Mikołaj Potocki

Z Wikipedii

Mikołaj Potocki
Mikolaj Potocki
Ród Szlachecki	Potocki
Herb Pilawa
Rodzice	Jakub Potocki Jadwiga Prusinowska
Małżeństwa	Zofia Firlej Elżbieta Kazanowska
Dzieci	z Zofią Firlej Piotr Potocki Stefan Potocki Mikołaj Potocki Marianna Potocka Wiktoria Potocka Henryk Potocki z Elżbietą Kazanowską Jakub Potocki Joanna Potocka Dominik Potocki
Data urodzenia	ok. 1593
Miejsce urodzenia	?
Data śmierci	20 listopada 1651
Miejsce śmierci	ChmielnikPoczajew

Mikołaj Potocki zwany Niedźwiedzia Łapa herbu Pilawa (ur. ok. 1593, zm. 20 listopada 1651) – kasztelan krakowski i hetman wielki koronny od 1646, hetman polny koronny od 1637, wojewoda bracławski i pisarz polny koronny od 1636, starosta lubelski, czerkaski, latyczowski, niżyński i barski.

Syn Jakuba Potockiego. W latach 1604-1609 studiował na Akademii Zamojskiej. Już w 1611 brał udział w walkach pod Smoleńskiem. W 1620 jako rotmistrz pod Cecorą dostał się do niewoli tureckiej. Po powrocie z niej brał udział w szeregu kampanii wojennych, szczególnie przeciwko Szwedom na Pomorzu w 1627. W 1633 jako świeżo mianowany generał ziem podolskich wraz z Jeremim Wiśniowieckim i Stanisławem Koniecpolskim rozbił pod Paniowcami wojska tureckie dowodzone przez Abazy paszę. W 1636 został pisarzem polnym koronnym i wojewodą bracławskim.

W 1637 mianowany hetmanem polnym koronnym, 16 grudnia 1637 pokonał zbuntowanych Kozaków Pawluka pod Kumejkami. W 1638 zmusił do poddania się Dymitra Hunię. Polski historyk Szymon Okolski towarzyszył hetmanowi polnemu Mikołajowi Potockiemu w wyprawach w 1637 i 1638 r., które to opisał w swoich dziełach; "Dyariusze" Okolskiego stanowią bardzo ważny materiał do historii tego okresu.

Po rozgromieniu Kozaków otrzymał na Ukrainie Naddnieprzańskiej wielkie nadania ziemskie. Od 1646 kasztelan krakowski (po Jakubie Sobieskim), a następnie hetman wielki koronny (po śmierci Stanisława Koniecpolskiego). Mimo otrzymanych od Władysława IV Wazy godności i łask, na sejmie w 1646 opowiedział się przeciwko królewskim planom wojny tureckiej.

Jako dziedzic włości ukraińskich odznaczył się srogością wobec Kozaków i chłopstwa, przez co przyczynił się do wywołania kolejnego powstania kozackiego. Mimo zakazu króla Władysława IV Wazy po wybuchu powstania Chmielnickiego w 1648 wyruszył na Ukrainę i po klęsce pod Żółtymi Wodami, pobity został pod Korsuniem i znalazł się na dwa lata w niewoli tatarskiej.Hetman sam przyczynił się do klęski swej armii lekceważąc siły przeciwnika i dzieląc własne oddziały na 3 części co ułatwiło ich rozbicie(oddziały kozaków rejestrowych przeszły na stronę powstańców).Hetman nie przyjął oferty pomocy ze strony księcia Jeremiego Wiśniowieckiego, którego 6 tysięcy prywatnych wojsk mogłoby przechylić szalę zwycięstwa na stronę polską.

W kwietniu 1650 powrócił z jasyru i 28 czerwca-30 czerwca 1651 wziął udział w bitwie pod Beresteczkiem z połączoną armią tatarsko-kozacką. W wyniku nierozstrzygniętej bitwy pod Białą Cerkwią zawarł 18 września 1651 ugodę białocerkiewską. Zmarł 20 listopada 1651 w Chmielniku.

Jego synami byli Piotr, Stefan i Mikołaj z małżeństwa z Zofią z Firlejów oraz Jakub i Dominik z małżeństwa z Elżbietą z Kazanowskich.