Ludwik Franciszek Boufflers
Z Wikipedii
Louis François, duc de Boufflers, comte de Cagny (10 stycznia 1644 - 22 sierpnia 1711), marszałek Francji.
Służbę wojskową rozpoczął w roku 1663, a w 1669 został już pułkownikiem dragonów. Służąc pod wodzą marszałka François de Créquy brał udział w podboju Lotaryngii. Później służył pod wodzą słynnego Turenne'a, którego armia walczyła w Holandii. Często wyróżniał się zarówno dzielnością jaki i talentami wojskowymi.Brał udział w działaniach Turenne'a na terenie Alzacji. Gdy w 1675 w bitwie pod Nieder Sasbach Turenne został zabity przez kulę działową dowodził strażą tylną wycofującej się armii francuskiej. Był już wtedy brygadierem, a w 1677 został marszałkiem polnym (maréchal de camp).
Służył podczas różnych kampanii tych czasów awansując na coraz wyższe stopnie, w 1681 stając się generałem lejtnantem. Dowodził francuską armią nad Mozelą, która rozpoczęła wojnę palatynacką serią zwycięstw (m.in. pod Cochem). Prowadził korpusy nad Sambrę, w 1690 wspomógł armię marszałka Luxembourga w bitwie pod Fleurus.
W roku 1691 działał jako generał lejtnant pod osobistym dowództem króla-słońce Ludwika XIV. Podczas blokady Mons został ranny w ataku na miasto. Wraz z królem obecny był przy oblężeniu Namur w 1692, wziął także udział w bitwie pod Steenkerke. W uznaniu zasług w dotychczasowej służbie w 1693 został wyniesiony do rangi Marszalka Francji, a w 1694 został księciem.
W 1694 został gubernatorem Flandrii i miasta Lille. Błyskotliwym manewrem wprowadził swe wojska do twierdzy Namur w 1695, a poddał się oblegającej armii dopiero wtedy, gdy stracił już 8000 z 13000 żołnierzy. Był jedną z głównych postaci biorących udział na konferencji pokojowej zakończonej pokojem w Rijswijk. W następnej wojnie, gdy potężna twierdza Lille została zagrożona oblężeniem przez księcia Marlborougha i Eugeniusza Sabaudzkiego, Boufflers został wyznaczony na dowódcę garnizonu twierdzy, stawiając armii sprzymierzonych trzymiesięczny opór (oblężenie Lille).
Został nagrodzony i uhonorowany przez króla za niezłomną obronę Lille, tak jakby to on zdobył na nieprzyjacielu tą twierdzę. Oczywiście odniósł pewien sukces - oblegający pozwolili mu podyktować jego własne warunki kapitulacji. W roku 1708 został parem Francji. W roku 1709, kiedy to Francji groziła inwazja potężnej armii sprzymierzonych, Boufflers zaoferował swe usługi zgadzając się, by służyć pod dowództwem Villarsa i wraz z nim wziął udział w bitwie pod Malplaquet. Po tym jak naczelny wódz armii Villars został ranny, przejął naczelne dowództwo i przeprowadził uporządkowany odwrót nie tracąc ani jednego działa. Zmarł 22 sierpnia 1711 w Fontainebleau.
