Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii

Z Wikipedii

Polskie Siły Powietrzne w Wielkiej Brytanii (1940 - 1947)

---

Spis treści 1 Historia 2 Spis jednostek 2.1 Skrzydła Myśliwskie 2.2 Dywizjony 3 Podsumowanie wysiłku bojowego i operacyjnego 3.1 Wysiłek bojowy polskich dywizjonów myśliwskich 3.2 Straty zadane nieprzyjacielowi przez polskich pilotów myśliwskich 3.2.1 Samoloty nieprzyjaciela zniszczone w walkach powietrznych 3.2.2 Samoloty nieprzyjaciela zniszczone na ziemi 3.2.3 Łączne straty samolotów nieprzyjaciela 3.3 Wysiłek bojowy polskich dywizjonów bombowych 3.3.1 Tonaż ładunku zrzuconego przez dywizjony bombowe 3.3.2 Działania specjalnych polskich załóg 3.3.3 Działania transportowych polskich załóg i jednostek 3.3.4 Łączne wyliczenie wysiłku operacyjnego polskich jednostek PSP 4 Podsumowanie strat personalnych 4.1 Straty personalne Polskich Sil Powietrznych 4.1.1 Jednostki Myśliwskie 4.1.1.1 Straty operacyjne 4.1.1.2 Łączne straty w szkoleniu 4.1.1.3 Łączne straty operacyjne i w szkoleniu 4.1.2 Jednostki Bombowe 4.1.2.1 Straty operacyjne 4.1.2.2 Łączne straty w szkoleniu 4.1.2.3 Łączne straty operacyjne i w szkoleniu 4.1.3 Jednostki do zadań specjalnych 4.1.3.1 Straty operacyjne 4.1.4 Jednostki Transportowe 4.1.4.1 Straty operacyjne 4.1.5 Szkoły i jednostki szkolne 4.2 Łączne wyliczenie strat jednostek operacyjnych PSP 4.3 Łączne wyliczenie strat szkolenia i jednostek szkolnych PSP 4.4 Łączne wyliczenie strat jednostek operacyjnych i szkolnych PSP 4.5 Łączne wyliczenie strat personelu naziemnego PSP 4.6 Łączne wyliczenie strat całego personelu PSP

[edytuj] Historia

Po przegranej kampanii wrześniowej polski personel lotniczy i naziemny (podobnie jak i innych rodzajów sił zbrojnych) przedostał się do Francji i Wielkiej Brytanii. Dzięki umowom z rządem francuskim na terenie tego kraju dość szybko powstały polskie jednostki wojskowe, w tym także lotnicze. W Wielkiej Brytanii sprawa była bardziej skomplikowana z uwagi na aspekty prawne: trudności z uznaniem suwerenności sił zbrojnych obcego państwa na własnym terytorium i dowództwa nad nimi. Początkowo zezwolono jedynie na uczestnictwo w walkach polskich pilotów w ramach dywizjonów angielskich (pod wyłącznie brytyjskim dowództwem i podlegających brytyjskim przepisom).

Odpowiednia ustawa regulująca te zastrzeżenia została uchwalona 22 sierpnia 1940. Następnie 11 czerwca 1940 (po ewakuacji z Dunkierki) została podpisana pierwsza umowa pomiędzy rządami brytyjskim i polskim. Strona brytyjska zezwoliła na utworzenie dwóch dywizjonów bombowych z ośrodkiem szkolnym. Lotnicy, podlegający brytyjskiemu prawu i przepisom mieli składać dwie przysięgi. Polscy lotnicy mieli nosić brytyjskie mundury z polskim Orłem na czapce i napisem Poland na górnej części rękawów. Na samolotach mogły się pojawić polskie oznaczenia lotnicze (pomniejszona szachownica obok kokardy RAF), a na lotniskach mogła być wywieszana polska flaga lotnicza (poniżej flagi RAF).

