Mołtowo

Z Wikipedii

Masz nowe wiadomości (różnica z poprzednią wersją).


Mołtowo
Województwo	zachodniopomorskie
Powiat	kołobrzeski
Gmina	Gościno
Położenie	54° 03' N 15° 41' E
Liczba mieszkańców (2004) • liczba ludności	160
Strefa numeracyjna (do 2005)	94
Kod pocztowy	78-120 (poczta Gościno)
Tablice rejestracyjne	ZKL
Położenie na mapie Polski Mołtowo

Mołtowo - wieś w gminie Gościno w powiecie kołobrzeskim w województwie zachodniopomorskim, na styku Równiny Białogardzkiej i Pobrzeża Słowińskiego.

Wieś położona jest na skraju charakterystycznej dla tego regionu dość głębokiej i rozległej doliny, dnem której płynie meandrując Parsęta. Sama miejscowość zajmuje nieco mniejszą dolinę niewielkiego strumienia. Do Morza Bałtyckiego jest w linii prostej 16 km; jadąc drogą trzeba przejechać ok. 20 kilometrów. Mołtowo wchodzi w skład sołectwa obejmującego dwie wsie - Mołtowo i Skronie.

[edytuj] Historia

W dokumentach pisanych Mołtowo po raz pierwszy pojawia się w roku 1260. W tym to roku w pobliskim Gościnie zostaje powołana parafia rzymskokatolicka, a Mołtowo (Multowe) wymienione jest tam jako jedna z wsi, która podlegać będzie tamtejszemu proboszczowi. W innym dokumencie, z 1276 r., Mołtowo (Moltowe) wymienione jest jako uposażenie katedry w Kołobrzegu. Następnym chronologicznie dokumentem wspominającym o Mołtowie jest dokument z 1367 roku, w którym Hildebrand, Nicolaus i Eggerth Frenzow regulują spory graniczne ze Skroniem. Jeszcze innym dokumentem jest dokument z roku 1572, który wymienienia Mołtowo jako wieś na prawie rycerskim, a w szczególności osiadłych tam Hansa-Jürgena i Jacoba von Blackenburg. Blackenburgowie obecni są w Mołtowie do roku 1748.

W czasie wojny siedmioletniej (1563...1570) jeden z rosyjskich oddziałów oblegających Kołobrzeg stacjonował podobno na Lisiej Górze - wzgórzu położonym na południe od wsi.

W latach 1618-1648 cała okolica doświadcza nieszczęścia wojny trzydziestoletniej. Szacuje się, że na terenie Ziemi Kołobrzeskiej wskutek działań wojennych, nędzy i zarazy ubyło 2/3 ludności.

29 maja 1690 r. w drodze z Królewca do Berlina przez Mołtowo przejeżdża sam elektor brandenburski Fryderyk I Hohenzollern. Wydarzenie to spowodowało m.in. naprawienie mostu nad Gościnką i uporządkowanie drogi.

W 1766 r. na drodze konkursu Mołtowo zakupił Johann Casper von Briesen. W kilka lat później, dokładniej - 10 lipca 1774 r., właścicielem Mołtowa zostaje Friedrich von Bonin.

W 1776 r. Fryderyk II Hohenzollern funduje zasiłek dla szlacheckich wdów. Pieniądze na ową działalność chrytatywną pochodzą z zysków powstałych w Mołtowie po przeprowadzeniu melioracji.

W 1798 r. Mołtowo nabywa Philip von Braunschweig, 39-letni wówczas radca handlowy z Kołobrzegu. Rodzina Braunschweigów zamieszkuje tu aż do 1945 r.

Duży wpływ na życie w Mołtowie wywarły reformy agrarne, które zostały zapoczątkowane przez króla pruskiego Fryderyka Wilhelma III edyktami z 1807 i 1811 r. Chłopi zostali uwolnieni z poddaństwa a majątki szlacheckie zaczęły funkcjonować na zasadach wolnorynkowych. Mołtowski folwark zatrudniał wtedy jako robotników rolnych okolicznych małorolnych i bezrolnych chłopów oraz stelmacha, murarza i kowala. Każdej rodzinie przysługiwał deputat - m.in. 6 m³ drewna opałowego, a ponadto trochę (do ok. 0.5 ha) ziemi na ogród itp. We wsi były dwie studnie z żurawiami i piec piekarski; działała szkoła (budynek zachował się w niezłym stanie do dziś), kanalizacji nie było. Mieszkały tu wtedy 24 rodziny.

W połowie XIX w. miały miejsce wydarzenia ważne dla parafii Gościno obejmującej Mołtowo - w roku 1850 miała miejsce gruntowna przebudowa drugiej już świątyni (stary kościół zburzono w roku 1611 i wkrótce potem wzniesiono nowy), a w roku 1854 uroczyste jej wyświęcenie. Niestety - budowla była jakby niedokończona, gdyż gmina Gościno poskąpiła pieniędzy na wzniesienie wieży. Nieoczekiwanie fundusze znalazły się w Mołtowie - Eugen von Braunschweig, dziedzic folwarku od roku 1839, wyasygnował odpowiednią kwotę w zamian za prawo do stałego wyeksponowanego miejsca podczas nabożeństw.

Następcą Eugena w Mołtowie jest Rotmistrz, Królewski Szambelan Dworu i Delegat Okręgu Karl von Braunschweig (zmarł w roku 1910).

Niezwykle doniosłe dla Mołtowa były lata 1868-1873, kiedy to wybudowana została szosa z Gościna do Karlina przechodząca przez wieś.

