Operacja Entebbe
Z Wikipedii
Operacja Entebbe, znana także jako Operation Thunderball/Thunderbolt lub Operation Jonathan, od imienia dowódcy, płk. Jonathana "Joni" Netanjahu (brata późniejszego premiera, Beniamina Netanjahu), który był jedyną śmiertelną ofiarą akcji po stronie izraelskiej - operacja odbicia pasażerów porwanego samolotu w Ugandzie, przeprowadzona 3-4 lipca 1976.
27 czerwca 1976 roku francuski samolot pasażerski Airbus 300 (Air France, lot 139) z 258 osobami na pokładzie wystartował z Aten do Paryża. Samolot został uprowadzony i zmuszony do lądowania w Entebbe, w Ugandzie (Afryka). Porywaczami było dwóch członków Ludowego Frontu Wyzwolenia Palestyny i dwóch członków niemieckiej organizacji terrorystycznej. Byli oni najprawdopodobniej wspierani przez ugandyjskiego dyktatora Idi Amina. W Entebbe do czterech porywaczy dołączyło jeszcze trzech.
Pasażerowie przetrzymywani byli w starym terminalu lotniska. Terroryści wypuścili część z nich, zatrzymując jednak obywateli Izraela i obywateli żydowskiego pochodzenia z innych państw. Przetrzymywano ogółem 103 zakładników żydowskiego pochodzenia. Zagrożono zabiciem ich, jeśli rząd izraelski nie wypuści przetrzymywanych więźniów palestyńskich.
Po ogłoszeniu przez porywaczy, że załoga francuskiego samolotu i nie-żydowscy pasażerowie zostaną uwolnieni i wsadzeni do innego francuskiego samolotu, który przybył specjalnie w tym celu do Entebbe, dowódca samolotu, Michel Bacos, ogłosił, że jako kapitan odpowiada za wszystkich pasażerów i odmówił opuszczenia ich. Cała jego załoga z własnej woli postąpiła tak, jak jej dowódca (po powrocie do Paryża Bacos spotkał się z upomnieniem ze strony kierownictwa Air France i został na pewien czas zawieszony). Francuska pielęgniarka domagała się, aby jej miejsce w samolocie zajął jeden z zakładników, jednak została zmuszona przez ugandyjskich żołnierzy do odlotu.
4 lipca 1976 roku rząd izraelski zdecydował się na użycie sił specjalnych, które przerzucono do Ugandy. W operacji "Thunderbolt" (ang. "Piorun") uczestniczyło pięć samolotów transportowych C-130 Hercules (jeden służył jako rezerwowy) i dwa samoloty Boeing 707 (jeden z nich został zamieniony w centrum medyczne, drugi służył jako centrum łączności). W bezpośredniej akcji na lotnisku w Entebbe brały udział cztery Herculesy. Grupa uderzeniowa liczyła około 100 żołnierzy i składała się z komandosów z 35 Brygady Spadochronowej oraz Brygady Piechoty Golani. Jako trzon tej grupy występowali komandosi z Jednostki 269 (Sayeret Matkal).
Rajd trwał zaledwie 3 minuty, w czasie których zabito 6 terrorystów. Zginęło dwóch zakładników oraz dowódca izraelskich komandosów Jonathan Netanjahu, a inny z żołnierzy został ciężko ranny i sparaliżowany. Wśród uwolnionych zakładników około 10 osób zostało rannych. Spośród nich potem zmarła jeszcze jedna osoba. W trakcie walki zginęło 45 żołnierzy ugandyjskich, zniszczono też 11 ugandyjskich myśliwców MiG-17, stojących na lotnisku. Uratowani zakładnicy zostali załadowani do Herculesa, wywiezieni do Nairobi, a następnie ewakuowani drogą lotniczą do Izraela.
Jeszcze jedną śmiertelną ofiarą była 75-letnia Dora Bloch, która ze względu na stan zdrowia została wcześniej przewieziona do szpitala w Kampali. W 1987 r. Henry Kyemba, minister zdrowia Ugandy w czasie tych wypadków, ujawnił, że Dora Bloch została po ataku wyciągnięta ze szpitala i zamordowana na rozkaz Amina przez jego dwóch oficerów.
[edytuj] Filmografia
- Victory At Entebbe (1976)
wyk. Richard Dreyfuss, Anthony Hopkins, Burt Lancaster, Elizabeth Taylor.
Reżyseria: Marvin J. Chomsky
- Raid On Entebbe (1977)
wyk. Peter Finch, Horst Buchholz, Charles Bronson, Yaphet Kotto.
Reżyseria: Irvin Kershner
- Mivtsa Yonatan (Operation Thunderbolt) (1977)
wyk. Sybil Danning, Klaus Kinski.
Reżyseria: Menahem Golan