Gramofon
Z Wikipedii
Gramofon - urządzenie służące do odtwarzania dźwięku zapisanego na płytach gramofonowych.
Gramofon wyewoluował z fonografu i odziedziczył jego zasadę działania. Nośnikiem informacji jest obracająca się płyta (typowo z prędkościami 33 1/3, 45 lub 78 obrotów na minutę, czasem 16 2/3) z wyżłobionym spiralnym rowkiem, w którym prowadzona jest igła. Drgania igły przetworzone są we wkładce na impulsy elektryczne. W innych rozwiązaniach konstrukcyjnych zamiast igły stosuje się promień lasera.
Do końca lat 80. płyty gramofonowe były popularnym nośnikiem muzyki; zastąpione zostały płytami kompaktowymi.
Mimo upływu lat i wprowadzenia na rynek wielu urządzeń cyfrowych płyta gramofonowa jest źródłem dźwięku przetworzonego w sposób analogowy, pozbawionego metalicznego nalotu charakterystycznego dla technologii CD, znacznie gorszej MiniDisc czy popularnego ostatnio MP3.
Wśród najnowszych gramofonów rozróżniamy:
- 1) o ramieniu w kształcie litery "L",
- 2) o ramieniu w kształcie litery "S",
- 3) o ramieniu tangencjalnym ("poprzecznym") - rzadka, ale bardzo dobra konstrukcja, ponieważ igła gramofonowa prowadzona jest w taki sam sposób jak rylec nacinający płytę podczas nagrania.
Trzeci typ gramofonu produkowany był przez szwajcarskiego Revox'a. Teraz produkuje go czeska firma Aura.
Duże znaczenie dla jakości dźwięku ma jakość igły, wkładki i przewodów prowadzących sygnał na wyjście z urządzenia. Najlepsze szlify igieł gramofonowych to szlify kwadrofoniczne tj. van den Hula oraz eliptyczne. Wśród konstrukcji wkładek rozróżniamy:
- piezoelektryczne (mają znaczenie tylko historyczne z powodu wąskiego pasma przenoszenia),
- elektromagnetyczne - magnes poruszany względem cewki (MM)
- magnetoelektryczne - cewka poruszana względem magnesu (MC)
- elektrostatyczne (możliwe do skonstruowania),
- optyczno-laserowe
Elektryczny sygnał wytworzony przez wkładkę gramofonową powinien zostać jak najkrótszą drogą doprowadzony z gramofonu na odpowiednie dla danego rodzaju wkładki wejście przedwzmacniacza. Najlepszą jakość dźwięku uzyskuje się stosując cienkie, plecione, ekranowane kable z miedzi, ew. srebra.
Poza torem akustycznym duże znaczenie ma stabilność napędu oraz solidność wykonania obudowy urządzenia. Najlepsze są ciężkie obudowy na tzw "trójnogu" wykonane ze stopów metali lub drewna. Przekładnie paskowe zapewniają przeniesienie napędu bez drgań. Dobrym rozwiązaniem są talerze gramofonowe wykonane ze szkła. Pożądana jest bardzo dobra stabilizacja obrotów talerza.
[edytuj] Historia
- 1877 - pierwsze urządzenie nagrywające i odtwarzające dźwięk: fonograf - konstrukcji Thomasa Edisona
- 1887 - pierwsza konstrukcja gramofonowa projektu Emila Berlinera; powstała na skutek modyfikacji projektu Edisona: walce fonografu zastąpiono płytami woskowymi;
- 1898 - płyty woskowe w urządzeniu Berlinera zastąpiono szelakowymi;
- 1925 - pierwsze gramofony elektryczne
- 1947 - pierwsza drobnorowkowa płyta długogrająca – Long-Play
- 1958 - pierwszy utrwalony na płycie zapis dźwięku stereofonicznego; wydane za sprawą wydawnictwa Columbia
- 1966 - pierwszy gramofon marki Technics opatrzony symbolem 100P; w Polsce - pierwsze gramofony "Bambino"
- 1969 - pierwszy gramofon z napędem umożliwiającym Szybki Start - Technics SP-10
