Odporność swoista
Z Wikipedii
W immunologii odpornością swoistą czyli układem swoistej odpowiedzi immunologicznej nazywa się typ odporności zależny od rozpoznawania antygenów przez przeciwciała i receptory rozpoznające antygen limfocytów T i limfocytów B.
Na wytworzenie tego typu odporności potrzebne jest kilka dni, lecz mechanizmy raz uruchomione stają się niebywale efektywne w walce z patogenami. Proces jest specyficzny czyli działa na konkretny czynnik patogenny.
- naturalna (przeciwciała matczyne),
- bierna,
- sztuczna (surowice ozdrowieńców),
- odporność swoista,
- naturalna (przechorowanie),
- czynna,
- sztuczna (szczepienie).
Mechanizmy odpowiedzi swoistej (nabytej) to:
- odporność komórkowa – warunkowana przez komórki (limfocyty T), polegająca na bezpośrednim atakowaniu patogenów przez limfocyty,
- odporność humoralna – warunkowana przez przeciwciała, polegająca na wytwarzaniu przez limfocyty przeciwciał, których zadaniem jest niszczenie komórek patogennych.
Limfocyty T: pochodzą z komórek macierzystych szpiku kostnego. W drodze do tkanki limfatycznej dojrzewają w grasicy (thymus). Tam dochodzi do różnicowania się limfocytów, stają się one immunologicznie kompetentne – zdolne do odpowiedzi immunologicznej. Reagują one na specyficzne antygeny na powierzchni komórek zaatakowanych przez patogeny. Rozróżniamy trzy główne klasy komórek T:
- cytotoksyczne limfocyty T (rozpoznają i niszczą komórki z obcym antygenem)
- pomocnicze limfocyty T (uwalniają związki aktywujące odpowiedź immunologiczną lub ją wzmacniającą)
- supresyjne limfocyty T (hamują odpowiedź immunologiczną, uwalniają cytokiny, które hamują aktywność innych komórek T i komórek B)
Limfocyty B: u ptaków dojrzewają w bursie Fabrycjusza (u ssaków w szpiku kostnym). Komórka B po rozpoznaniu antygenu dzieli się – powstaje populacja komórek plazmatycznych, które produkują przeciwciała. Limfocyty B mają silnie rozwinięte ER co pozwala im na produkcję znacznych ilości białek (immunoglobulin).
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii
