Raciborowice (województwo małopolskie)
Z Wikipedii
Raciborowice | |
Województwo | małopolskie |
Powiat | krakowski |
Gmina | Michałowice |
Strefa numeracyjna (do 2005) |
12 |
Tablice rejestracyjne | KRA |
Raciborowice – wieś w Polsce położona w województwie małopolskim, w powiecie krakowskim, w gminie Michałowice.
W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie krakowskim.
[edytuj] Historia
Historia Raciborowic rozpoczęła się już w pierwszych latach XIII wieku. Pierwsze informacje o Raciborowicach zachowały się w dokumencie wydanym przez Bolesława Wstydliwego dnia 19 maja 1273 roku. Wówczas rycerz Racibor, właściciel miejscowości, darował tę posiadłość krakowskiej kapitule katedralnej.
W dziejach wsi zapisał się również król Kazimierz Jagiellończyk, który w 1464 roku lokował Raciborowice na prawie niemieckim. Podczas rozbiorów Polski, w latach 1815-1846 wieś należała do Rzeczypospolitej Krakowskiej, a później, aż do roku 1918 do Austrii. Natomiast podczas drugiej wojny światowej do Generalnego Gubernatorstwa.
[edytuj] Zabytki
- Kościół pw. św. Małgorzaty Dziewicy i Męczennicy
Parafię w Raciborowicach utworzono prawdopodobnie w latach 1325–1327. Budowę obecnego, murowanego kościoła rozpoczął w połowie XV wieku ks. Paweł z Zatora. Do jego śmierci (1460 r.) wzniesiono prezbiterium i zakrystię bez przypór i sklepień. Następnie w latach 1471–1476 wznowiono prace budowlane z fundacji ks. Jana Długosza – słynnego kronikarza i historyka, wychowawcy synów Kazimierza Jagiellończyka.
Fasada kościoła wyróżnia się charakterystycznymi ciemnymi cegłami tzw. zendrówkami, układanymi w "zęby" i romby. Wątki, w jakie zostały ułożone, określane są mianem "długoszowych". Wejścia do kościoła otoczone są portalami schodkowymi, które wieńczą herby fundatora – Wieniawa. Ogromne, gotyckie mury kryją piękne barokowe wnętrze.
W głównym ołtarzu znajduje się XV-wieczny krucyfiks, a w ołtarzach bocznych wizerunki św. Małgorzaty i Matki Boskiej, przywiezione z Rzymu przez Hannibala Orgasa (Włocha) oraz XVIII-wieczne organy. Na północnej ścianie kościoła, podczas prac remontowych zostały odkryte piękne (prawdopodobnie renesansowe) freski, przedstawiające sceny z życia Jezusa. W latach okupacji kleryk Karol Wojtyła, wysyłany przez kard. Sapiehę do ówczesnego proboszcza ks. Józefa Jamroza, trzykrotnie spędzał tu wakacje.[1]. Na plebanii przechowywane są dary, które Jan Paweł II przekazał do Raciborowic, m.in. papieska sutanna i piuska.
Obok kościoła stoi równie piękna i stara dzwonnica. Dolna, murowana część pochodzi z XV wieku, a górna, drewniana z XIX.
Nieodłączną częścią parafii jest również cmentarz, na który prowadzi stara alejka jesionowa. Został on założony w 1830 roku (wcześniej zmarłych chowano przy kościele). Jego wejścia strzegą dwa anioły. Na cmentarzu zostało pochowanych wielu żołnierzy. Znajduje się tu m.in. zbiorowa mogiła lotników polskich, walczących w II wojnie światowej o wolność Wielkiej Brytanii.
- Drewniany młyn
Młyn został zbudowany, jak informuje napis na tragarzu, w 1897 r. Zaprzestał działania w połowie XX w., gdyż napędzany był wodą z Młynówki (odnogi Dłubni) - rzeki, niegdyś ośmiometrowej szerokości, która obecnie bardziej przypomina strumyk.
[edytuj] Szkolnictwo
Dzieje szkolnictwa w Raciborowicach sięgają początków XIX wieku. Pierwsze lekcje odbyły się 1 października 1819 roku w budynku starego browaru. W 1829 r. z powodu braku odpowiedniego pomieszczenia nauka została zawieszona. Wznowiono ją dopiero 29 marca 1833 r. Nauczycielem został ówczesny organista, Ignacy Radzikowski, który dla potrzeb szkoły wynajął jedną izbę w swoim domu. Uczył on dzieci czytania, pisania, prostych rachunków, śpiewania z nut, a także zajęć praktycznych - pszczelnictwa. Szkoła podczas wojen była jeszcze kilkakrotnie zamykana. Nadanie jej imienia ks. Jana Długosza nastąpiło 11 lipca 1925 roku. W obecnym budynku szkolnym lekcje odbywają się od roku szkolnego 1995/96. W 2005 roku zostało dobudowane nowoczesne zaplecze sportowe.
Zobacz też: Raciborowice, Raciborowice Dolne, Raciborowice Górne, Raciborowice-Kolonia
- ↑ Karol Wojtyła, Dar i tajemnica