Dobór płciowy
Z Wikipedii
Dobór płciowy jest szczególnym przypadkiem doboru naturalnego, gdzie o dostosowaniu decyduje postrzegana atrakcyjność dla płci przeciwnej. Dobór płciowy został zaproponowany przez Karola Darwina jako wytłumaczenie pochodzenia ekstrawaganckich i kosztownych cech u organizmów żywych.
W związku z doborem płciowym istniało wiele teorii, zwykle trudno przekładalnych na język matematyki. Jednoczesnie potwierdzenie eksperymentalne doboru płciowego i faktu, że opiera się o na preferencjach partnera seksualnego, było niezwykle trudne. Najlepszą strategią rozrodczą jest dobieranie dokładnie takich partnerów, jacy mają najlepsze z ekologicznego punktu widzenia cechy, więc tak naprawdę nie było wiadomo, czy coś takiego jak "dobór płciowy" w ogóle istnieje.
Idea doboru płciowego została ogólnie zaakceptowana jako teoria naukowa dopiero po ukazaniu się w 1982 r. przełomowej, eksperymentalnej pracy [1] Malte Anderssona. Wykazał istnienie wyboru dokonywanego przez samicę i ukierunkowanego na drugorzędowe cechy samca, dokumentując tym samym zachodzenie doboru płciowego. Poprzez eksperymentalną manipulację długości piór ogonowych samców wikłacza olbrzymiego (Euplectes progne), ptaków z rodziny wikłaczowatych, Andersson udokumentował, że osobniki z dłuższymi piórami mają większe szanse na zdobycie samicy. Od tego czasu wykazano eksperymentalnie istnienie doboru płciowego u różnych gatunków. Pojawiły się też rozmaite hipotezy wyjaśniające preferencje wobec cech obniżających przystosowanie do środowiska (np. jaskrawych barw, zwracających uwagę drapieżników, kosztownych w wytworzeniu ozdób, pogarszających zarazem zdolność ucieczki ich posiadacza, itp.). Do ważniejszych należą hipoteza handicapu (samiec, który przeżył mimo posiadania tak ekstrawaganckich cech musi być naprawdę okazem zdrowia) i hipoteza atrakcyjnych synów (skoro danej samicy dany osobnik wydaje się atrakcyjny, to zapewne jego synowie zdołają zapłodnić wiele samic w następnym pokoleniu). Istnieją też badania nad doborem płciowym u człowieka; psychologia ewolucyjna wyjaśnia korzyści z określonych preferencji przekładające się na większe dostosowanie - np. preferowana jest symetria ciała (brak zaburzeń rozwojowych), wyższy wzrost (u mężczyzn), oznaki młodości - liczba potencjalnych dzieci jakie może urodzić kobieta jest zależna od jej wieku, proporcja talii do bioder wskazująca, że kobieta nie jest już w ciąży, itp.
Zobacz też:
[edytuj] Literatura
- ↑ Andersson, M., Female choice selects for extreme tail length in a widowbird, Nature 299, 818 - 820 (28 października 1982); doi:10.1038/299818a0 [1]
| Ewolucja biologiczna |
|---|
| Mechanizmy ewolucji: dobór: naturalny | sztuczny | płciowy | krewniaczy | grupowy | mechanizmy neutralne: dryf genetyczny | efekt założyciela |
| Specjacja: sympatryczna | allopatryczna | parapatryczna |
| Zagadnienia: ostatni wspólny przodek | brakujące ogniwo | konwergencja | evo-devo |
| Materiał dowodowy: zięby Darwina | ćma (krępak nabrzozak) | nasionnica jabłoniowa | wójcik |
| Naukowcy: C. Darwin | A.R. Wallace | E. O. Wilson | E. Mayr | G. Mendel | R. Fisher | T. H. Morgan | W. D. Hamilton | T. Dobzhansky |
| Historia: katastrofizm | lamarkizm | ortogeneza Ataki ideologiczne: kreacjonizm | "teoria" inteligentnego projektu | nieredukowalna złożoność |
| Inne dziedziny: algorytm genetyczny | darwinizm społeczny | memetyka | socjobiologia | psychologia ewolucyjna | sztuczne życie |
