Mchy

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Ten artykuł dotyczy rośliny. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Mchy

Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Gromada	mszaki
Klasa	mchy
Nazwa systematyczna
Bryopsida

Mchy (Bryopsida, Musci) - klasa roślin lądowych należacych do typu (gromady) mszaków. Obejmuje ok. 14 tysięcy gatunków, w Polsce ok. 650. Większość mchów (95%) należy do prątników (Bryidae). W rozwoju mchów wyróżnia się dwa następujące po sobie pokolenia: płciowe (gametofit) wytwarzające gametangia (plemnie i rodnie) oraz bezpłciowe (sporofit) wytwarzające zarodniki.

Łodyżka mchu z rodniami w przekroju

Splątek mchu

Sporofity mchu

[edytuj] Charakterystyka

Budowa gametofitu

W rozwoju haploidalnego gametofitu wyróżnia się fazę splątka, później stadium łodygi i liści. Splątek wykształca się różnie u różnych podklas. U prątników jest nitkowaty, z zieloną i asymilującą częścią nadziemną oraz brunatnymi chwytnikami. U torfowców jest początkowo nitkowaty, później blaszkowaty. Naleźliny wykształcają splątek początkowo bulwkowaty, później wyrastają z niego nitki i w końcu tworzy się twór splątany, wstęgowaty. Łodygi wyrastają z pączków powstających na splątku. Ze względu na kierunek wzrostu i sposób rozgałęziania wyróżnia się łodygi:

ortotropowe - o symetrii promienistej, rosnące prosto w górę i rozgałęziające się widlasto,
plagiotropowe - o symetrii dwubocznej, płożące się po ziemi i rozgałęziające się pierzasto.

W budowie anatomicznej łodygi wyróżnia się: skórkę (epidermę), korę sklerodermę), tkankę zasadniczą (parenchymatyczną) i wiązkę środkową. Liście są z reguły całobrzegie i siedzące. Mchy przytwierdzone są do podłoża za pomocą rhizoidów. Gametangia wykształcają się w skupieniach na łodydze, otoczone okrywą z liści.

Budowa sporofitu

Diploidalny sporofit jest pokoleniem krótko żyjącym. Składa się ze stopy, sety, szyjki i puszki.

[edytuj] Rozmnażanie

Plemniki wnikają do wnętrza rodni, a jeden z nich łączy się z komórką jajową i powstaje zygota. Z zygoty powstaje roślina rozmnażająca się bezpłciowo (sporofit). Sporofit rozwija się początkowo wewnątrz rodni, a potem wyrasta ponad nią dźwigając na szczycie puszkę z zarodnikami. Sporofit związany jest stale z gametofitem i odżywia się jego kosztem. Zarodniki padają na podłoże i kiełkują w tzw. splątki. Wyrasta z nich ulistniony i żyjący samodzielnie gametofit. Do rozmnażania mchów konieczna jest obecność wody.

Płonnik z zarodniami

[edytuj] Znaczenie

Mchy są organizmami pionierskimi. Potrafią kolonizować niegościnne, ubogie siedliska (skały, piaski). Dzięki zatrzymywaniu pyłów i rozkładowi mchów powstaje próchnica, a w konsekwencji możliwy staje się rozwój roślin bardziej wymagających.
Mchy przystosowane są do gromadzenia dużych ilości wody (za sprawą skupienia łodyg w darń, gęstemu okryciu łodyg liśćmi, chwytnikami i parafiliami, porowatości skórki) chroniąc w ten sposób glebę przed erozją, zmniejszając szybkość i wielkość spływów powierzchniowych. Darnie mchów chronią też glebę przed szybkim wysychaniem i tym samym utrzymują w niej większą wilgotność.
Głównie dzięki mchom (zwłaszcza torfowcom) możliwy jest rozwój torfowisk, a tym samym odkładanie torfu.
Na jałowych wydmach mchy utrwalają ruchome podłoże i biorą istotny udział w procesie glebotwórczym.
Przeciwdziałanie erozji
Na łąkach gospodarczych mszaki są elementem niepożądanym, gdyż gromadząc wodę, stają się często przyczyną zabagnień
Mchy wchodzą w skład różnych biocenoz wykorzystywanych przez człowieka
Mchy wykorzystuje się jako ściółkę, materiał do pakowania oraz podściółkę w uprawach truskawek i poziomek
Mchy są wykorzystywane do uszczelniania budynków

