Zangstem
Van Wikipedia
 |
|
|
|
In de zangkunst worden de verschillende zangstemmen onderscheiden naar hun ligging, het bereik of toonomvang van de stem.
Elke menselijke zangstem heeft een bepaald bereik (de afstand tussen de hoogste en laatste toon die men kan zingen). Een mannenstem bestrijkt een lager gebied dan een vrouwenstem. Het gemiddelde bereik van een menselijke geschoolde zangstem beslaat ca 2 à 2,5 octaaf, wat overeenkomt met ca. 24 à 30 tonen. Een mannenstem valt gewoonlijk binnen 110 en 440 Hertz, een vrouwenstem binnen 200 en 900 Hertz. Het bereik van een stem kan door training wel worden vergroot, maar het centrum van de eigen klankkleur blijft hetzelfde omdat deze vooral afhankelijk is van fysieke afmetingen.
Van laag naar hoog deelt men de zangstemmen als volgt in:
- Bas
- Bas-bariton
- Bariton
- Tenor
- Countertenor, een mannelijke zanger die in het sopraan- of altregister zingt.
- Alt
- Mezzo-sopraan
- Sopraan
- Coloratuursopraan, een bijzonder beweeglijke en hoge sopraan.
Gewoonlijk zijn mannelijke stemmen de bas tot en met de countertenor, vrouwenstemmen van alt tot coloratuursopraan. Een sopraan is een hoge vrouwenstem, maar kan ook worden gezongen door een jongen voor de puberteit (voordat hij de baard in de keel krijgt). Heel lang mochten vrouwen in de kerk geen actieve rol spelen, ook niet in het koor, waardoor er gebruikgemaakt werd van jongens om de sopraanstem in te kunnen vullen. De hoge stem werd vroeger wel behouden door jongens voor de puberteit (zelfs vaak op 5-jarige leeftijd) te castreren om zo te voorkomen dat de tijd en geld die in de opleiding van de jongens was gestoken "vervloog" met de stemmutatie. In een koor neemt vaak een gebalanceerd gezelschap plaats van verschillende stemhoogten om samen een wijd bereik aan toonhoogten te kunnen zingen in melodie en begeleiding of in een canon.
