Kinaza kreatynowa

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Kinaza kreatynowa

Kinaza kreatynowa (CK), kinaza fosfokreatynowa (CPK) jest enzymem (EC 2.7.3.2) wytwarzanym przez różnorodne typy tkanek. Stanowi katalizator reakcji przekształcającej kreatynę w fosfokreatynę przy użyciu adenozynotrójfosforanu (ATP), w wyniku której powstaje także adenozynodwufosforan (ADP) oraz reakcji odwrotnej. W tkankach, które szybko zużywają ATP, szczególnie mięśniach szkieletowych oraz w mózgu i mięśniach gładkich, fosfokreatyna służy do magazynowania energii w celu szybkiej regeneracji ATP, który jest głównym źródłem energii w reakcjach biochemicznych.

[edytuj] Typy

W większości komórek, enzymy CK dzielą się na dwa podtypy: B (brain - mózgowy) oraz M (muscle - mięśniowy). Istnieją jednak trzy izoenzymy: CK-MM, CK-BB i CK-MB. Tworzące je geny znajdują się na różnych chromosomach: B na 14q32 i M na 19q13.

Wzorce izoenzymów różnią się w zależności od tkanki. CK-BB rzadko osiąga znaczącą ilość w krwiobiegu. Mięśnie szkieletowe wytwarzają CK-MM (98%) i CK-MB. Mięsień sercowy natomiast wytwarza CK-MM w 70% i CK-MB w 30%.

Główne rodzaje kinazy kreatynowej:

MM - Mięśnie szkieletowe
MB - Mięsień sercowy
BB - Tkanka mózgowa

Mitochondrialna kinaza kreatynowa (CK_m), produkująca ATP z ADP jest obecna pomiędzy dwoma membranami mitochondrium. Oprócz formy mitochondrialnej, istnieją jeszcze trzy formy w cytoplaźmie - CK_a (w chwilach nagłej potrzeby produkuje ATP przy użyciu fosforanu kreatyny), CK_c (utrzymuje minimalne stężenie kreatyny i fosforanu kreatyny w cytoplaźmie) oraz CK_g (który wiąże bezpośrednią fosforylację kreatyny z procesem rozkładu cukrów - glikolizą).

[edytuj] Diagnostyka

Badania poziomu kinazy kreatynowej w surowicy wykorzystuje się w diagnostyce medycznej. Podwyższony poziom CK świadczy przede wszystkim o uszkodzeniu tkanek, szczególnie mięśni. Oznacza zatem kontuzje, nadmierny wysiłek fizyczny, choroby mięśnia sercowego, zawał serca, choroby ośrodkowego układu nerwowego, wylewy, napady epileptyczne lub intensywną radioterapię. Moze również pojawiać się na przykład przy niedoczynności tarczycy lub w chorobach mięśni, a czasami (ok 1% przypadków) także przy zażywaniu leków z grupy statyn, obniżających stężenie cholesterolu we krwi.

Izoenzym sercowy kinazy kreatynowej (CK-MB) jest markerem martwicy mięśnia sercowego. Podwyższony poziom wskazuje na ataki serca (dziś jest to coraz rzadziej stosowane badanie).

Obniżony poziom CK może oznaczać alkoholową chorobę wątroby lub reumatoidalne zapalenie stawów.

Zakres wartości prawidłowych: