Van der Graaf Generator

Van Wikipedia

Van der Graaf Generator is een Britse band, opgericht in 1967 door Chris Judge Smith en Peter Hammill. De naam is ontleend aan de Van de Graaffgenerator (let op het verschil in spelling), en werd geopperd door Chris Judge Smith. De band bracht de single People you were going to uit, zonder succes. Smith verliet de groep na een paar jaar. Vanaf het begin vormde zanger Peter Hammill de spil van de band. Zijn karakteristieke stem is bepalend voor het geluid van de groep. Bovendien schreef hij de meeste nummers.

[bewerk] Historie

In de klassieke bezetting bestond de groep, naast Hammill, uit toetsenist Hugh Banton, saxofonist David Jackson en drummer Guy Evans. De band wordt vaak tot de progressieve rock gerekend maar heeft een duidelijk herkenbaar geluid dat sterk afwijkt van dat van de tijdgenoten. Het grote publiek werd nooit bereikt; alleen in Italië was VdGG enorm populair.

Het eerste album, The Aerosol Grey Machine, uit 1969 leunde nog sterk op het psychedelische geluid van die tijd. De band kreeg een contract bij het nieuwe Charisma-label, waaraan onder meer ook Genesis was verbonden. Vanaf het tweede album, The Least We Can Do Is Wave To Each Other, had de band een meer duister geluid. De muziek was geen lichte kost en Hammill's teksten waren voor het grote publiek te intellectueel, maar de band wist een trouwe cult-aanhang aan zich te binden. Karakteristiek waren het geluid van de dubbele saxofoon door David Jackson, en het ontbreken van elektrische gitaar (soms speelde Hammill akoestische gitaar) en sinds het vertrek van bassist Nic Potter in 1970 het ontbreken van basgitaar (toetsenist Hugh Banton zorgde voor het basgeluid).

In 1971, na het verschijnen van het vierde album Pawn Hearts, volgens velen het beste werk van de band, ging VdGG uit elkaar. Peter Hammill begon een solocarrière, overigens daarbij in de studio vaak bijgestaan door de andere ex-leden van VdGG. In 1974 verscheen het album The Long Hello, een samenwerking tussen onder andere Banton, Evans, Jackson en bassist Nic Potter, een oudgediende van het tweede en derde VdGG album.

In 1975 kwamen Hammill, Banton, Evans en Jackson ook officieel weer bij elkaar en werden nog drie albums opgenomen, waarvan Godbluff en Still Life tot het beste werk van de groep mogen worden gerekend. In de tussenliggende vier jaren was Hammill volwassener geworden, en dat uitte zich in zijn teksten die nu existentiëler waren dan tijdens de eerste jaren. Het derde album World Record doet in vergelijking met zijn twee voorgangers volgens sommigen wat ongeïnspireerd aan, maar bevat invloeden uit onder meer dance, heavy rock en zelfs reggae.

Eind 1976 stapte Banton, en korte tijd later ook Jackson op. Hiermee verdween het geluid van de groep ingrijpend, en de naam van de band werd gewijzigd in kortweg Van der Graaf. Naast Hammill en Evans bestond VdG uit violist Graham Smith en bassist Nic Potter. In deze bezetting werd nog het album The Quiet Zone / The Pleasure Dome opgenomen, en na toevoeging van cellist Charles Dickie het dubbel-live-album Vital, waarna in 1978 alsnog het doek viel. Peter Hammill zette zijn solocarrière voort, wederom vaak met de hulp van zijn oud-collega's. In 1982 verscheen nog het album Time Vaults, aanvankelijk alleen op cassette, dat demo-opnamen bevat uit de periode 1971-1975. In 1994 verscheen Maida Vale, een CD met BBC-opnamen uit 1971 tot 1976, waaruit blijkt hoeveel talent en emotie en kracht de band kenmerkten in een live-situatie.

Na het verschijnen in 2000 van een 4 CD box (met als naam The Box) met geremastered en zeldzaam live- en studio-materiaal, en diverse gezamenlijke optredens, volgde in 2005 een echte reünie van de klassieke bezetting en verscheen Present, een dubbel-CD waarvan de eerste CD nieuwe nummers bevat en de tweede improvisaties. In september 2006 kondigden Hammill, Banton en Evans aan als trio verder te zullen gaan.

[bewerk] Discografie

• 1969 - The Aerosol Grey Machine
• 1970 - The Least We Can Do Is Wave to Each Other
• 1970 - H to He, Who Am the Only One
• 1971 - Pawn Hearts
• 1975 - Godbluff
• 1976 - Still Life
• 1976 - World Record
• 1977 - The Quiet Zone / The Pleasure Dome
• 1978 - Vital (live)
• 1982 - Time Vaults
• 1994 - Maida Vale (BBC live-opnamen)
• 2000 - The Box (zeldzame live- en sessie-opnamen)
• 2005 - Present