W trakcie napływu kolejnych polskich żołnierzy do Anglii powstała konieczność podpisania kolejnej umowy. Została ona zawarta 5 sierpnia 1940. Uznano w niej, że Polskie Siły Powietrzne są częścią suwerennych Polskich Sił Zbrojnych – lotnicy mieli już składać tylko polską przysięgę wojskową. Zadeklarowano powstanie 4 dywizjonów bombowych, 2 dywizjonów myśliwskich oraz 1 dywizjonu współpracy z armią lądową oraz przewidziano (w razie potrzeb i możliwości) powstanie 3 kolejnych dywizjonów myśliwskich. Flagi polskie mogły być już umieszczane obok flag brytyjskich, zaś piloci mogli nosić także polskie oznaczenia stopni wojskowych i specjalności lotniczych. Ważnym elementem umowy było powstanie Inspektoratu PSP, którego Inspektor miał współpracować z brytyjskim Ministerstwem Lotnictwa w zakresie administrowania polskim personelem. Polskie jednostki lotnicze w dalszym ciągu miały podlegać dowództwu brytyjskiemu.

6 kwietnia 1944 podpisano trzecią umowę, na mocy której polskie jednostki lotnicze przeszły wyłącznie pod polskie dowództwo z polskim regulaminem wojskowym. Inspektorat PSP przemianowano wówczas na Dowództwo PSP.

Inspektorzy PSP:

• gen. bryg. pil. Władysław Kalkus (maj – 1 lipca 1940)
• gen. bryg. pil. Stanisław Ujejski (17 lipca 1940 – 15 sierpnia 1943)
• gen. bryg. pil. Mateusz Giżycki (23 sierpnia 1943 do końca wojny)

[edytuj] Spis jednostek

[edytuj] Skrzydła Myśliwskie

• 1 Polskie Skrzydło Myśliwskie
• 2 Polskie Skrzydło Myśliwskie
• 3 Polskie Skrzydło Myśliwskie

[edytuj] Dywizjony

• 300 Dywizjon Bombowy ("Ziemi Mazowieckiej")
• 301 Dywizjon Bombowy ("Ziemi Pomorskiej")
• 302 Dywizjon Myśliwski ("Poznański")
• 303 Dywizjon Myśliwski ("Warszawski im. Tadeusza Kościuszki")
• 304 Dywizjon Bombowy ("Ziemi Śląskiej im. Ks. Józefa Poniatowskiego")
• 305 Dywizjon Bombowy ("Ziemi Wielkopolskiej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego")
• 306 Dywizjon Myśliwski ("Toruński")
• 307 Dywizjon Myśliwski Nocny ("Lwowskich Puchaczy")
• 308 Dywizjon Myśliwski ("Krakowski")
• 309 Dywizjon Współpracy ("Ziemi Czerwieńskiej")
• 315 Dywizjon Myśliwski ("Dębliński")
• 316 Dywizjon Myśliwski ("Warszawski")
• 317 Dywizjon Myśliwski ("Wileński")
• 318 Dywizjon Myśliwsko-Rozpoznawczy ("Gdański")
• 663 Dywizjon Samolotów Artylerii
• Polski Zespół Myśliwski (Polish Fighting Team)

[edytuj] Podsumowanie wysiłku bojowego i operacyjnego

[edytuj] Wysiłek bojowy polskich dywizjonów myśliwskich

(19 lipca 1940 - 8 maja 1945), nie dotyczy Polskiej Ekipy Myśliwskiej ani polskich pilotów myśliwych służących w jednostkach RAF i USAAF) Dywizjon 309 "Ziemi Czerwieńskiej" wliczony od 1 czerwca 1943 roku, kiedy został przeniesiony do Fighter Command.

