Komedia ludzka

Z Wikipedii

Komedia Ludzka (La Comédie Humaine) to cykl powieści i opowiadań wybitnego francuskiego pisarza Honoriusza Balzaka składający się z około 90 utworów, w których wielokrotnie pojawiają się te same postacie, a jest ich ponad 2000.

Balzac potraktował człowieka jako gatunek przyrodniczy i rozpatruje jego odmiany występujące w różnych środowiskach. Baza danych Balzaka były to luźne notatki (wszystko pisał odręcznie), ustawiczne przenoszone z miejsca pobytu do innego.

Jądrem cyklu jest powieść Ojciec Goriot, od której zaczęła się koncepcja Komedii Ludzkiej. Pomysł polegał na zaludnieniu tymi samymi postaciami cyklu utworów.

Styl utworów Balzaka odznacza się licznymi obszernymi opisami tła historycznego oraz środowiska, co odzwierciedla zasadnicze założenie autora, że występuje wzajemna zależność między charakterem jednostki, a otoczeniem.

Siłą napędową jego postaci jest dążenie do kariery i zdobycie pieniędzy. Sprawy finansowe znał z własnego doświadczenia, opisy operacji kredytowych (weksle, długi, wierzyciele, egzekucje) mogą służyć jako przykłady podręcznikowe z ekonomii.

Mało który pisarz poświęcił tyle miejsca w swych dziełach pieniądzowi, ponieważ to pieniędzmi jest wyłożona droga do sukcesu, władzy i luksusu.

Obok pieniądza najważnieszym tematem jest miłość, Balzac zgłębił duszę (psychikę) kobiety, jak mało który pisarz. Po piewszych sukcesach literackich Balzac prowadził bujne życie towarzyskie, był ulubieńcem pań z towarzystwa, które nie szczędziły mu swych wdzięków. On za to chcąc zaimponować swym kochankom, wydawał więcej niż zarabiał, przez co tonął w długach, ratował się biorąc zaliczki na powieści, których jeszcze nie napisał.

[edytuj] Struktura Komedii Ludzkiej

Balzac przedstawił założenia do całego cyklu w obszernej przedmowie do tomu I Komedii Ludzkiej, podpisanej przez niego w lipcu 1842, gdzie napisał między innymi: Jeżeli Georges Leclerc de Buffon stworzył wspaniałe dzieło, próbując dać w jednej książce całokształt zoologii, czyż nie można by podobnego dzieła dokonać dla społeczeństwa?

Tam również znajdujemy przewidziany przez niego podział, w którym wykazano również utwory wydane później:

• Część I Studia obyczajowe które tworzą historię powszechną społeczeństwa, zbiór wszystkich jego dzieł i spraw..., składające się z sześciu (jak to ujął Balzac) ksiąg:
  • sceny z życia prywatnego: Ojciec Goriot (Le Père Goriot) i Kobieta trzydziestoletnia (1834),
  • sceny z życia prowincji: Eugenia Grandet (Eugénie Grandet) (1833), Les Lys dans la Vallée (1835), Stracone złudzenia (cz. 1-3) (Illusions perdues) (1837-43),
  • sceny z życia paryskiego: Kuzynka Bietka (La Cousine Bette) (1846), Kuzyn Pons (Le Cousin Pons) oraz Blaski i nędze życia kurtyzany (1847),
  • sceny z życia politycznego: Tajemnicza sprawa (Une ténébreuse affaire), Un Episode sous la Terreur (1847),
  • sceny z życia wojskowego: Szuanie (Les Chouans) (1829),
  • sceny z życia wiejskiego: Lekarz wiejski (Le Médecin de campagne) (1833), Proboszcz wiejski (Le curé de village) (1839-1846), Chłopi (Les Paysans) (1844);
• Studia filozoficzne, druga częśż cyklu, wspierająca się na części I W nich wykazuję przyczynę społeczną wszystkich zjawisk; odmalowuję kolejno spustoszenia myśli: Jaszczur (La Peau de Chagrin) (1831), Poszukiwanie absolutu (La Recherche de l'Absolu) (1834).
• Studia analityczne: Fizjologia małżeństwa (1829) i Małe niedole pożycia małżeńskiego (1845).
• Inne, nie ujęte w podziale według przedmowy:
  • powieść określana jako biograficzna: Louis Lambert (1835),
  • utwór tak jakby mistyczny: Séraphita (1835).

Zobacz też:

• Tadeusz Boy Żeleński - przetłumaczył większą część Komedii Ludzkiej
• Polska Biblioteka Internetowa