Czyściec lekarski
Z Wikipedii
| Bukwica lekarska | |
 Czyściec wełnisty |
|
| Systematyka | |
| Domena | jądrowce |
| Królestwo | rośliny |
| Podkrólestwo | naczyniowe |
| Nadgromada | nasienne |
| Gromada | okrytonasienne |
| Podgromada | Magnoliophytina |
| Klasa | Rosopsida |
| Podklasa | jasnotowe |
| Nadrząd | jasnotopodobne |
| Rząd | jasnotowce |
| Rodzina | jasnotowate |
| Podrodzina | Lamioideae |
| Rodzaj | czyściec |
| Nazwa systematyczna | |
| Stachys officinalis | |
Bukwica zwyczajna, zwana też lekarską (Stachys officinalis syn. Betonica officinalis) z rodziny jasnotowatych (Labiateae) to wieloletnia roślina dorastająca do 30 - 90 cm wysokości. Tworzy łodygi wzniesione, czterokanciaste, na ogół pojedyncze, owłosione. Pokrywają je liście podłużnie jajowate, tępo zakończone, u nasady sercowate, karbowane. Na szczytach łodyg wyrastają kwiatostany w formie nibykłosów, zbudowane z wargowych kwiatuszków, jasnopurpurowych. Kwitnienie tej rośliny trwa od czerwca do września. Owoc to rozłupnia. Organem trwałym bukwicy jest krótkie, drewniejące kłącze, z którego każdej wiosny wyrasta część nadziemna, obumierająca wraz z nastaniem jesiennych mrozów. Występowanie: Pospolita roślina krajowa. Najłatwiej można ją napotkać w widnych lasach liściastych i mieszanych, rzadkich zaroślach i na łąkach.
- Surowiec: liście, ziele i kłącze.
- Zawartość: m. in.: gorycze, betaina, cholina, irodoid, śluz, olejek eteryczny oraz (wyłącznie w liściach) prowitamina A i witamina C, sole mineralne.
- Działanie i zastosowanie: Odwar z kłącza to niezły środek wymiotny, mający również zastosowanie w leczeniu zaburzeń trawienia i biegunek.
Napar z ziela (1 łyżeczkę do herbaty suszu zalać 1 szklanką wrzącej wody, parzyć pod przykryciem 15 - 20 minut, przecedzić i opić w razie potrzeby 3 razy dziennie po 1/2 szklanki) to środek regulujący proces trawienia, zalecany pomocniczo w leczeniu żółtaczki, a także i innych dolegliwości, m.in.: nadkwaśności, astmy, zapalenia płuc i oskrzeli, nieżytów górnych dróg oddechowych, a nawet gruźlicy Dalej - ten sam napar uważany jest za skuteczny specyfik w kuracji gośćca, padaczki, nerwic wegetatywnych i uporczywych bólów głowy na tle reumatycznym, ale również i migrenowym. Wreszcie także chorób pęcherza moczowego i moczowodów, paraliżu, podagry.
Inne gatunki:
- Betonica foliosa - rośnie w górach Azji Centralnej, Pamiro-Ałtaju, Tiań-szań - działanie i zastosowanie zbliżone do bukwicy zwyczajnej.