Fighter Command

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadań	2199	13 032	10 390	13 266	25 399	9238	73 524
godzin	2295	16 722	15 365	23 264	46 595	18 575	122 816

[edytuj] Straty zadane nieprzyjacielowi przez polskich pilotów myśliwskich

(19 lipca 1940 - 8 maja 1945 w jednostkach PSP, RAF i USAAF)

[edytuj] Samoloty nieprzyjaciela zniszczone w walkach powietrznych

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
zniszczone	214 1/6	199	90	114 3/4	101	29 1/2	748 5/12
prawdopodobne	35	52	36	42	8	2	175
uszkodzone	37 2/3	57 1/2	43	66	24	9	237 1/6

[edytuj] Samoloty nieprzyjaciela zniszczone na ziemi

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
zniszczone	-	3	-	-	2	9	14
prawdopodobne	-	-	-	-	2	-	2
uszkodzone	-	3	-	-	3	9	15

[edytuj] Łączne straty samolotów nieprzyjaciela

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
zniszczone	214 1/6	202	90	114 3/4	103	38 1/2	769 5/12
prawdopodobne	35	52	36	42	10	2	177
uszkodzone	37 2/3	60 1/2	43	66	27	18	252 1/6

[edytuj] Wysiłek bojowy polskich dywizjonów bombowych

(19 lipca 1940 - 8 maja 1945), nie wliczony wysiłek dzialań specjalnych zalóg w 138 Squadronie, 1586 (Polskiej) Eskadrze i 301 Dywizjonie "Ziemi Pomorskiej - Obronców Warszawy".

Bomber Command, Coastal Command, Tactical Air Force

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadań	97	1357	2999	1895	3607	1751	11 706
godzin	367,5	7451	17 788	11 482,5	18 126	8889	64 113

[edytuj] Tonaż ładunku zrzuconego przez dywizjony bombowe

(19 lipca 1940 - 8 maja 1945), nie wliczony wysiłek działań specjalnych załóg w 138 Squadron, 1586 (Polskiej) Eskadrze i 301 Dywizjonie "Ziemi Pomorskiej - Obrońców Warszawy".

Bomber Command, Coastal Command, Tactical Air Force

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
bomby	62	1793	2784	813	5088	2667	13 206
miny	-	-	544	790	159	9	1502
Razem	62	1793	3328	1602	5247	2676	14 708

(liczby podane w tonach, w 1945 dodatkowo 152t żywności do Holandii).

[edytuj] Działania specjalnych polskich załóg

(7 listopada 1941 - 26 lutego 1945) w 138 Squadron, 1586 (Polskiej) Eskadrze i 301 Dywizjonie "Ziemi Pomorskiej - Obrońców Warszawy"

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadania operacyjne	-	2	104	191	943	95	1335
godziny lotu	-	22	835	1573	6781	716	9927
zrzucony tonaż	-	0,9	70	163,2	1248,4	94,3	1576,8
zrzuceni skoczkowie	-	9	137	193	334	19	692
straty w załogach	-	1	3	9	20 1/8	3/8	33 1/2

(straty w załogach odnoszą się do całych załóg, 7 do 8 lotników każda)

[edytuj] Działania transportowych polskich załóg i jednostek

(19 lipca 1940 - 8 maja 1945)

Transport Command, piloci ATA

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadania	163	1475	2648	3995	6747	3760	18 788
godziny lotu	261	14 868	16 914	20 111	30 204	14 709	97 067
dostarczone samoloty	118	1310	2120	3014	3966	1556	12 084
przewiezieni pasażerowie	324	1320	2868	6294	6117	3468	24 411
przewieziony ładunek	17	56	168	230	504	336	1311

(przewieziony ładunek w tonach)

[edytuj] Łączne wyliczenie wysiłku operacyjnego polskich jednostek PSP

(19 lipca 1940 - 8 maja 1945, nie dotyczy Polskiej Ekipy Myśliwskiej ani polskich pilotów myśliwych służących w jednostkach RAF i USAAF)

Coastal Command, Bomber Command, Fighter Command, Transport Command, jednostki do zadań specjalnych

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
samolotozadań	2459	15 866	16 141	19 347	36 696	14 844	105 353
godzin	2924	39 063	50 901	56 431	101 706	42 898	293 923