[edytuj] Systematyka

[edytuj] Podklasa: bezlisty (Buxbaumiidae)

Rząd: Buxbaumiales
- Rodzina: bezlistowate (Buxbaumiaceae)
  - Rodzaj: bezlist (Buxbaumia)
    - Gatunek: bezlist okrywkowy (Buxbaumia viridis)
- Rodzina: Diphysciaceae

[edytuj] Podklasa: naleźliny (Andreaeidae)

Rząd: naleźlinowce (Andreaeales)
- Rodzina: naleźlinowate (Andreaceae)

[edytuj] Podklasa: płonniki (Polytrichidae)

Rząd: płonnikowce (Polytrichales)
- Rodzina: płonnikowate (Polytrichaceae)

[edytuj] Podklasa: prątniki, mchy właściwe, mechowcowe, prątnikowe, prątnikowcowe (Bryidae)

Merzyk

Rząd: płoniwowce (Pottiales)
- Rodzina: płoniwowate (Pottiaceae)
Rząd: podsadnikowce (Splachnales)
- Rodzina: podsadnikowate (Splachnaceae)
- Rodzina: parzęchlinowate (Meesiaceae)
- Rodzina: parzęchlinkowate (Catoscopiaceae Boul. et Broth.)
Rząd: prątnikowce (Bryales)
- Rodzina: białozębowate (Leucodontaceae)
- Rodzina: drabinowcowate (Cinclidiaceae)
- Rodzina: merzykowate (Mniaceae)
- Rodzina: miecherowate (Neckeraceae)
- Rodzina: osadniczkowate (Disceliaceae)
- Rodzina: płaskomerzykowate (Plagiomniaceae)
- Rodzina: prątnikowate (Bryaceae)
- Rodzina: próchniczkowate, mochwianowate (Aulacomniaceae)
- Rodzina: szmotłochowate (Bartramiaceae)
- Rodzina: świetlankowate (Schistostegaceae Schimp.)
- Rodzina: trzęsicowate (Timmiaceae)
- Rodzina: zdrojkowate (Fontinalaceae)
- Rodzina: Ephemeraceae
- Rodzina: Oedipodiaceae
Rząd: rokietowce (Hypnales)
- Rodzina: błotniszkowate (Helodiaceae)
- Rodzina: drabikowate (Climaciaceae)
- Rodzina: gajnikowate (Hylocomiaceae)
- Rodzina: krótkoszowate (Brachytheciaceae)
- Rodzina: krzywoszyjowate (Amblystegiaceae)
- Rodzina: płaszczeńcowate, dwustronkowate (Plagiotheciaceae)
- Rodzina: rokietowate (Hypnaceae)
- Rodzina: tujowcowate (Thuidiaceae)
Rząd: skrętkowce (Funariales)
- Rodzina: skrętkowate, zgliszczynowate (Funariaceae)
Rząd: szurpkowce (Orthrotrichidales)
- Rodzina: szurpkowate (Orthotrichaceae)
Rząd: widłozębowce (Dicranales)
- Rodzina: bielistkowate, modrzaczkowate (Leucobryaceae)
- Rodzina: opończykowate (Encalyptaceae Schimp.)
- Rodzina: skrzydlikowate (Fissidentaceae)
- Rodzina: widłozębowate (Dicranaceae)
- Rodzina: Diphysciaceae
- Rodzina: Ditrichaceae
- Rodzina: Grimmiaceae
- Rodzina: Seligeriaceae

[edytuj] Podklasa: torfowcowe, torfowce (Sphagnidae)

- Rząd: torfowce (Sphagnales)
  - Rodzina: torfowcowate (Sphagnaceae)

[edytuj] Podklasa: Archidiidae

Rodzina: Archidiaceae
- Rodzaj: Archidium
  - Gatunek: Archidium alternifolium (Hedw.)

[edytuj] Podklasa: Tetraphidae

- Rząd: Tetraphidales
  - Rodzina: czterozębowate (Tetraphidaceae)
    - Rodzaj: Tetraphis
      - Gatunek: Tetraphis pellucida Hedw.
    - Rodzaj: Tetrodontium
      - Gatunek: Tetrodontium brownianum (Dicks.)

[edytuj] Bibliografia

Szafran B. 1963: Musci - Mchy. Flora słodkowodna Polski. T. 16. Instytut Botaniki PAN, PWN. Warszawa.

Źródło: "http://pl.wikipedia.org../../../m/c/h/Mchy.html"

Kategoria: Mszaki