Krwawnik
Z Wikipedii
Krwawnik | |
![]() Krwawnik pospolity |
|
Systematyka | |
Domena | jądrowce |
Królestwo | rośliny |
Podkrólestwo | naczyniowe |
Nadgromada | nasienne |
Gromada | okrytonasienne |
Klasa | Rosopsida |
Rząd | astrowce |
Rodzina | astrowate |
Rodzaj | krwawnik |
Nazwa systematyczna | |
Achillea L. 1753 |
Krwawnik (Achillea L.) - rodzaj bylin z rodziny astrowatych. Rodzaj ten obejmuje w zależności od ujęcia 85 lub 120 gatunków roślin zielnych wieloletnich, rosnących w Europie i Azji północnej i zachodniej. W Polsce najbardziej znany jest krwawnik pospolity (A. millefolium), rozpowszechniony w całej Europie, a także Ameryce Północnej.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Łodyga
- Przeważnie wzniesiona, rozgałęziona u góry, na dole drewniejąca.
- Liście
- Pojedyncze, podłużne, od całobrzegich do potrójnie pierzastych.
- Kwiaty
- Zebrane w kwiatostany w postaci podbaldachu utworzonego przez liczne i drobne koszyczki. Kwiaty wewnętrzne obupłciowe, rurkowate, brzeżne natomiast to kwiaty żeńskie, języczkowe.
[edytuj] Systematyka
- Pozycja w systemie Reveala
Gromada okrytonasienne Cronquist, podgromada Magnoliophytina Frohne & U. Jensen ex Reveal, klasa Rosopsida Batsch, podklasa astrowe Takht., nadrząd astropodobne Takht., rząd astrowce Lindl., rodzina astrowate Dumort.[1]
- Gatunki flory Polski [2]
- krwawnik Gerbera (Achillea micrantha Willd. = Achillea gerberi M. Bieb.) - efemerofit
- krwawnik kichawiec (Achillea ptarmica L.)
- krwawnik pagórkowy (Achillea collina Becker ex Rchb. = A. collina Becker = A. millefolium L.)
- krwawnik pannoński (Achillea pannonica Scheele = A. millefolium L.)
- krwawnik pospolity (Achillea millefolium L.)
- krwawnik sudecki (Achillea sudetica Opiz)
- krwawnik szczecinkolistny (Achillea setacea Waldst. & Kit.)
- krwawnik szlachetny (Achillea nobilis L.)
- krwawnik wełnisty (Achillea tomentosa L.) - efemerofit
- krwawnik wierzbolistny (Achillea salicifolia Besser)
- krwawnik wyprostowany (Achillea stricta Schleich. = A. tanacetifolia All. )
- Inne gatunki
- krwawnik kowniatkolistny (Achillea crithmifolia)
- krwawnik wiązówkowaty, krwawnik talerzowaty (Achillea filipendulina Lam.) - roślina uprawna
- krwawnik wielkolistny (Achillea macrophylla)
- krwawnik wrotyczolistny (Achillea tanacetifolia)
- krwawnik żeniszkolistny (Achillea ageratifolia (Sibth. & Sm.) Benth.) - roślina uprawna
[edytuj] Zastosowanie lecznicze niektórych gatunków:
Achillea millefolium - Krwawnik pospolity tworzy proste i sztywne łodygi mogące osiągać wysokość 30 - 90 cm. Porastają je małe, z kształtu lancetowate, potrójnie pierzastosieczne listki. Wierzchołki pędów wieńczą białe (czasem bladoróżowe) liczne drobne kwiatuszki zebrane w dość dekoracyjne baldachowate kwiatostany. Występowanie: nasza pospolita krajowa bylina. Najłatwiej można ją spotkać na nieużytkach, skrajach lasów, miedzach, a także na zaniedbanych trawnikach w największych nawet miastach. Surowiec: kwiaty i ziele. Zawartość: m.in.olejek eteryczny o słabym, swoistym („korzennym”) zapachu, gorycz achilleina, kwasy: mrówkowy, octowy, izowalerianowy, prócz tego furanokumaryna, flawonoidy, cholina, garbniki, witamina K i sole mineralne (najwięcej magnezu). Działanie i zastosowanie: Postacią