Czech

Z Wikipedii

Czech (cze. Čech) - legendarny protoplasta Czechów, występujący w polskiej legendzie o trzech braciach. Brat Lecha i Rusa.

W czeskiej wersji legendy występują tylko Czech i Lech (bez Rusa). Praojciec Czech (czeskie: Čech, niemieckie: Böhm) jest legendarną postacią, która miała przyprowadzić naród czeski do jego nowej ojczyzny.

Wymieniony został po raz pierwszy przez czeskiego kronikarza Kosmasa z Pragi jako Bohem, który z jednym ze słowiańskich plemion przybył do kraju Bohemia. Przekazy z kroniki Kosmasa wykorzystał poeta Alois Jirásek w końcu XIX wieku w swoich Staroczeskich Baśniach / Podaniach, przy czym nazwał go praojcem Czechem, a celem jego wędrówki - niezamieszkany kraj.

Według podania Aloisa Jiráska ród Czecha pochodzi z ziem leżących za Tatrami, po drugiej stronie Wisły. Miało tam żyć plemię Chorwatów. Ponieważ między poszczególnymi plemionami i rodami coraz częściej toczyły się wojny, książęta Czech i jego brat Lech postanowili opuścić tamte ziemie wraz ze swymi rodzinami oraz przyjaciółmi i szukać nowej ojczyzny na Zachodzie. Dopiero po przekroczeniu Wełtawy znaleźli niezamieszkane tereny. Tam miał Czech o stóp wysokiej góry rozbić swój obóz. Podróżujący z nim panowie uznali ziemię za urodzajną. Rankiem wszedł Czech na górę (według podania chodzi o Říp) i ujrzał wokół niezamieszkany kraj. Trzeciego dnia zwołał swych poddanych, naradził się z nimi i postanowiono pozostać. Na pytanie, jak powinien się ich kraj nazywać, wszyscy zawołali: "Tak jak ty, tak jak ty". Ugory zamieniły się w pola uprawne, zbudowano dwory oraz twierdze, a poddani cieszyli się spokojnym i sprawiedliwym życiem. Książę Lech miał po około trzydziestu latach pociągnąć dalej na południe. W wieku osiemdziesięciu sześciu lat zmarł Czech i zgodnie z pogrzebowym rytuałem został spalony.

W XIV-wiecznych przekazach polskich jest Czech młodszym bratem królewskich, mitycznych postaci Lech i Rusa. Wersja ta przyjęła się wkrótce także w Czechach.