Vorkaansluiting
Van Wikipedia
Een vorkaansluiting is een vertakking van een (in een richting) dubbelsporige spoorlijn in twee enkele spoorlijnen, zo dat bij de splitsing geen conflicten voorkomen. In mindere mate komen vorkaansluitingen ook bij autosnelwegen voor.
Inhoud |
[bewerk] Principe
 |
|
Als er twee sporen zijn waarover treinen in dezelfde richting rijden, en deze sporen splitsen zich in twee enkele spoorlijnen, en men wil dat de treinen van elk van beide sporen in het dubbele gedeelte, elk van beide enkele sporen kan bereiken, is er een mogelijke conflictsituatie. Op het moment dat een trein op het linker spoor de rechter tak neemt en de trein op het rechter spoor de linker tak, zullen zij elkaar moeten kruisen, of op elkaar moeten wachten. Op drukbereden baanvakken is wachten vaak niet mogelijk zonder de dienstregeling te verstoren, en wordt daarom een fly-over toegepast. Als deze zo word aangelegd, dat de dubbele spoorlijn zich in drie sporen splitst, waarvan het middelste zich (door middel van een fly-over) over de buitenste sporen tilt en de ene tak vormt, en de buitenste samenkomen om de andere tak te vormen, spreekt men van een vorkaansluiting.
Gebeurt dit zo, dat een viersporige spoorlijn (doormiddel van een zessporig verloopstuk) splitst in twee dubbelsporige spoorlijnen, dan spreekt men van een dubbele vorkaansluiting.
[bewerk] Vorkaansluiting bij autosnelwegen
De reden dat bij een autosnelweg over het algemeen geen vorkaansluitingen voorkomen is omdat auto's van baan kunnen wisselen op een afstand van enkele meters achter hun voorganger. Bij treinen moet echter eerst een wissel omlopen en een sein op groen staan, waardoor de opvolgingstijd op minimaal een minuut komt, in Nederland ongeveer 3 minuten.
Een uitzondering hierop is de vertakking ten zuiden van het Prins Clausplein te Den Haag, waar de E19 en de E30 samenkomen en direct vertakken in een tak die rechtdoor gaat (onder het Clausplein door) en een tak vanwaaruit men links- of rechtsaf de A12 op kan. Dit is gedaan om te voorkomen dat er een zeer kort maar breed, zevenbaans weefvak ontstaat.
[bewerk] Toepassingen
[bewerk] Nederland
- Gaasperdammerweg aansluiting, waar de spoorlijnen uit Almere en Amersfoort (samengekomen te Keverdijk) zich splitsen in een tak naar Amsterdam Centraal en Schiphol. Het ene kwartier gaat de trein uit Almere naar Amsterdam CS en de trein uit Amersfoort naar Schiphol, het andere kwartier gaat de trein uit Almere naar Schiphol en de trein uit Amersfoort naar Amsterdam CS. Bij snel- en stoptreinen kan men overstappen te Weesp.
- Amsterdam Sloterdijk, waar de viersporige baan vanuit zaandam zich splitst in een tak naar Sloterdijk (laag), en een tak naar Amsterdam Lelylaan. Bijzonder hiervan is dat het station Sloterdijk ligt in het viersporige gedeelte na de splitsing, en de sporen zich pas na het viersporige gedeelte samenvoegen tot een dubbelsporige baan.
- Station Boxtel, waar de sporen vanuit Eindhoven zich splitsen in een tak richting 's-Hertogenbosch en Tilburg. Opmerkelijk is dat de sporen vanuit 's-Hertogenbosch en Tilburg niet via een vorkaansluiting samenkomen. De reden hiervoor is dat de verdeling over het goede spoor pas plaatsvind vlak voor Eindhoven, waar de treinen een lage snelheid hebben en wachten niet veel tijdsverlies oplevert.
- Amsterdam Bijlmer ArenA, waar de viersporige baan uit Utrecht zich splitst in een baan naar Amsterdam Centraal en een tak naar Schiphol, via de zogenaamde Utrechtboog. Opvallend is dat het station Amsterdam Bijlmer aan alle zes de sporen een perron heeft.
- Harmelen, bij de aansluiting van de lijnen Gouda - Utrecht en Harmelen - Breukelen.
- Duivendrecht, ten noorden van metrostation Van der Madeweg ligt een dubbele vorkaansluiting, die ervoor zorgt dat treinen van de lijnen 50 en 53 een cross-platform-overstap kunnen hebben. Tijdens werkzaamheden heeft Metrolijn 54 hier soms een cross-platform-overstap op een omgeleidde lijn 50 (Isolatorweg - Gaasperplas).