---

[edytuj] Podsumowanie strat personalnych

[edytuj] Straty personalne Polskich Sil Powietrznych

(19 lipca 1940 - 8 maja 1945)

[edytuj] Jednostki Myśliwskie

[edytuj] Straty operacyjne

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
polegli w akcji	33	50	37	38	50	16	224
zaginieni	-	4	4	10	31	3	52
wzięci do niewoli	-	15	11	20	13	14	73
Razem	33	69	52	68	94	33	349

[edytuj] Łączne straty w szkoleniu

Lata 1940-1945	Razem
zabici	197
zaginieni	-
wzięci do niewoli	-
Razem	197

[edytuj] Łączne straty operacyjne i w szkoleniu

Lata 1940-1945	Razem
polegli/zabici	421
zaginieni	52
wzięci do niewoli	73
Razem	546

[edytuj] Jednostki Bombowe

[edytuj] Straty operacyjne

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
polegli w akcji	8	137	315	144	143	61	808
zaginieni	-	5	16	7	6	-	34
wzięci do niewoli	-	67	91	19	10	18	205
Razem	8	209	422	170	159	79	1047

[edytuj] Łączne straty w szkoleniu

Lata 1940-1945	Razem
zabici	197
zaginieni	-
wzięci do niewoli	-
Razem	197

[edytuj] Łączne straty operacyjne i w szkoleniu

Lata 1940-1945	Razem
polegli/zabici	1005
zaginieni	34
wzięci do niewoli	205
Razem	1244

[edytuj] Jednostki do zadań specjalnych

[edytuj] Straty operacyjne

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
polegli w akcji	-	-	19	36	109	3	167
zaginieni	-	-	-	9	9	-	18
wzięci do niewoli	-	8	-	15	26	-	49
Razem	-	8	19	60	144	3	234

[edytuj] Jednostki Transportowe

[edytuj] Straty operacyjne

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
polegli w akcji	-	4	4	9	12	6	35
zaginieni	-	-	-	-	-	-	-
wzięci do niewoli	-	-	-	-	-	-	-
Razem	-	4	4	9	12	6	35

[edytuj] Szkoły i jednostki szkolne

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
zabici	19	58	38	43	30	7	195
zaginieni	-	-	-	-	-	-	-
wzięci do niewoli	-	3	-	-	-	1	4
Razem	19	61	38	43	30	8	199

[edytuj] Łączne wyliczenie strat jednostek operacyjnych PSP

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
polegli w akcji	41	191	375	227	314	86	1234
zaginieni	-	9	20	26	46	3	104
wzięci do niewoli	-	90	102	54	49	32	327
Razem	41	290	467	307	409	121	1665

[edytuj] Łączne wyliczenie strat szkolenia i jednostek szkolnych PSP

Lata 1940-1945	Razem
zabici	589
zaginieni	-
wzięci do niewoli	4
Razem	593

[edytuj] Łączne wyliczenie strat jednostek operacyjnych i szkolnych PSP

Rok	1940	1941	1942	1943	1944	1945	Razem
polegli/zgineli	60	249	413	270	344	93	1823
zaginieni	-	9	20	26	46	3	104
wzięci do niewoli	-	93	102	54	49	33	331
Razem	60	351	535	350	439	129	2258

[edytuj] Łączne wyliczenie strat personelu naziemnego PSP

Lata 1940-1945	Oficerowie	Szeregowi	Razem
polegli w akcji	521	713	1234
zgineli podczas szkolenia	234	355	589
zgineli na ziemi	12	68	80
Razem	765	1136	1903

(dodatkowo 24 oficerów i 46 szeregowców zmarło śmiercią naturalną lub w wypadkach drogowych)

[edytuj] Łączne wyliczenie strat całego personelu PSP

Lata 1940-1945	Latający	Naziemny	Razem
polegli/zgineli	2258	1903	4161

---

Zobacz też

• Polskie Siły Powietrzne