Ostra Brama w Wilnie
Z Wikipedii
Ostra Brama w Wilnie. W średniowiecznym Wilnie był taki obyczaj, że we wnękach wież bramnych, nad bramą, umieszczano święte obrazy. Wilno pierwotnie miało pięć bram miejskich, w tym Brama Miednicka (od drogi prowadzącej do Miednik). Brama ta nazywała się też Ostrą, od nazwy części południowego przedmieścia, które nazywało się Ostry Koniec. W przywileju Aleksander Jagiellończyk z 6 września 1503 r. zwiększył liczbę bram do dziewięciu. Z tej liczby bram pozostała tylko Ostra Brama. Obraz Matki Bożej Miłosiernej – Ostrobramskiej umieszony został na bramie na początku XVII w. Słynący łaskami wizerunek Madonny namalowany został na deskach dębowych techniką temperową na podkładzie klejowo-kredowym. Obraz posiada wymiary 200 x 165 cm.
Kto malował obraz – nie wiadomo. Niektórzy przypisują autorstwo Łukaszowi – artyście krakowskiemu, który namalował podobny obraz w 1624 r. dla kościoła Bożego Ciała w Krakowie. Według legendy posiada rysy Barbary Radziwiłłówny.
Obecnie postać Maryi zakrywa błyszcząca złotem sukienka. Widoczna jest tylko wyrazista twarz i skrzyżowane na piersiach dłonie. Pod metalową sukienką Ostrobramska Pani ubrana jest w czerwoną tunikę z podwiniętymi rękawami. Szyja okryta jest szalem, a głowa białą chustą. Całą postać Maryi okrywa zielonkawo-błękitny płaszcz luźno zarzucony na głowę i ramiona. Tło obrazu ma odcień brązu.
Wizerunek Matki Miłosiernej zasłonięty został srebrną, złoconą sukienką około 1671 r. Srebrzysty półksiężyc z wygrawerowanym napisem "Dzięki Tobie składam Matko Boska za wysłuchanie próśb moich i proszę Cię Matko Miłosierdzia zachowaj mnie w łasce" znajdujący się w dolnej części obrazu jest wotum z 1849 r. Na cała kompozycję wizerunku Pani Ostrobramskiej składają się dwie korony (nałożona jedna na drugą). Korony są ze złoconego srebra, jedna barokowa dla Królowej Niebios, druga rokokowa dla Królowej Polski.
Obraz Panny Świętej z Ostrej Bramy uroczyście był koronowany w dniu 2 lipca 1927 roku przez metropolitę warszawskiego kardynała Aleksandra Kakowskiego w obecności Józefa Piłsudskiego i Ignacego Mościckiego (do koronacji użyto nowych sporządzonych ze złota koron; korony te zaginęły w czasie II wojny światowej).
Obraz Matki Bożej Ostrobramskiej znajduje się w specjalnie wybudowanej kaplicy, znajdującej się w górnej części bramy. Pierwotnie powstaje kaplica drewniana wzniesiona przez oo. karmelitów w 1671 r., a w 1722 r. murowaną. W latach 1829-1830 dokonano restauracji kaplicy, a także w latach 1927-1932 oraz w 1993 r. przed wizytą Jana Pawła II .
Na Bramie pierwotnie znajdował się napis w języku polskim "Matko Miłosierdzia, pod Twoją obronę uciekamy się", jednak w 1867 r. z polecenia Rosjan usunięto go zamieniając go na łaciński. Po odzyskaniu Wilna przez Polskę pierwotny napis przywrócono, jednak po 1946 roku ponownie go usunięto zastępując łacińskim.
Wileńska-Ostrobramska Ikona Matki Bożej Wileńska-Ostrobramska Ikona Matki Bożej (Wilenskaja-Ostrobramskaja Ikona Bożijej Matieri) należy do ikon darzonych czcią zarówno przez prawosławnych jak i rzymskich katolików. Wileńska-Ostrobramska ikona początkowo była nazywana Chersońską, z powodu miejsca pochodzenia. W 1363 r. Wielki książę litewski Olgierd pokonał Tatarów i zdobył Krym. Przywiózł wówczas stamtąd do Wilna Chersońską ikonę i podarował swojej żonie, która z kolei przekazała ją Monasterowi Świętej Trójcy. W 1431 r. ikona znajdowała się już w sąsiedztwie monasteru, na skraju miasta, w kapliczce nad Ruską Bramą zwaną również Ostrą. W 1498 r. rozbudowywano ściany miasta. W tzw. Ostrym Końcu zbudowano nową Ostrą Bramę, a ikonę umieszczono w nowej kaplicy znajdującej się nad bramą. Do kaplicy prowadziły specjalne schody. Stara nazwa ikony uległa powolnemu zapomnieniu, na rzecz nowej- Ostrobramska. W dobie unii brzeskiej Monaster Świętej Trójcy, do którego należała ikona, przeszedł na unię. We władanie unitów przeszła też kaplica z ikoną. Na początku XVII w. wicekanclerz Stefan Pac zbudował przy kaplicy klasztor katolicki i przekazał go karmelitom. W ich ręce przeszła też Wileńska-Ostrobramska Ikona Matki Bożej i znajduje się tam do dzisiaj. W 1829 r. dokonano renowacji ikony, która nadała jej cech zachodnich. Świadkowie twierdzili, że wcześniej na ikonie widniał napis w języku staro-cerkiewno-słowiańskim: "Czcigodniejszą od cherubinów i nieporównanie sławniejszą od serafinów". Wileńska-Ostrobramska Ikona Matki Bożej została napisana na dwóch złączonych ze sobą dębowych deskach. Bogarodzica przedstawiona jest na niej sama ze złożonymi rękoma, na głowie ma podwójną koronę, a wokół głowy długie promienie. Święto Wileńskiej-Ostrobramskiej Ikony Matki Bożej obchodzone jest 26 grudnia/8 stycznia.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Charkiewicz Jarosław Ikony Matki Bożej. Styczeń-grudzień, Hajnówka 2000
- Kuleszo Adam Historja cudownego obrazu Najświętszej Marji Panny Matki Miłosierdzia na Ostrej Bramie w Wilnie, Wilno 1927 [1]
- Nowakowski Edward O cudownym obrazie Najśw. Maryi P. Ostrobramskiej : wiadomość historyczna, Kraków 1895 [2]
- Rolewicz M. Wiadomość o cudownym obrazie Najświętszej Marii Panny na Ostrej Bramie, Wilno 1907 [3]
- Sankowski P. Matka Boska Miłosierdzia w Ostrej Bramie, Wilno 1927 [4]
- Sieczka Tadeusz Kult obrazu N. Marji Panny Ostrobramskiej w dziejowym rozwoju, Wilno 1934 [5]
- Skrudlik Mieczysław W sprawie twórcy obrazu N. Maryi Panny Ostrobramskiej, Wilno 1927 [6]
