Motizm
Z Wikipedii
Motizm to kierunek w filozofii chińskiej. Zapoczątkował go Mozi.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
Motizm rozpoczął się w V wieku p.n.e - za życia Moziego. Już wtedy motizm generalnie spotykał się z dezaprobatą.
Motizm był mało popularny - o wiele mniej niż konfucjanizm czy taoizm. Za rządów cesarza Shi Huangdi, gdy wszystkie filozofie inne niż legizm były ostro tępione, motizm został całkowicie zapomniany.
Dopiero w czasach współczesnych uczeni zaczęli się nim ponownie interesować.
[edytuj] Najważniejsze założenia
[edytuj] Miłość
Główną tezą motizmu jest zasada uniwersalnej miłości. Jest ona (według Moziego) podstawą życia indywidualnego oraz politycznego. Motizm sprzeciwia się miłości ograniczonej tylko do własnej rodziny, grupy społecznej, bliskich, przyjaciół itp. Kładzie nacisk na to, że miłość musi obejmować wszystkich równomiernie. Jako argument przeciwko "miłości ograniczonej" Mozi podaje fakt, że jeżeli człowiek kocha swoich bliskich bardziej niż kogoś innego, wtedy będzie bardziej skłonny skrzywdzić tamtą drugą osobę. Natomiast jeżeli kocha wszystkich tak samo jak siebie, wtedy nie będzie miał chęci wyrządzania innym szkody.
[edytuj] "San-biao"
Mozi opracował "san-biao", a mianowicie trzy kryteria służące do oceniania słuszności danych poglądów, przekonań. Te trzy kryteria to:
- Sprawdzenie skuteczności na podstawie wiedzy historycznej
- Zbadanie skuteczności tego na podstawie doświadczeń przeciętnej jednostki
- Sprawdzenie skuteczności tych poglądów na podstawie zastosowania ich w polityce bądź prawie.
[edytuj] Siły nadprzyrodzone
Według Moziego "Niebiosa" nie były bezosobowe, lecz stanowiły miarę moralną. Mozi również przywiązywał wielką wagę do istnienia duchów. Według niego widziały wszystkie ludzkie działania, bez wyjątku. Mozi sprzeciwiał się fatalizmowi, gdyż jego zdaniem osłabiał wiarę w "Niebiosa" i duchy.
[edytuj] Logika nieformalna
W III wieku p.n.e. motyści rozwinęli logikę nieformalną. Jej celem było ustalenie co jest właściwe pod względem moralnym, co jest prawdą, i co jest najkorzystniejsze dla obywateli państwa.
[edytuj] Motizm, a konfucjanizm
Zasadniczą różnicą między motizmem, a konfucjanizmem jest to, że konfucjanizm uważa, że powinno się obdarzyć innym stopniem miłości osoby bliskie sobie, a innym nieznajomych. Mozi sprzeciwiał się takim poglądom, twierdząc, że trzeba kochać każdego równomiernie. Ponadto Konfucjusz sądził, że "Niebiosa", były bezosobowe, a Mozi się z nim nie zgadzał.
[edytuj] Bibliografia
- Peter J. King Filozofowie. 100 największych myślicieli w dziejach świata, wydanie polskie: Elipsa, 2006 ISBN 83-7265-092-6