W pierwszych latach XX wieku z inicjatywy dziedziczki folwarku w Mołtowie, a jednocześnie przewodniczącej miejscowego oddziału Niemieckiego Czerwonego Krzyża pani von Braunschweig, powstała największa i najokazalsza do dziś budowla w pobliskim Gościnie - budynek szpitala.

W roku 1928 Mołtowo, a także Pławęcino, włączono do gminy Gościno, w skład której wchodziły już Jarogniew, Lubkowice i Kamica. Gmina ta miała wybitnie rolniczy charakter.

Wieść o wybuchu wojny z Polską 1 września 1939 r. przeciętni okoliczni Niemcy przyjęli z lękiem. W celu zlikwidowania niedoboru rąk do pracy po masowym poborze do wojska sprowadzono robotników cudzoziemskich z podbitych terenów - zapewne tak było i w Mołtowie, lecz na ten temat nie ma dokładniejszych danych. Zatrudnieni w pobliskim Gościnie Polacy opowiadali, że poza nielicznymi wyjątkami nie odczuwali jakiejś specjalnej wrogości miejscowych Niemców.

W marcu 1945 r. w okolicach Mołtowa obserwuje się wzmożone ruchy wojsk - jednostki hitlerowskie wycofują się przed nacierającą Armią Czerwoną. Wśród Niemców zaczyna się panika, dochodzi m.in. do samobójstw. W czasie działań wojennych Mołtowo nie uległo zniszczeniom. Po zmianie granic rozpoczyna się proces zagospodarowywania przez Polaków.

W 1947 r. zostaje przeprowadzona Akcja "Wisła", podczas której z Rzeszowszczyzny wysiedlona zostaje ludność ukraińska i łemkowska - część z niej trafia na okoliczne tereny. Do dziś wiele osób zachowało swoją odrębność kulturową i wyznaniową, a jeszcze więcej nosi wschodnio brzmiące nazwiska.

7 czerwca 1947 r. do Skronia przyjeżdża 17 rodzin, rozpoczynających nowe życie na nowej ziemi. Niedługo potem poddani zostają silnej presji - agitatorzy usilnie namawiają rolników na utworzenie rolniczej spółdzielni produkcyjnej. Według opowiadań świadków tamtych dni - siedzieli dzień w dzień do późnej nocy i namawiali na spółdzielnię. Wielu z ówczesnych mieszkańców Skronia mieszka teraz w Mołtowie.

Jesienią 1953 r. przez Mołtowo z Trzebiatowa w kierunku Skronia i dalej - Dygowa przeciąga kolumna czołgów i innych pojazdów pancernych udających się na manewry wojskowe. Droga do Skronia została kompletnie zniszczona. Podobno mieszkańcy pokazywali sobie śmigłowiec, którym sam marszałek Rokossowski na końcową defiladę leciał.

Na fali powszechnej kolektywizacji, w roku 1956 powstaje PGR Mołtowo. Początkowo samodzielne gospodarstwo zostaje następnie włączone w skład dużego kombinatu rolniczego z siedzibą w Gościnie, by później znów stać się samodzielną jednostką.

1 stycznia 1973 r. Mołtowo wchodzi w skład nowej gminy Gościno, która potem - w roku 1975 - uzyskała zaszczytny tytuł Gminy - Mistrza Gospodarności, co wiązało się z otrzymaniem 5 mln ówczesnych złotych, przeznaczonych następnie głównie na zagospodarowanie rekreacyjne Jeziora Kamienica - ośrodek wypoczynkowy w Dargocicach - i rozgłosem w środkach masowego przekazu.

W latach 70. i 80. PGR obejmował organizacyjnie gospodarstwo w Mołtowie i Pobłociu Małym. Hodowano tu 280 dojnych krów (połowa w Pobłociu), 100 bukatów i 1000 szt. trzody chlewnej (łącznie w obu obiektach). Hodowano tu także owce, ale po spłonięciu owczarni z tej hodowli zrezygnowano.

Rok 1990 zapowiada ciężkie czasy dla PGR-ów prowadzących gospodarkę nie opartą na zasadach rynkowych, w tym dla PGR-u mołtowskiego. Na fali przemian wolnorynkowych zawiązała się tu spółka pracownicza - zakłada ją 22 pracowników i 3 zewnętrznych inwestorów, w tym były kierownik i dyrektor PGR-u (nie porzucił on Mołtowa do dziś). Początkowo spółka dzierżawi od Agencji Własności Rolnej Skarbu Państwa 925 ha gruntów i budynki gospodarcze, w tym pałac. W 1991 r. hodowano tu 350 krów i 650 sztuk trzody chlewnej. Niestety, rachunek ekonomiczny zmusza do ograniczenia zatrudnienia i stopniowej rezygnacji z hodowli. Dziś w Mołtowie nie ma ani jednej krowy, owcy czy świni, czego jedyną pozytywną stroną jest zniknięcie nieprzyjemnego zapachu, unoszącego się z obór. Nieużywana ogromna obora w dobrym stanie stoi na terenie firmy i została przekształcona w magazyn. W gospodarstwie poczyniono wiele inwestycji, m.in. zainstalowano nowoczesną suszarnię. Obecnie we wsi hodowana jest jedynie niewielka ilość kur, kaczek, gołębi i królików. Jeszcze w roku 2000 pasła się tu koza, ale już jej nie ma.

[edytuj] Sołectwo

12 czerwca 2001 r. wskutek podziału sołectwa Pobłocie Małe, powstaje sołectwo Mołtowo, w skład którego weszły wsie Mołtowo i Skronie. Funkcję sołtysa Mołtowa kolejno pełnili/pełni: