensie 'Template Autoparser' automatisch gegenereerd worden.
- Typoscript template: Middels deze interne configuratietaal wordt omschreven waarmee TYPO3 de markers dient te vervangen. Daarnaast kunnen hiermee de inhoudselementen geconfigureerd worden.
- Als alternatief is het mogelijk om de weergave van pagina's in zijn geheel via Typoscript te laten verlopen, zonder gebruik te maken van HTML sjabloonbestanden met markers. Dit wordt in het bijzonder geadviseerd voor ervaren TYPO3 ontwikkelaars bij XHTML pagina's, waarbij de HTML elementen tot enkele div's beperkt zijn.
- PHP: De achterliggende programmeertaal voor TYPO3 functionaliteit (Hiermee werken de veeleisende gebruikers, wanneer zij TYPO3 uitbreiden)
- TYPO3 constanten
- Paginaboom
[bewerk] Ontwikkeling
Geestelijk vader en hoofdontwikkelaar van TYPO3 is de Deen Kasper Skårhøj. De actuele versie is 4.1.1, die in april 2007 verscheen. In versie 4.0 zijn enkele veelgevraagde features toegevoegd, zoals de ondersteuning van Workspaces, de database abstractielaag DBAL, een nieuwe tekstverwerker en snelheidsverbeteringen. Versie 3.8.1, uitgebracht op 14 november 2005 bevatte onder andere de ondersteuning voor GraphicsMagick en maakte de tussenopslag van pagina's op proxyservers mogelijk. Op 26 september 2004 werd versie 3.7 uitgebracht, die een nieuwe TYPO3-Engine bevatte. Versie 3.6 van TYPO3 kwam uit op 30 april 2004. De belangrijkste vernieuwing van deze versie was de XHTML conforme broncode van de standaard inhoudselementen. Middels de database abstractielaag DBAL is het mogelijk om met andere databases te werken dan MySQL, zoals PostgreSQL of Oracle. Naast de ontwikkeling van de 4.x tak, waarvoor onder andere een verbetering van het gebruiksgemak van het backend is gepland, is men tevens begonnen aan de ontwikkeling van TYPO3 5.0. Dit project, geinitieerd door Robert Lemke, legt zich toe op een geheel nieuwe architectuur van het systeem.
[bewerk] Ontwikkelen van eigen extensies
TYPO3 wordt intern aangestuurd middels verschillende PHP arrays. Zij bevatten alle informatie om HTML code uit content te genereren via Typoscriptinstellingen. In de regel kan men bijna elke uitgifte en vele backendinstellingen middels veranderingen van de configuratie in deze arrays aanpassen. Bij de verwerking van PHP scripts is het gebruikte geheugen niet onbelangrijk.
Het ontwikkelen van TYPO3-eigen extensies gaat met minimale PHP kennis redelijk snel. Aan te bevelen is het gebruik de TYPO3 extensie “Kickstarter”, waarmee eenvoudig de basis voor de gewenste functionaliteit neergezet kan worden. Naar wens kan men hiermee zowel Frontend als backenduitbreidingen uitkiezen. De benodigde functionaliteit wordt gewoonlijk is de TYPO3 configuratiearray TCA vastgelegd. De geproduceerde extensie bevat bestanden, met vooraf vastgelegde namen, die automatisch aangeroepen worden, bijvoorbeeld localconf.php. De programmeur hoeft alleen nog maar de nodige PHP functies te schrijven, waarbij veel gebruikte functies, die al voorhanden zijn, gekopieerd en aangepast hoeven te worden. Na de installatie van de extensie test TYPO3 automatisch of de extensie zich aan de TYPO3 standaarden houdt.
De PHP broncode, die momenteel PHP versie 4 gebruikt, bestaat gewoonlijk uit bestanden, die altijd een class bevat. De programmering is niet object georienteerd, maar gebruikt classes eerder in de betekenis van modules. Elke class bevat aan het eind een zogenaamde XCLASS. Deze kunnen door de extensie ontwikkelaar zelf worden gedefinieerd met een bepaald naampatroon en zouden moeten worden afgeleid uit de originele class. Zij worden dan altijd gebruikt in plaats van de originele class.
[bewerk] TYPO3 Magazine
T3N is wereldwijd het eerste gedrukte magazine met als thema's TYPO3, Open Source en webontwikkeling. Naast de onderwerpen rond de ontwikkelingen van het web en TYPO3 biedt het ook informatie over interessante projecten in de Open Source community. Dit magazine is hoofdzakelijk geschreven in het Duits.
[bewerk] TYPO3 Live
TYPO3 Live is een direct van CD te starten Linux besturingssysteem, gebaseerd op Knoppix. Hierin worden een LAMP-server met voorgeinstalleerde TYPO3 gestart. Deze opzet maakt het mogelijk om TYPO3 te testen op de eigen computer, zonder dat hierbij bestanden op de eigen harddisk opgeslagen worden.
[bewerk] TYPO3 Winstaller
TYPO3 Winstaller is een WAMP omgeving voor TYPO3. Deze bevat de pakketten Dummy, Quickstart en Testsite uit de normale TYPO3 Installations Packages. De installatie wordt gedaan middels de gebruikelijke Windows installatieroutine. Op deze manier wordt een eenvoudige test van TYPO3 onder Windows mogelijk gemaakt.
