Historia Niemiec 1919-1939

Z Wikipedii

Historia Niemiec 1919-1939 28 czerwca 1919 r. przedstawiciele Niemiec - Hermann Müller i Johannes Bell - podpisali w Wersalu traktat pokojowy kończący I wojnę światową. Wszedł on w życie 10 stycznia 1920 r. po ratyfikacji przez Niemcy, Francję, Wielką Brytanię i Japonię. W wyniku postanowień traktatu i przeprowadzonych później plebiscytów Niemcy straciły ok. 13,5% terytorium i 10 mln ludności.Główne straty to:

• 1. na rzecz Francji: Alzację i Lotaryngię, kopalnie węgla w Zagłębiu Saary oddano pod zarząd francuski jako odszkodowanie za zniszczenia wojenne (po 15 latach miał się tam odbyć plebiscyt).
• 2. Luksemburg wyłączony z niemieckiego systemu celnego.
• 3. Nadrenia została zdemilitaryzowana, na jej wschodnim brzegu miały stacjonować wojska alianckie - Francji, Wielkiej Brytanii, USA i Belgii w trzech strefach: kolońskiej przez 5 lat, koblenckiej przez 10 lat i mogunckiej przez 15 lat.
• 4. Na rzecz Belgii straciły Eupen i Malmedy.
• 5. Północny Szlezwig został przyznany Danii.
• 6. Kłajpedę (Memel)przekazano pod zwierzchnictwo głównych mocarstw.
• 7. Na rzecz Polski Niemcy utraciły Pomorze Gdańskie, ale Gdańsk wraz z przyległymi terenami został wolnym miastem. Na Warmii, Mazurach i Powiślu przeprowadzono plebiscyty, w wyniku których Niemcy straciły tylko 8 gmin. Plebiscyt przeprowadzono też na Śląsku 20.03.1921 r., gdzie doszło na tle planowanego podziału do wybuchu trzech powstań śląskich. Ostateczną decyzję podjęła Liga Narodów, przyznając Polsce mniejszą, ale zasobniejszą część Śląska.
• 8. Niemcy utraciły wszystkie kolonie na rzecz Wielkiej Brytanii, Francji i Japonii.

Armię niemiecką ograniczono do 100 tys. żołnierzy, zakazano im posiadania lotnictwa wojskowego i marynarki wojennej. Niemcy miały zapłacić odszkodowania, ale nie ustalono ich wysokości. Postanowienia traktatu pokojowego zostały uznane w Niemczech za "haniebny dyktat", budziły tendencje rewizjonistyczne.

Francja dążyła w tym czasie do maksymalnego osłabienia Niemiec, natomiast Wielka Brytania widziała w nich barierę przeciwko bolszewizmowi.

Po wojnie sytuacja gospodarcza Niemiec była bardzo trudna. Kanclerz Gustav Stresemann przeprowadził reformę walutową, ale znaczącą poprawę sytuacji przyniósł dopiero plan, który stworzył Charles Gates Dawes, ogłoszony 09.04.1924 r. Przewidywał on udzielenie Niemcom pożyczki stabilizacyjnej, zmniejszenie rocznych sum odszkodowań i powołanie Banku Rzeszy. W latach 1924-1929 nastąpił w Niemczech okres względnej stabilizacji. Poprawiła się sytuacja gospodarcza, napłynął zagraniczny kapitał.

Niemcy wychodziły też z politycznej izolacji. 25 października1925 r. podpisano w Locarno pakt reński, w którym Niemcy, Włochy, Francja, Belgia i Wielka Brytania zobowiązywał się do pomocy dla napadniętego państwa, gdyby Niemcy napadły na któreś z państw-sygnatariuszy lub naruszyły remilitaryzację Nadrenii. Były to gwarancje nienaruszalności wyłącznie dla zachodniej granicy Niemiec, dające im możliwość rewizji swoich granic wschodnich.

08.09.1926 r. Niemcy zostały przyjęte do Ligi Narodów jako członek stały. Republika Weimarska zawarła też w kwietniu 1922 r. w Rapallo traktat z Rosją Radziecką. Nawiązano stosunki dyplomatyczne i współpracę ekonomiczną. Niemcy podpisały też pakt Brianda - Kelloga, potępiający wojnę jako metodę rozwiązywania sporów międzynarodowych 27.08.1928 r.

26.01.1934 r. Niemcy podpisały deklarację o nieagresji z Polską, co postawiło Niemcy w pozytywnym świetle na arenie międzynarodowej.

W styczniu 1935 r. odbył się plebiscyt w Zagłębiu Saary, w wyniku którego zostało ono przyłączone do Rzeszy. Był to pierwszy poważny sukces Hitlera. Zagłębie Saary zostało przyłączone 1 marca 1935 r.

Kolejnym problemem była kwestia remilitaryzacji. W grudniu 1932 r. Niemcom przyznano prawo do równouprawnienia w dziedzinie zbrojeń, ale nie zniesiono wszystkich ograniczeń układu wersalskiego. Mimo to 9 marca 1935 r. Hermann Goering oficjalnie poinformował, że Niemcy posiadają lotnictwo wojskowe, a 16 marca ogłoszono w Berlinie, że Rzesza stworzy własne sił zbrojne. Reichswehra została przekształcona w Wehrmacht. Wprowadzono powszechny obowiązek służby wojskowej. 18.06.1935 r. Wielka Brytania zawarła z Niemcami traktat morski, przyznający Rzeszy prawo do posiadania okrętów podwodnych.

W tym czasie nastąpiło też zbliżenie między Niemcami a Włochami, pozostającymi w izolacji po ataku na Abisynię.