Bitwa w Zatoce Hudsona
Z Wikipedii
| Bitwa morska na Zatoce Hudsona Wojna króla Wilhelma |
|||||||||||||||||
| Data | 5 września 1697 | ||||||||||||||||
| Miejsce | Zatoka Hudsona, Kanada | ||||||||||||||||
| Wynik | zwycięstwo Francji | ||||||||||||||||
| Terytorium | Kanada | ||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||
| Wojna palatynacka oraz w jej ramach: Wojna irlandzka, Wojna króla Wilhelma |
|---|
| Bantry – Cochem – Moguncja – Bonn – Walcourt – Fleurus – Beachy Head – Boyne – Quebec – Staffarda – Aughrim – Leuze – La Houge – Namur – Steenkerke – Neerwinden – Marsaglia – Ter – Texel – Dogger Bank – Zatoka Hudsona |
Bitwa w Zatoce Hudsona (zwana także bitwą pod faktorią York lub bitwą w Zatoce) – bitwa morska, która rozegrała się pomiędzy flotyllą francuską a siłami Kompanii Zatoki Hudsona na Zatoce Hudsona u ujścia Rzeki Nelsona. Miała miejsce dnia 5 września 1697.
Francuski okręt wojenny dowodzony przez kapitana Pierre'a Le Moyne D'Iberville'a pobił brytyjską flotyllę dowodzoną przez kapitana Johna Fletchera. Skutkiem tej bitwy było zdobycie przez Francuzów faktorii York w Manitobie, handlowej placówki angielskiej kompanii handlowej (Hudson's Bay Company).
[edytuj] Wstęp
Bitwa ta była częścią prawie dwustuletniego konfliktu pomiędzy Wielką Brytanią a Francją o kontrolę nad Ameryką Północną , technicznie jednak zaliczona jest do wojny Ligi Augsburskiej.
W 1697 Francuzi z Nowej Francji wyparli Brytyjczyków z większej części wybrzeża Zatoki Hudsona i Zatoki Jamesa . Dążyli także do zablokowania brytyjskiej żeglugi na tych akwenach.
[edytuj] Bitwa
Statek flagowy D'Iberville'a Pelican (44 działa) był częścią dużej eskadry francuskiej skierowanej do walki w celu usunięcia angielskiej kontroli nad Zatoką Hudsona. Przed bitwą Pelican oddzielił się od reszty francuskiej eskadry z powodu gęstej mgly. Tak doszło doszło do rzadko spotyknej spektakularnej akcji pojedynczego okrętu przeciwko znacznie przeważającym siłom. W miarę jak Pelican posuwał się na południe przy pięknej pogodzie, zbliżył się do faktorii York. Grupa żołnierzy wylądowała na brzegu w celu rozpoznania fortu. Kapitan d'Iberville pozostał na pokładzie okrętu. Podczas gdy znajdujący się na brzegu żołnierze prowadzili rozpoznanie fortu, D'Iberville dostrzegł żagle i maszty zbliżających się okrętów. Początkowo myślał, że to przybywa reszta jego eskadry, więc wypłynął im na spotkanie. Po chwili D'Iberville zdał sobie sprawę, że zbliżające się okręty nie są francuskie, lecz stanowią angielską eskadrę złożoną z okrętu wojennego Hampshire (56 dział) oraz dwóch uzbrojonych statków handlowych Dering (36 dział) oraz Hudson's Bay (32 działa). D'Iberville, pomimo że część jego sił będąca na brzegu była nieosiągalna, zdecydował się przyjąć bitwę. Rozpoczęła się wymiana ognia działowego, ale gdy minęły dwie i pół godziny, D'Iberville na tyle zbliżył się do Anglików że mógł doprowadzić do abordażu flagowego okrętu angielskiego Hampshire. W miarę trwania krwawych zmagań wydawało się, że Anglicy zaczynają zdobywać przewagę, gdyż wielu członków załogi Pelicana zaczęło wpadać do wody. Kapitan Fletcher zażądał od D'Iberville'a by się poddał, lecz D'Iberville odmówił. Gdy podobno Fletcher szklanką wina wznosił toast na cześć dzielności D'Iberville'a, eksplodowała prochownia statku Hampshire, który wybuchł i zatonął razem z załogą liczącą 290 marynarzy.
[edytuj] Skutki bitwy
Statki Hudson's Bay oraz Dering odegrały niewielką rolę w końcowej fazie bitwy. Hudson's Bay został uszkodzony i opuścił banderę na znak kapitulacji jeszcze zanim Hampshire wyleciał w powietrze. Dering wyrwał się z bitwy i uciekł, a Pelican był za bardzo uszkodzony by podjąć za nim pościg. Uszkodzenia Pelicana były bardzo poważne. Dziura poniżej linii wodnej przesądzała o losie okrętu. Przybycie reszty francuskiej eskadry doprowadziło do kapitulacji faktorii York dnia 13 sierpnia.
Ciężko uszkodzony Pelican zanim zdołał schronić się w którymś z portów, został zatopiony przez arktyczny sztorm. Życie straciło 23 francuskich marynarzy.
Zobacz też:
