Vermiljoen
Van Wikipedia
Vermiljoen is een rood-oranjeachtig pigment. Het bestaat uit Kwik(II)-sulfide en wordt in de natuur gevonden als het mineraal cinnaber. Dat is tevens een van de vormen waarin kwikerts wordt gevonden. De kleur van de Nederlandse vlag wordt aangeduid met helder vermiljoen.
De naam vermiljoen komt uit het Latijn voor vermiculus, wat kleine worm betekent. Zie cochenille, ook een rode kleurstof die echter uit kleine insecten (schildluizen) gemaakt wordt. Het eerst werd vermiljoen beschreven door Theophrastus in 315 voor Chr. Hij gebruikte daarbij het woord cinnaber.
Bronnen van cinnaber zijn zeldzaam, en daarom was vermiljoen oorspronkelijk buitensporig kostbaar. In het Romeinse Rijk was de verkoop een keizerlijk recht. In de middeleeuwen was vermiljoen net zo duur als vergulden. Ook in 2006 is echte Chinese vermiljoenolieverf nog zeer kostbaar. Een tube van 225 ml kan £200 kosten (US $300).
Sinds de 8ste eeuw kan vermiljoen synthetisch worden aangemaakt. Tegenwoordig zijn verschillende manieren bekend om het kwiksulfide te synthetiseren. Het kan zowel in water- als in olieachtige schilderstechnieken gebruikt worden. Nadeel is dat de lichtechtheid van vermiljoen zeer slecht is. Onder de invloed van licht kan vermiljoen overgaan in een zwart product, een stabielere, zwarte kwiksulfidemodificatie. Als er bovendien een overmaat aan chloride aanwezig is, verkleurt het zwarte product weer tot een wit. Dat heeft tot gevolg dat er op oude schilderijen een grijze waas, of stipjes zwart over het vermiljoen heen komt. Verder zijn er problemen bekend bij het combineren van vermiljoen met andere pigmenten. Wordt het zwavelhoudende vermiljoen vermengd met loodwit dan vervalt het loodwit tot een grauwe kleur. Ook is het niet met ultramarijn te mengen.
Tegenwoordig wordt het historisch belangrijke pigment zo goed als nooit meer gebruikt in de schilderkunst. Sinds de 19de eeuw is vermiljoen vervangen door een variant van cadmiumrood, dat zeer lichtecht is en te vermengen met alle pigmenten.
Omdat vermiljoen niet in het maagzuur oplost, wordt het niet door het lichaam opgenomen. Er is dus geen gevaar voor vergiftiging door het rode pigment.
