Burze słoneczne
Z Wikipedii
Burze słoneczne (Erupcje słoneczne) - potężne eksplozje w atmosferze Słońca o energii odpowiadającej wybuchowi dziesiątek milionów bomb wodorowych obserwowane z Ziemi w postaci wyrzutów materii z powierzchni Słońca jako koronalne wyrzuty masy - CME. Często takim erupcją towarzyszy zjawisko rozbłysku słonecznego, choć istnieją potwierdzone obserwacyjnie przypadki CME niestowarzyszonych z rozbłyskami słonecznymi.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Burze słoneczne pierwszy zaobserwował w roku 1859 angielski astronom Richard Carrington.
[edytuj] Jak to działa
Rozpędzone cząstki oraz promieniowanie elektromagnetyczne docierają do Ziemi po około 8 minutach, jako wzmożony wiatr słoneczny. Mogą uszkodzić aparaturę elektroniczną krążących wokół Ziemi satelitów. Cząstki obdarzone ładunkiem są odchylane w polu magnetycznym Ziemi (magnetosfera) i poruszając się po spirali wzdłuż linii pola magnetycznego zbliżają się do powierzchni Ziemi w okolicach bieguna wywołując zorze polarne o zwiększonej intensywności. Zderzając się z cząsteczkami gazów atmosfery zmieniają jej stan jonizacji, zmieniając drogę fal radiowych w atmosferze (zaburzenia łączności). Ruch cząsteczek obdarzonych ładunkiem to prąd elektryczny, a prąd wytwarza pole magnetyczne, tym samym wpływa na pole magnetyczne wokół Ziemi.
Zaburzenia mogą być tak duże, że cząsteczki wnikną do wyższych warstw atmosfery nawet w dużych odległościach od bieguna wywołując zaburzenia działania urządzeń elektronicznych, powodują pojawienie się zorzy polarnej nawet w dużych odległościach od biegunów (obserwowano także w Polsce).
Fale elektromagnetyczne o niskiej częstotliwości oraz zaburzenia pola magnetycznego powodują indukowanie się w długich liniach przesyłowych nawet bardzo dużych napięć powodują uszkodzenia izolatorów, transformatorów i linii energetycznych. Do czego dochodziło wielokrotnie.
Zaburzenia są silne, choć krótkotrwałe.
Maksimum aktywności słonecznej następuje średnio co 11 lat. Badania statystyczne dowodzą synchronizację cykli słonecznych z rozwojem roślin i pogodą.
[edytuj] Ochrona
Na przeszkodzie cząstek stoi magnetosfera ziemska, która chroni nas przed ich zalewem poprzez odchylanie biegu tych cząstek. Niestety, w okolicach biegunów jedyną przeszkodę stanowi atmosfera, więc w takich przypadkach często są odwoływane loty samolotów, których trasa przebiega wysoko nad Arktyką. Ponad to, wiele satelitów obserwuje powierzchnię Słońca i bada oddziaływania wyrzucanych z niej cząstek na pole magnetyczne Ziemi. Ma to uchronić urządzenia elektroniczne wykorzystywane przez ludzkość i zapobiegać ewentualnym katastrofom związanym z niepoprawnym ich działaniem.
[edytuj] Skutki
Magnetosfera Ziemi sięga do wysokości ok. 64000 km. W okresach wzmożonej aktywności Słońca zostaje „zwiana” do wysokości 35000 km a nawet niżej. Wówczas satelity geostacjonarne krążące na wysokości 36000 km podlegają wpływom wiatru słonecznego. Gdy odkształcają się granice magnetosfery powoduje to fluktuacje pola magnetycznego.
[edytuj] Wybrane daty większych burz słonecznych
[edytuj] Ciekawostki
- Skutki kosmicznych zaburzeń mogą dotykać również zwierząt. Badania wskazują na związek kierunku pola magnetycznego z kierunkiem podrywania się do lotu gołębi, co sugeruje, że gołębie wykorzystują do orientacji między innymi kierunek pola magnetycznego. Zgodnie z argumentacją autorów tej hipotezy; zmiana kierunku pola magnetycznego sprawia, że do celu dolatuje mniej gołębi niż zwykle.
- Piloci latający na dużych wysokościach, szczególnie w okolicach podbiegunowych otrzymują znacznie większą dawkę promieniowania niż ludzie znajdujący się na powierzchni Ziemi.
