Proinsulina
Z Wikipedii
Proinsulina to peptyd, nieaktywny prekursor insuliny.
Proinsulina powstaje w trzustce, w komórkach β wysepek Langerhansa. Gen zlokalizowany na krótszym ramieniu chromosomu 11 koduje powstawanie prekursorowego peptydu preproinsuliny, liczącego u człowieka 110 aminokwasów. Preproinsulina zawiera fragment sygnałowy złożony z 24 aminokwasów, który w siateczce śródplazmatycznej pod wpływem odpowiedniej proteazy zostaje odcięty i w ten sposób powstaje proinsulina.
Proinsulina składa się z 86 aminokwasów. Łańcuch proinsuliny przyjmuje charakterystyczną konformację z mostkami dwusiarczkowymi łączącymi łańcuchy A i B. Podczas wydzielania insuliny w komórkach β 35 aminokwasowy fragment - peptyd C - jest odcinany i powstaje właściwy hormon. Najpierw endopeptydaza 1 przerywa połączenie peptydu C z łańcuchem B, potem endopeptydaza 2 powoduje przerwanie połączenia pomiędzy peptydem C a łańcuchem A. Do krwi dostają się niewielkie ilości proinsuliny. Z jednej cząsteczki proinsuliny powstaje jedna cząsteczka insuliny i jedna cząsteczka peptydu C. Składniki te w takiej samej proporcji są wydzielane do krwi układu wrotnego.
Pomiar stężenia peptydu C we krwi obwodowej ma obecnie duże znaczenie praktyczne, gdyż najlepiej odzwierciedla czynność komórek β trzustki. Peptyd C w całości opuszcza wątrobę i ulega rozpadowi dopiero w nerkach. Tylko 5% peptydu C przechodzi do moczu.
Preparaty insuliny z trzustek zwierzęcych (insulina bydlęca, wieprzowa) zawierają resztki proinsuliny, które mogą powodować objawy uczuleniowe i insulinooporność u przyjmujących je chorych, jest to jeden z powodów, dla których lepsze są preparaty insuliny ludzkiej uzyskane metodami inżynierii genetycznej.
Proinsulina ma bardzo małą aktywność biologiczną, a siła jej działania zmniejszającego glikemię jest równa 10–15% siły działania insuliny u człowieka.
