Chropowatość powierzchni
Z Wikipedii
Chropowatość lub chropowatość powierzchni - cecha powierzchni ciała stałego, oznacza rozpoznawalne optyczne lub wyczuwalne mechanicznie nierówności powierzchni, nie wynikające z jej kształtu, lecz przynajmniej o jeden rząd wielkości drobniejsze. Chropowatość w przeciwieństwie do innej podobnej cechy - falistości powierzchni, jest pojęciem odnoszącym się do nierówności o relatywnie małych odległościach wierzchołków. Wielkość chropowatości powierzchni zależy od rodzaju materiału i przede wszystkim od rodzaju jego obróbki.
W budowie maszyn stosuje się dwa parametry określające:
Średnie arytmetyczne odchylenie profilu od linii średniej - Ra
Linia średnia jest teoretyczną linią, przy której suma kwadratów odległości wzniesień i zgłebień jest najmniejsza. Pomiaru dokonuje się na odcinku elementarnym Le określanym przez Polską Normę. Długość odcinka elementarnego zależy od wartości parametru chropowatości i może być równa jednej z sześciu wartości wyrażonych w milimetrach: 25; 8; 2,5; 0,8; 0,25; 0,08.
Wysokość chropowatości według dziesięciu punktów profilu - Rz
Średnia arytmetyczna wysokość pięciu najwyższych wzniesień ponad linię średnią pomniejszona o średnią pięciu najniższych wgłebień poniżej linii średniej.
Chropowatośc mierzona jest specjalnymi urządzeniami pomiarowymi. Większość z produkowanych obecnie urządzeń jest w stanie zmierzyć obydwa parametry.
Polska Norma wyróżnia 14 klas chropowatości. Każdej z nich odpowiada zakres chropowatości Ra lub Rz.
Klasa chropowatości | Ra | Rz | Rodzaj obróbki |
---|---|---|---|
|
|
|
zgrubna obróbka skrawaniem |
|
|
|
zgrubna obróbka skrawaniem |
|
|
|
dokładna obróbka skrawaniem |
|
|
|
dokładna obróbka skrawaniem |
|
|
|
wykańczające obróbka skrawaniem |
|
|
|
wykańczające obróbka skrawaniem |
|
|
|
szlifowanie zgrubne |
|
|
|
szlifowanie zgrubne |
|
|
|
szlifowanie wykańczające |
|
|
|
docieranie |
|
|
|
docieranie pastą diamentową |
|
|
|
gładzenie |
|
|
|
polerowanie |
|
|
|
polerowanie |
Na rysunkach technicznych chropowatość pokazuje się stosując znak chropowatości wraz z pożądaną wartością Ra. (jeżeli jest to Rz, musi być to wyraźnie zaznaczone). Znak chropowatości umieszcza się w prawym, górnym rogu rysunku (odnosi się wtedy do wszystkich powierzchni elementu) lub/i wskazując specyficzną powierzchnię do której się odnosi.