Zhouli
Van Wikipedia
De Zhouli (周禮, Riten van Zhou, W-G: Chou-li) behoort tot de Confucianistische Klassieken en vormt samen met de Yili en de Liji de Sanli (Drie Riten), één van de Vijf Klassieken. Het is een tot in detail uitgewerkte beschrijving hoe de ideale bestuursorganisatie van de Chinese Zhou-dynastie er uit kan hebben gezien. Het werk wordt ook wel Zhouguan (周官 Bestuursfuncties van Zhou) of Zhouguanli (周官禮 Boek van de bestuursfuncties van Zhou) genoemd. De Zhouli werd traditioneel toegeschreven aan de Hertog van Zhou (Zhou Gong 周公), uit het begin van de Zhou-dynastie.
Inhoud |
[bewerk] Ontstaan
De Zhouli is pas bekend sinds het midden van de tweede eeuw v. Chr. (de Westelijke Han-periode). Door Zheng Xuan (鄭玄 127-200) werd voor het eerst de Hertog van Zhou het vermeld als samensteller van de Zhouli. Over deze mededeling bestond toen reeds twijfel. Het werk was niet geschreven in de taal van de vroege Zhou-dynastie, maar in die van het einde van de periode van de Herfst en Lente of het begin van de periode van de Strijdende Staten. Bovendien kwam de beschrijving van de functies niet overeen met die uit de tijd van de Hertog van Zhou, maar ging het om functies die bestonden gedurende de 'Strijdende Staten'. Volgens de Hanshu werd het werk voor het eerst aangeboden aan Liu De (劉德), jongere broer van keizer Wudi (141-86 voor Chr.), die de tekst overdroeg aan de keizerlijke bibliotheek. Het zou gaan om een oude tekst (guwen 古文), dat wil zeggen geschreven in een schrift dat stamde uit de tijd van vóór de standaardisatie door Qin Shihuangdi en de aan hem toegeschreven boekverbranding.
Het werk lag ongebruikt in de keizerlijke bibliotheek tot aan de usurpatie door Wang Mang. Op advies van zijn bibliothecaris van de keizerlijke bibliotheek, Liu Xin (劉歆, 46 v. Chr - 23 na Chr.) gebruikte Wang Mang de Zhouli als blauwdruk voor de organisatie van zijn bestuur. Na diens val in 23 na Chr. werd het werk enerzijds fel bekritiseerd (onder andere door He Xiu, 何休 129-182), maar werd anderzijds vanwege de toegeschreven hoge ouderdom ook gewaardeerd door wetenschappers (waaronder de eerder genoemde Zheng Xuan).
Sinds de Song-tijd bestond er een richtingenstrijd over de authenticiteit van de Zhouli. Sommige wetenschappers, waaronder Si Maguang (司馬光 1019-1086) en Hong Mai (洪邁1123-1202), zagen het werk als een vervalsing door Liu Xin. Pas toen hij bibliothecaris was raakte het werk bekend. Volgens anderen, waaronder Chen Zhensun (陳振孫 1190-1249), was het gebruik van karakters in een oude vorm en de beschrijving van een groot aantal functies die niet bekend waren gedurende de Han-dynastie een bewijs voor de daadwerkelijke hoge ouderdom van de Zhouli. Deze visie werd later gedeeld door wetenschappers uit de 20e eeuw waaronder Guo Moruo (郭沫若, 1892-1978) en de Zweedse sinoloog Bernhard Karlgren.
[bewerk] Inhoud
De Zhouli bestaat uit een uitputtende opsomming van benamingen van functionarissen met een beschrijving van hun taken. Op die manier gaf het werk aan hoe het Zhou-rijk in theorie zou kunnen worden bestuurd. De meer dan 30.000 functies zijn onderverdeeld in zes groepen, die de basis vormden voor de indeling van het bestuur in zes ministeries, zoals gebruikelijk sinds de Tang-tijd. De zes groepen waren:
- Het Hemelse departement: de koninklijke huishouding met de eerste minister (Tianguan Zhongzai 天官冢宰), gaat over het algemeen bestuur.
- Het Aardse departement, minister van onderwijs (Diguan situ 地官司土).
- Departementen van het Voorjaar, het ministerie van eredienst (Chunguan zongbo 春官宗伯)
- Departementen van de Zomer, de minister van oorlog (Xiaguan sima 夏官司馬)
- Departementen van de Herfst, de minister van justitie (Qiu guan sikou 秋官司寇), gaat over wetten en bestraffing.
- Departementen van de Winter (Dongguan 冬官) / Optekeningen van de Ambachtslieden (Kaogongji 考工記). Het oorspronkelijke onderdeel Dongguan is verloren geraakt. Toen dat door niemand kon worden teruggevonden werd het onderdeel vervangen door Kaogongji. Dit laatste bevat een opsomming van ambachtslieden werkzaam aan het hof en een beschrijving van ieders vaardigheden.
[bewerk] Eigen positie binnen de Dertien Klassieken
Toen in 136 v. Chr. de Vijf Klassieken door keizer Wudi (140-88 v. Chr.) werden vastgesteld behoorde de Zhouli samen met twee andere rituele handboeken, de Yili en de Liji, tot één categorie, de Li (riten, innerlijke wellevendheid). Die werden ook wel San Li (三禮 Drie Riten) genoemd. Gedurende de Tang-tijd kregen de Zhouli en Yili een eigen plaats in de Confucianistische canon die vanaf de Song-tijd Dertien Klassieken werd genoemd.
[bewerk] Vertaling
De enige vertaling van de Zhouli in een westerse taal:
- Biot, Édouard, Le Tcheou-li: ou, Rites des Tcheou / traduit pour la première fois du chinois par feu Édouard Biot, Paris (Imprimerie nationale) 1851, 3 delen. Herdruk 1975 Taipei (Cheng Wen Publishing). Deel 2 werd na de dood van de vertaler in 1850 samengesteld door Stanislas Julien en Jean-Baptiste Biot, deel 3 is een analytische tabel.
[bewerk] Externe links tekst en vertaling
- Le Tcheou-li, ou, Rites des Tcheou, deel 1 van de vertaling door Édouard Biot (1851)
- Tekst van Zhouli in het Chinees
[bewerk] Literatuur
- Nylan, Michael, The Five 'Confucian' Classics, New Haven (Yale University Press), 2001, ISBN 0-300-08185-5, hoofdstuk 4 The Three Rites Canon pp. 168-202.
- Boltz, William G., 'Chou li' in: Early Chinese Texts. A Biliographical Guide (Loewe, Michael, ed.), pp. 24-32, Berkeley: Society for the Study of Early China, 1993, (Early China Special Monograph Series No. 2), ISBN 1-557-29043-1.
- Karlgren, Bernhard, 'The Early History of the Chou li and Tso chuna Texts' in: Bulletin of the Museum of Far Eastern Antiquites, 3 (1931), pp. 1-59
-
- Hierin stelde Karlgren de hoge ouderdom van de Zhouli vast.
|
|
|---|
|
Vijf Klassieken: Boek der Veranderingen (I Ching) | Boek der Documenten | Boek der Liederen | Riten (Sanli) | Lente en Herfst Annalen |
|
Chinese geschiedenis - Chinese literatuur - Confucianisme |
