Joan Geraut d'Astròs
Un article de Wikipèdia, l'enciclopèdia liura.
Nascut en 1594 a Jandordís, prèp de Sant Clar de Lomanha, mòrt en 1648, rector e poèta.
Somari |
[Modificar] Son òbra
D'Astròs es l'autor del « Trimfe de la lengua gascoa » publicat en 1642 per J. Bondò a Tolosa. Es un recuèlh de doas òbras en vèrs. En primièr lo « Trimfe » meteis qu'es un debat entre las quatre sasons gasconas que defendon caduna la siu valor abans qu'un « arrèst » plan biaissut balhe la victòria a totas (que la prima es « la més bèra », l'estiu « lo més òb », l'automna « la més richa » e l'iuèrn « lo més aisat »). En segond lo « Plaidejat deus elements » ont vesèm aqueste còp lo Hoèc, l'Aire, l'Aiga e la Tèrra faire rampèl d'arguments per convéncer qu'es lo mai fòrt a un « pastor de Lomainha » que ditz finalament aquest « arrèst »: « Cadun es meste en son ostau ». Los mèstres de d'Astròs son Virgili e Del Bartàs ; escriu en octosillabs dins un gascon que recòrda la lenga mondina de Godolin.
[Modificar] Extraits
Que la Terra non m'faiche tròp,
Ja l'ai negada un aute còp.
Que lo Hoèc tròp non m'arrodòle,
Jo m'estoni qu'eth non tremòle,
E non se bremba pas benlèu
Deus destuperis que j'òu heu.
Mes parle Hoèc, e parle Terra,
Me hassa l'Aire mala guerra,
Jo vòli que lor libertat
Lor hassa veser la vertat,
E voi sur eths, l'ora presenta,
Trimfar per rason non per crenta.
« Plaidejat de l'Aiga » dins lo « Plaidejat deus Elements »
[Modificar] Defensor del gascon
Dins son adreça al « legidor gascon », al començament del seu libre, d'Astròs defend vigorosament la siu lenga contra aquels que ja ne son vergonhoses :
« Torna, torna, fray, e demòra ;
N'ajas honta d'augir ton fray
Parlar la lengua de ta may. »
[Modificar] Bibliografia
« Lou Trimfe de la lengouo gascouo » foguèt editat dins sa grafia originala en 1980 per S. Thiolier-Méjean al n°2 de las Annales de l'Institut de langue et de littérature d'òc de l'universitat de París-Sorbona. En mai de l'òbra i a una introduccion, un lexic e una bibliografia. Podèm trobar un long estudi sus d'Astròs dins « Poètes gascons du Gers depuis le XVIe siècle jusqu'à nos jours » (Poètas gascons del Gèrs del sègle XVI fins ara) de J. Michelet, publicat en 1904 en çò de Th. Bouquet a Auch.