Michael Klahr (starszy)

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).

Rzeźbione konfesjonały w kościele jezuitów w Kłodzku

Michael Klahr (starszy) (ur. 1693 r. w Bielicach, zm. 9 marca 1742 r. w Lądku-Zdroju) – rzeźbiarz, wybitny przedstawiciel śląskiego baroku, ojciec Michaela Ignatiusa Klahra zwanego Młodszym.

[edytuj] Biografia

Urodził się we wsi Bielice, a właściwie w jej nieistniejącym dziś przysiółku Nowa Biela (dawniej Neu Bielendorf), w chłopskiej rodzinie czeskich osadników (stąd czeskie brzmienie nazwiska) Michaela Klaha z Bieli i Marii. Jego talent odkryli jezuici. Istnieje niepotwierdzona dokumentami opowieść o tym, jak opat kłodzkiego konwiktu jezuitów Paul Stralano spotkał chłopca rzeźbiącego figurki do bożonarodzeniowej szopki. Rozpoznał w nim nietuzinkowy talent i po rozmowie z rodzicami zabrał go do szkoły prowadzonej przez zakon w Kłodzku (budynek pełni dziś funkcję Muzeum Ziemi Kłodzkiej). Tu Klahr pobierał nauki ogólne i uczył się teorii rzeźby. Sprowadzony przez jezuitów kilka lat później z Włoch architekt o nazwisku Plag został mistrzem młodego rzeźbiarza. Przypuszczalnie pod jego kierunkiem dalej studiował.

W kościele w Nowym Gierałtowie 26 stycznia 1723 r. rzeźbiarz wziął ślub z Katarzyną, córką Hansa Mühlana^[1] i rok później osiedlił się w Lądku-Zdroju (wówczas Bad Landeck), gdzie nabył narożną kamienicę w rynku Zur Kornecke (obecnie Rynek 1). Tu założył swój warsztat i szybko zyskał wysoką pozycję społeczną. W 1737 r. został wybrany radnym miasta. O jego działalności w radzie miejskiej świadczy zachowany podpis na podaniu z 1739 r., sporządzonym po pożarze miasta. Miał pięcioro dzieci:^[2]

Anna Maria Klara (ur. 12 maja 1724, zm. 1 sierpnia 1725)
Anna Katarzyna (ur. 15 listopada 1725, zm ?)
Michał Ignacy (ur. 23 listopada 1727, zm. 27 czerwca 1807)
Joanna Rozalia (ur. 16 grudnia 1729, zm. 28 kwietnia 1730)
Barbara (ur. 19 października 1732, zm. 14 stycznia 1736)

Rzeźbił głównie w drewnie. Dopiero pod koniec życia wykonał dla Lądka kilka rzeźb z kamienia. Jego ostatnim dużym dziełem jest kamienna figura wotywna – pomnik Trójcy Świętej, stojąca na lądeckim rynku. Michał Klahr umarł w Lądku w wieku 49 lat i tam też został pochowany.

[edytuj] Dzieła

Portal nad wejściem domu Michaela Klahra na lądeckim rynku. Na zwieńczeniu łuku widoczny gmerk rzeźbiarza z datą powstania płaskorzeźby

Bolesławów
- kościół parafialny św. Józefa Oblata
  1. zespół figur: św. Józef, św. Barbara, św. Katarzyna, św. Jan Nepomucen, 1727
Bystrzyca Kłodzka
- kaplica św. Floriana
  1. ołtarz główny, 1727
  2. figura św. Jana Chrzciciela, ok. 1727
  3. figura św. Jana Nepomucena, ok 1727
  4. ołtarz Matki Boskiej Różańcowej, przez 1733
Domaszków
- plebania
  1. figura Chrystusa Króla, 1735-1740
Kąty Bystrzyckie
- kościół filialny św. Katarzyny Aleksandryjskiej
  1. zespół figur czterech ewangelistów, 1721 (pierwotnie ambona w kościele w Krosnowicach
Kłodzko
- kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
  1. ambona, 1717
  2. zespół konfesjonałów, 1717-1720
  3. prospekt organowy, 1722-1724 (sygnowany: MK 1723)
  4. figury dwóch aniołów z rogami obfitości przy Madonnie z czyżykiem, ok. 1725
  5. ołtarz Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, ok. 1725
  6. figura Archanioła Michała, 1725
- Muzeum Ziemi Kłodzkiej
  1. dwa putta z kotarą, 1722-1724 (pierwotnie na prospekcie organowym w kościele Wniebowzięcia NMP w Kłodzku)
  2. frunące putto, 1722-1724 (pierwotnie na prospekcie organowym w kościele Wniebowzięcia NMP w Kłodzku)
Konradów
- kościół filialny Podwyższenia Krzyża Świętego
  1. zespół figur św. Apolonii i św. Barbary, 1728 (sygnowane: MK:ER)
Lądek-Zdrój
- plebania
  1. figura Chrystusa Zmartwychwstałego, 1735-1740
- cmentarz parafialny
  1. figura Mater Dolorosa, ok. 1740
- rynek
  1. pomnik Świętej Trójcy, 1739-1741
  2. płaskorzeźba Marii z Dzieciątkiem na fasadzie kamienicy nr 1, 1741-1742
- kościół parafialny Narodzenia Najświętszej Marii Panny
  1. grupa Ukrzyżowanie, 1741
- Centrum Kultury i Rekreacji
  1. dwie kamienne figury z grupy ukrzyżowania^[3]
Nowa Wieś
- kościół Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny
  1. dwa konfesjonały, lata 30. XVIII w. (pierwotnie w kościele w Roztokach)
Niemojów
- kościół filialny
  1. ołtarz główny^[3]
Roztoki
- kościół parafialny św. Marcina
  1. ołtarz św. Jana Nepomucena, 1729
  2. ołtarz Marii Immatriculaty, ok. 1730
  3. ambona, ok. 1730
Szczytna
- kościół parafialny św. Jana Chrzciciela
  1. ołtarz Archanioła Michała, 1729 (sygnowany: MK 1729)
  2. ołtarz św. Józefa, 1729
Wilkanów
- kościół parafialny św. Jerzego
  1. ołtarz główny z figurami św. Grzegorza i Melcjzdeka, 1736
  2. ambona, 1736
Wrocław
- Muzeum Narodowe we Wrocławiu
  1. Święta Rodzina, po 1715 (pierwotnie w kościele parafialnym w Niemczy)
  2. figura św. Agaty, ok. 1730

[edytuj] Znaczenie

Rzeźbiarz ten jest autorem wielu dzieł rozsianych po ziemi kłodzkiej podziwianych za mistrzostwo warsztatowe oraz charakterystyczną teatralność i dynamikę przedstawianych postaci. W jego rzeźbach sztuka barokowa przejawia się w swojej najbardziej typowej postaci. Uważany jest za najwybitniejszego przedstawiciela swojej epoki na Śląsku.

[edytuj] Memoria

W Ladku-Zdroju w dawnym domu rzeźbiarza powstaje muzeum poświęcone jego postaci (2006.09.15).
Imię Michaela Klahra noszą następujące szkoły:
- Szkoła Podstawowa w Bolesławowie,
- Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Kłodzku przy ul. Połabskiej 5,
15 maja 1993 r. Bielicach obchodzono uroczyście trzechsetną rocznicę urodzin rzeźbiarza. Po mszy z udziałem biskupa Henryka Gulbinowicza oraz polskich i niemieckich mieszkańców wsi, odsłonięto tablicę pamiątkową na ścianie kościoła (fotorelacja tutaj).