leku jest odwar z kwiatów bądź ziela (1 łyżkę stołową rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wody i gotować pod przykryciem przez 3-5 minut, następnie przecedzić i w razie konieczności pić 2-3 razy dziennie po 1/2 szklanki). Odwar ów zwiększa wydzielanie żółci i soków trawiennych, jednocześnie pobudzając organizm do obfitszego wydzielania moczu. Dalej - działa przeciwkrwotocznie, słabo przeciwbólowo i rozkurczowo w obrębie przewodu pokarmowego. Ma działanie bakteriostatyczne i przeciwzapalne oraz pozytywnie wpływa na proces trawienia, ułatwiając organizmowi przyswajanie składników odżywczych z pokarmu, nieznacznie obniża ciśnienie krwi, działa napotnie i przeciwgorączkowo. Odwar ów bywa stosowany w schorzeniach jelit i żołądka, którym towarzyszą drobne krwawienia ze śluzówki oraz w przypadku skurczów jelit, dróg moczowych i dróg żółciowych, grypie, anginie, przeziębieniu. Jest również pomocny w niestrawności, wzdęciach i nudnościach. Herbatka z samych kwiatów ma działanie porównywalne z działaniem rumianku. Ale wróćmy do omawiania działania i zastosowania odwaru z ziela. Jest to doskonały środek korzystnie wpływający na przemianę materii i poprawiający apetyt. Ale nie tylko wewnętrznie lecz również zewnętrznie można go stosować. Nadaje się do przemywania trudno gojących i zainfekowanych zranień, krost i wyprysków, a także do płukania jamy ustnej, gardła i dziąseł w ich stanach zapalnych. Wreszcie - do irygacji pochwy w przypadku zapalenia, upławów i krwawień. Medycyna ludowa ma dla krwawnika o wiele szersze zastosowanie. Używa go bowiem w przeziębieniu, kamicy nerkowej, żylakach odbytu, gruźlicy płuc, nadciśnieniu tętniczym i kamicy moczowej.
Achillea lanulosa - działanie i zastosowanie zbliżone do krwawnika pospolitego.
Achillea ptarmica - Krwawnik kichawiec to pospolita bylina. Łodygi ma proste, wzniesione, rozgałęziające się. Liście natomiast lancetowate o piłkowanych brzegach. Kwiaty zaś dekoracyjne, białej barwy. Skupione są one na szczytach pędów. Po przekwitnięciu wiążą się z nich owoce typu niełupki. Występowanie: Ogromne połacie Europy i Azji charakteryzujące się klimatem umiarkowanym. Najłatwiej można go spotkać w miejscach wilgotnych - nad brzegami wód i na podmokłych łąkach. Surowiec: kłącze. Zawartość: m.in. prowitamina A, witamina C (niewiele), olejek eteryczny, nieco garbników i sole mineralne. Działanie i zastosowanie: Postacią leku jest wywar (1 łyżeczkę rozdrobnionego suszu zalać 1 szklanką wody i gotować pod przykryciem przez 5 - 7 minut, przecedzić, w razie potrzeby pić 2 razy dziennie po szklance). Jest on specyfikiem wiatropędnym, moczopędnym i słabym przeczyszczającym, a także słabym przeciwbólowym. Jego picie zalecane jest w chorobach nerek i dróg moczowych, osłabieniu, wyczerpaniu fizycznym oraz psychicznym i dolegliwościach gośćcowych.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Reveal James L. System of Classification. PBIO 250 Lecture Notes: Plant Taxonomy. Department of Plant Biology, Universyty of Maryland, 1999 Systematyka rodzaju krwawnik wg Reveala
- ↑ Mirek, Z., Pięknoś-Mirkowa, H., Zając, A i M., 1997, Vascular plants of Poland - a chekclist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. IB PAN. Adres strony