Farnese (ród)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy rodu. Zobacz też: miejscowość Farnese.

Farnese – włoska rodzina arystokratyczna, panująca w księstwie Parmy w latach 1545-1731. Twórcą potęgi rodziny był Aleksander, który w latach 1534-1549 panował jako papież Paweł III.

[edytuj] Dzieje

Rodzina feudałów wywodząca się z miasteczka o tej samej nazwie na pograniczu Lacjum i Toskanii. Po raz pierwszy nazwisko Farnese pojawia się w dokumentach z połowy XII wieku. Twórcą potęgi rodu był żyjący na przełomie XV i XVI w. Aleksander (wł. Alessandro). W karierze na papieskim dworze pomagała mu siostra Julia. Jako kochanka papieża Aleksandra VI Borgii uzyskała dla swego brata w 1494 r. kapelusz kardynała. W latach 1534-1549 Aleksander panował jako papież Paweł III. Z jego pontyfikatem wiąże się kilka ważnych dla historii kościoła wydarzeń. To on zatwierdził regułę zakonu jezuitów. W 1542 r. odnowił Świętą Inkwizycję. W następnym roku wprowadził Indeks Ksiąg Zakazanych. Zwołał do Trydentu sobór powszechny, który rozpoczął prace nad reformą kościoła. Mimo niewątpliwych zasług dla kościoła był typowym przedstawicielem władcy renesansu. Jako protektor Michała Anioła przyczynił się do ukończenia wspaniałego fresku Sąd Ostateczny w Kaplicy Sykstyńskiej. Nie ustrzegł się również przed nepotyzmem. Dla swego syna Piotra Ludwika (wł. Pier Luigi, ur. w 1503 r. gdy ojciec był już kardynałem) w 1545 r. z ziem Państwa Kościelnego utworzył dziedziczne księstwo Parmy i Piacenzy.

Farnese związali się z dworem hiszpańskim. Oktawiusz (wł. Ottavio, zm. 1586 r.) był żonaty z Małgorzatą, naturalną córką cesarza Karola V. Ich syn Aleksander (zm. 1592 r.) dowodził wojskami hiszpańskimi w bitwie pod Lepanto. W latach 1578-1590 był generalnym namiestnikiem Niderlandów. W 1680 r. godność tę otrzymał jego prawnuk, również o imieniu Aleksander (zm. 1689 r.). Z rodziny tej pochodziło wielu kardynałów, m.in. Aleksander (zm. 1589 r., - jeszcze jeden tego imienia), pierworodny syn Piotra Ludwika. Zasłynął jako wielki humanista i mecenas sztuki. Zakończył budowę wielkiego pałacu Farnese w Rzymie.

Linia książąt Parmy z rodu Farnese wygasła na Antonim Franciszku w 1731 r. jego spadkobierczyni, bratanica Elżbieta Farnese od 1714 r. była żoną Filipa V d’Anjou, króla Hiszpanii. Od ich młodszego syna Filipa, wywodzi się linia de Burbon-Parma, która przejęła księstwo Parmy i Piacenzy.